Πώς φτάσαμε στην απόφαση για τα ΑΤΜ – Ποιες χρεώσεις κόβονται

Την «φωτιά» με τις χρεώσεις των ΑΤΜ, πριν πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, επιχειρεί να θέσει τις τελευταίες ώρες υπό έλεγχο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη να ανακοινώσει χθες, μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, ότι οι χρεώσεις για συναλλαγές στα ATΜ των τραπεζών θα είναι πλέον μηδενικές, διευκρινίζοντας ότι μηδενίζονται στο τεχνολογικό πλαίσιο του ΔΙΑΣ.

Υπενθυμίζεται ότι η υπόθεση ξεκίνησε όταν η Τράπεζα Πειραιώς, πούλησε 850 ΑΤΜ της, που βρίσκονται εγκατεστημένα εκτός των τραπεζικών καταστημάτων στον όμιλο Printec, στην εταιρεία Cashflex, η οποία μπορεί να χρεώνει τις συναλλαγές που μέχρι τώρα ήταν δωρεάν.

Συνέπεια αυτής της συμφωνίας είναι ότι εάν κάποιος πελάτης της εν λόγω τράπεζας κάνει ανάληψη σε ένα από τα εν λόγω 850 ΑΤΜ, θα χρεωθεί προμήθεια 2,1 ευρώ, τα οποία επιμερίζονται 1,5 ευρώ στην εταιρία, Cashflex, που αγόρασε τα ATM από την Πειραιώς και 0,6 ευρώ η τράπεζα. Παράλληλα, στη συγκεκριμένη εταιρεία η Πειραιώς διατηρεί ποσοστό 20%.

Μετά τις έντονες αντιδράσεις, η Τράπεζα Πειραιώς εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει «γενναιόδωρα» πως προχωρά σε άμεση μείωση της προμήθειας που κρατά η ίδια για αναλήψεις από δίκτυο τρίων κατά δέκα λεπτά του ευρώ, σημειώντας ότι η προμήθεια αυτή είναι η «χαμηλότερη της αγοράς».

Πέντε αλλαγές στις τραπεζικές χρεώσεις και προμήθειες

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης ανακοίνωσε χθες την κατάθεση τροπολογίας στη Βουλή που φέρνει σημαντικές ελαφρύνσεις για τους πολίτες όσον αφορά τις χρεώσεις από τράπεζες και παρόχους ΑΤΜ.

Η τροπολογία θα ενταχθεί στο υπό ψήφιση σχέδιο νόμου για τον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα και θα τεθεί σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια την Πέμπτη.

Οι πέντε βασικές αλλαγές που εισάγονται είναι οι εξής:

1. Κατάργηση προμηθειών για πελάτες τραπεζών από ΑΤΜ άλλων τραπεζών που είναι μέλη της ΔΙΑΣ
Καταργείται πλήρως η προμήθεια (1,50–2,00 ευρώ) που επιβαρύνει μέχρι σήμερα τους καταθέτες, όταν πραγματοποιούν αναλήψεις από ΑΤΜ όχι απλά της τράπεζας τους, αλλά και από ΑΤΜ κάθε άλλης τράπεζας που είναι μέλος της ΔΙΑΣ.

2. Καμία προμήθεια για αναλήψεις από ΑΤΜ παρόχου, με τον οποίο η τράπεζα έχει μετοχική σύνδεση για τους πελάτες της συγκεκριμένης τράπεζας.
Εφόσον η τράπεζα στην οποία ο πολίτης διατηρεί τον λογαριασμό του έχει μετοχική σύνδεση με πάροχο ΑΤΜ (ATM operator), οι αναλήψεις στα ΑΤΜ του παρόχου ,δεν θα υπόκεινται σε οποιαδήποτε επιβάρυνση.

3. Πλαφόν προμήθειας 1,50 ευρώ για οποιαδήποτε άλλη χρέωση της τράπεζας σε ΑΤΜ (π.χ. ξένες τράπεζες που δεν συμμετέχουν στη ΔΙΑΣ), είτε χρεώσεις τρίτων παρόχων. Ορίζεται ανώτατο όριο προμήθειας 1,50 ευρώ. Σήμερα, για τέτοιες συναλλαγές, οι χρεώσεις μπορούν να φθάσουν ή και να ξεπεράσουν τα 5 ευρώ.

