“Μακρύ χέρι” της Τουρκίας η Λιβύη, με στόχο την ΑΟΖ

Σε “μακρύ χέρι” της Τουρκίας τείνει να εξελιχθεί η Λιβύη, στο γεωπολιτικό πεδίο, ενώ συνεχίζονται αμείωτες και οι μεταναστευτικές ροές.  

Το περιεχόμενο της ρηματικής διακοίνωσης της Λιβύης στον ΟΗΕ στις 27 Μαΐου, το οποίο έγινε γνωστό προχθές αργά το βράδυ, επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία στήνει μοντέλο “γαλάζιας πατρίδας” και στην Κρήτη χρησιμοποιώντας ως μοχλό την κυβέρνηση της Τρίπολης. Και αυτό καθώς η Λιβύη υιοθετεί πλήρως την τουρκική ρητορική, υποστηρίζοντας ότι τα νησιά δεν έχουν πλήρη επήρεια, αλλά ότι η μέση γραμμή πρέπει να οριστεί από τις ηπειρωτικές ακτές της Ελλάδας.

Με τη ρηματική διακοίνωση της 27ης Μαΐου στον ΟΗΕ, η Λιβύη ή μάλλον η Τουρκία προσπαθεί να επιβάλλει ως τετελεσμένο το τουρκολιβυκό μνημόνιο, σε βάρος της Ελλάδας, αλλά και της Αιγύπτου. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι η κυβέρνηση Αλ Σίσι έχει καλές σχέσεις με το έτερο κέντρο εξουσίας της Λιβύης με έδρα τη Βεγγάζη και κυβερνήτη τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Και όχι με την “επίσημη” κυβέρνηση της δυτικής Λιβύης με έδρα την Τρίπολη.

Βασικός στόχος των μεθοδεύσεων της Τουρκίας μέσω Λιβύης, από το μνημόνιο του 2019 μέχρι σήμερα, είναι να δημιουργήσει κλίμα αμφισβήτησης της ελληνικής ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης. Στις περιοχές δηλαδή όπου έχουν δοθεί άδειες για έρευνες υδρογονανθράκων σε αμερικανικές εταιρείες.

Και μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να επικαλείται τη διεθνή νομιμότητα και ως εκ τούτου να τονίζει σε κάθε ευκαιρία πως ούτε το τουρκολιβυκό μνημόνιο ούτε και η ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ παράγουν κάποιο διεθνώς αναγνωρισμένο αποτέλεσμα, αλλά την Άγκυρα προφανώς δεν την ενδιαφέρει η νομιμότητα. Σημειωτέον ότι ο χάρτης που κατέθεσε στον ΟΗΕ η Λιβύη περιλαμβάνει και τα οικόπεδα στα οποία έχουν δοθεί άδειες σε αμερικανικές εταιρείες νοτίως και δυτικά της Κρήτης.

Στόχος της Τουρκίας (και της Τρίπολης) είναι ξεκάθαρα να αναγκάσουν με το “λέγε λέγε” τις αμερικανικές εταιρείες που ενδιαφέρονται για τα πιθανά κοιτάσματα της Κρήτης να συνομιλήσουν και με τη Λιβύη και άρα ουσιαστικά με την Άγκυρα. Διότι ούτε τις εταιρείες τις ενδιαφέρει το διεθνές δίκαιο, αλλά να κάνουν business χωρίς προβλήματα.

Στην Αθήνα προφανώς αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο, για αυτό και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου είχε νέα επικοινωνία με εκπροσώπους της Chevron κατά την οποία επιβεβαιώθηκε σύμφωνα με την κυβέρνηση η πορεία και η πρόοδος της πρωτοβουλίας του αμερικανικού κολοσσού για έρευνες νοτίως της Κρήτης.