4. Δωρεάν αναλήψεις σε περιοχές με ένα μόνο διαθέσιμο ΑΤΜ είτε για τράπεζες , είτε για παρόχους. Σε όλες τις δημοτικές κοινότητες όπου λειτουργεί μόνο ένα ΑΤΜ (είτε τραπεζικό είτε παρόχου), οι αναλήψεις μετρητών θα πραγματοποιούνται χωρίς καμία προμήθεια, ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας του ΑΤΜ. Δηλαδή, επεκτείνεται η ήδη ισχύουσα ρύθμιση για τις τράπεζες και σε τρίτους παρόχους.

5. Δωρεάν ερωτήσεις υπολοίπου και εναρμόνιση παρόχων με τις χρεώσεις των τραπεζών για τα εμβάσματα
Καταργούνται πλήρως οι χρεώσεις για ερωτήσεις υπολοίπου σε ΑΤΜ, είτε αυτά ανήκουν σε τράπεζες είτε σε παρόχους.

Επιπλέον, οι πάροχοι ΑΤΜ εντάσσονται στο ίδιο ρυθμιστικό πλαίσιο που ισχύει για τις τράπεζες όσον αφορά τα εισερχόμενα και εξερχόμενα εμβάσματα, με εφαρμογή πλαφόν χρέωσης στο 0,50 ευρώ.

Όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Πιερρακάκης, επιπλέον, για πρώτη φορά θεμελιώνεται νομοθετικά και η μηδενική χρέωση για αναλήψεις από την τράπεζα στην οποία ένας πολίτης διατηρεί το λογαριασμό του, ώστε να υπάρξει θεσμική κατοχύρωση και στο μέλλον.

Η δέσμη μέτρων αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαφάνειας, τη μείωση του κόστους βασικών τραπεζικών υπηρεσιών και την αποκατάσταση της ισορροπίας στην πρόσβαση των πολιτών σε μετρητά και απλές τραπεζικές συναλλαγές.

Τι ίσχυε μέχρι σήμερα

Σημειώνεται ότι από τις αρχές του τρέχοντος έτους, ισχύουν μηδενικές χρεώσεις για την ερώτηση υπολοίπου σε κάθε ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε όλη τη χώρα, όπως και για την ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος και προφανώς για αναλήψεις από πελάτες που κατέχουν λογαριασμό στην ίδια τράπεζα, σε όλη τη χώρα.

Μέτρο στο οποίο δεν υπάγονται οι πάροχοι δικτύων, στις οποίες πωλήθηκε τμήμα των off site ATMs (σε χώρους εκτός των καταστημάτων) των τραπεζών, όπως και οι δραστηριότητες αποδοχής καρτών και εκκαθάρισης συναλλαγών.

Από την άλλη υπήρχαν χρεώσεις για την ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ, με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί από άλλες τράπεζες, οι οποίες διαμορφώνονται από 1,5 – 2 ευρώ μεταξύ των τραπεζικών ιδρυμάτων, ενώ υφίστανται και χρεώσεις από 0,50 – 0,75 ευρώ που αφορούν σε χρέωση σε έναν κάτοχο κάρτας που χρησιμοποιεί ένα ΑΤΜ που δεν αποτελεί μέρος του δικτύου της τράπεζας.

Νίκος Παππάς: Ο Πιερρακάκης δεν μηδενίζει τις προμήθειες

«Ο κ. Πιερρακάκης δεν μηδενίζει τις προμήθειες. Ενώ τα ΑΤΜ των τραπεζών πωλούνται, αφήνει τους ευάλωτους σε εταιρείες τύπου cashflex με 1,5 ευρώ προμήθεια», αναφέρει σε δήλωσή του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Νίκος Παππάς και εξηγεί:

«Ο κ. Πιερρακάκης εξήγγειλε αυτό που ισχύει ήδη, μηδενική προμήθεια για αναλήψεις από τα ΑΤΜ των τραπεζών. Εξήγγειλε και μηδενική προμήθεια μέσω ΔΙΑΣ. Αλλά το ΔΙΑΣ θα συρρικνωθεί, καθώς οι τράπεζες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Πειραιώς, όπως έχουν διακηρύξει. Το σύστημα ΔΙΑΣ, λοιπόν, θα έχει μηδενικές χρεώσεις, αλλά πολύ λιγότερα ΑΤΜ. Δεν θα υπάρχει πέρα από τα καταστήματα τραπεζών.
ΟΜΩΣ… Η κυβέρνηση της ΝΔ διατηρεί το 1,5 ευρώ προμήθεια για τα ΑΤΜ των τρίτων παρόχων. Μόνο αυτά θα υπάρχουν σε λίγο καιρό εκτός των καταστημάτων των τραπεζών».

Συμπυκνώνοντας υποστηρίζει: «ΑΝΤΙ για ΔΙΑΣ, λοιπόν, και χρέωση 0,75 ο κόσμος θα έχει… Cashflex και 1,5 ευρώ προμήθεια. Οι μικροκαταθέτες, οι ευάλωτοι, οι ηλικιωμένοι που ζουν σε απομακρυσμένα σημεία θα έχουν ΜΟΝΟ μία επιλογή. 1,5 ευρώ προμήθεια. Η δική μας πρόταση είναι τολμηρή και ουσιαστική: Μηδενική χρέωση για μικροκαταθέτες και ευάλωτους. Παντού! Σε κάθε ΑΤΜ, είτε τράπεζας είτε… cashflex. Για κάθε συναλλαγή».

Σημειώνει, τέλος, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι μικροκαταθέτες είναι πάνω από το 70% του συνόλου των καταθετών.

Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Για το ζήτημα το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει επίκαιρη ερώτηση στον Υπουργό Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη, με ερωτήματα αν «προτίθεται η κυβέρνηση να λάβει μέτρα για την ένταξη των χρεώσεων ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ εκτός τραπεζών, που πουλήθηκαν σε τρίτες εταιρείες, στους περιορισμούς προμηθειών; Ποια μέτρα έχουν ληφθεί για τη διασφάλιση του ανταγωνισμού και την προστασία των πολιτών από καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές;»

Ερώτηση για τα μέτρα της κυβέρνησης κατέθεσε και το ΚΚΕ, σημειώνοντας πως η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία έχει λάβει σημαντική κρατική στήριξη μέσω ανακεφαλαιοποιήσεων τα προηγούμενα χρόνια, με τη στήριξη όλων των κομμάτων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, όπως και όλες οι συστημικές τράπεζες, βρήκε τον τρόπο να μετακυλήσει το κόστος αναδιάρθρωσης του δικτύου της, χαρατσώνοντας τα λαϊκά νοικοκυριά. Η κυβέρνηση, είναι βαρύτατα εκτεθειμένη, αφού μόλις λίγους μήνες πριν διαφήμιζε τα μέτρα τα οποία δήθεν θα έβαζαν τέλος στις προκλητικές τραπεζικές χρεώσεις, αφήνοντας βέβαια και πάλι άθικτη την τεράστια κερδοφορία των τραπεζών».

Ενώ η Νέα Αριστερά πρόκειται να καταθέσει άμεσα τροπολογία για την κατάργηση των πρόσθετων χρεώσεων στα ΑΤΜ. «Οι τράπεζες έχουν 13 δισεκατομμύρια ευρώ αναβαλλόμενο φόρο, έχουν κερδοφορία 8 δισ. σε δύο χρόνια και έδωσαν μερίσματα 1,23 δισ. στους μετόχους τους. Ώρα να πληρώσουν τον λογαριασμό» δήλωσε ο Πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Χαρίτσης.
Τo ΜέΡΑ25 σημειώνει ότι «τα κέρδη των τραπεζών είναι θηριώδη στην Ελλάδα: 3,62 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023 και 4,5 δισ. το 2024. Ήδη, στο τρίμηνο του 2025, τα έσοδα τους ανέρχονται σε 2,5 δισ., όπου τα 500 εκ., το 20%, είναι έσοδα από προμήθειες!»