Επικοινωνιακή διαχείριση

Δημοσίως πάντως η κυβέρνηση μοιάζει να ενδιαφέρεται πρωτίστως για την επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος της Λιβύης ώστε να μην πάθει ζημιά στο δεξιό προφίλ της. Έτσι οι διπλωματικές πηγές που απάντησαν αργά το βράδυ της Τετάρτης στη ρηματική διακοίνωση της Τρίπολης αλλά και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, χθες στο briefing, έκαναν λόγο για γνωστές θέσεις της Λιβύης, οι οποίες δεν παράγουν κανένα αποτύπωμα και αποτέλεσμα.

Υπενθυμίζεται βέβαια ότι μόλις την περασμένη Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, είχε επισκεφθεί την Τρίπολη, κομίζοντας πρόσκληση σε διάλογο για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Είχε μάλιστα κάνει λόγο για συζητήσεις “σε ιδιαίτερα παραγωγικό κλίμα” και για κοινή απόφαση να επανατοποθετηθεί σε τροχιά και το θέμα της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών.

Ενώ μετά τη δημοσιοποίηση της ρηματικής διακοίνωσης της Λιβύης αργά το βράδυ της Τετάρτης διπλωματικές πηγές δεν έκρυβαν τον εκνευρισμό τους σχολιάζοντας ότι: “Τέτοιες θέσεις δεν παραπέμπουν σε ετοιμότητα για επανέναρξη συνομιλιών για οριοθέτηση Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.”

Κληθείς να σχολιάσει τη συγκεκριμένη πτυχή του ζητήματος, ο κ. Μαρινάκης τόνισε ότι παρόλο που οι θέσεις της Λιβύης για την ΑΟΖ είναι γνωστές: “Αυτό δεν σημαίνει, ότι δεν πρέπει να υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας.” Πρόσθεσε ότι: “Η διπλωματική οδός θεωρούμε, ότι είναι μία οδός που πρέπει να συνεχίσουμε να τη συντηρούμε, με χώρες με τις οποίες έχουμε πολύ μεγάλες διαφωνίες” και υπογράμμισε ότι: “Είναι ξεκάθαρη η θέση της χώρας, ότι στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου με χώρες, όπως η Λιβύη, που έχουμε αντικείμενες ακτές, πιστεύουμε στη διευθέτηση. Πάντοτε, το ξαναλέω, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.” 

Το Μαξίμου απαντά στους  “καθ’ έξιν ανησυχούντες”

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έσπευσε δε να απαντήσει στους “καθ’ έξιν ανησυχούντες εντός του πολιτικού συστήματος” , που κατηγορούν την κυβέρνηση για ενδοτικότητα. Επικαλέστηκε ειδικότερα μία σειρά πρωτοβουλίες διασφάλισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, οι οποίες τόνισε ότι δεν είχαν γίνει για πολλά χρόνια. Αναφέρθηκε ειδικότερα στην αδειοδότηση των οικοπέδων για έρευνες υδρογονανθράκων με αμερικανικούς κολοσσούς. Στο Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, όπου όπως τόνισε αποτυπώνονται τα απώτατα δυνητικά όρια της χώρας, με τη «σφραγίδα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο. Και στις συμφωνίες οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, με Ιταλία και Αίγυπτο.

“Λένε συνέχεια κάποιοι για τη Λιβύη, μια διαιρεμένη χώρα, με κινήσεις που δεν παράγουν κανένα αποτέλεσμα, αλλά δεν λένε για την Ιταλία. Δεν λένε για την Αίγυπτο. Δεν τα αναγνωρίζουν αυτοί, οι οποίοι έχουν μάθει μόνο να δημιουργούν ψεύτικα αφηγήματα για την ίδια τους τη χώρα”, σχολίασε ο κ.Μαρινάκης.

Βέβαια το ζήτημα είναι ακριβώς ότι ένα failed state αναδεικνύεται σε μεγάλο διπλωματικό πονοκέφαλο για την Ελλάδα, η οποία μοιάζει να τρέχει να προλάβει τα παιχνίδια της Τουρκίας με τη Λιβύη.