Απειλή “γαλλικού” ιού στην οικονομία της ευρωζώνης

Νέα εστία αβεβαιότητας, εν μέσω γενικότερου “θολού τοπίου” λόγω γεωπολιτικής, ενσκήπτει με το ρευστό πολιτικό τοπίο στη Γαλλία, αλλά και τις “κόντρες” της FED με τον πρόεδρο Τραμπ.

Πιο συγκεκριμένα η πολιτική αναταραχή στη Γαλλία, ανάλογη με αυτήν του 2024 θέτει σε περιδίνηση τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, που ούτως ή άλλως εν μέσω εμπορικών πολέμων και του πολέμου στην Ουκρανία, στα ανατολικά σύνορά της δε διάγει και τις καλύτερες των ημερών της.

Προφανώς η ανησυχία όλων είναι το τι θα σημάνει η πολιτική κρίση στη Γαλλία, όπου ρόλο ρυθμιστή έχει πάρει η ακροδεξιά για την όμορη Γερμανία αλλά κι εν γένει για την ΕΕ. Ειδικά η αναιμική ανάπτυξη, η πιθανή υποβάθμιση του αξιόχρεου της Γαλλία επηρεάζει συνολικά την ευρωζώνη και βέβαια όσες χώρες προσβλέπουν στο Παρίσι για εξαγωγές ή για γενικότερες οικονομικές σχέσεις (π.χ. τουρισμός) όπως η Ελλάδα.

Αξιολογήσεις

Κι αυτό την ώρα που τον Σεπτέμβριο έρχονται αξιολογήσεις της Γαλλίας. Πρώτη είναι η Fitch στις 12 Σεπτεμβρίου, ακολουθεί η DBRS στις 19 Σεπτεμβρίου και εν συνεχεία η Scope Ratings στις 26 Σεπτεμβρίου. Στις 24 Οκτωβρίου αξιολογεί την γαλλική οικονομία η Moody’s και στις 28 Νοεμβρίου η S&P.

Όπως, δε, σημειώνει η Societe Generale, το βασικό της σενάριο είναι η υποβάθμιση της Γαλλίας από την Fitch τον Σεπτέμβριο, κίνδυνο αρνητικών προοπτικών από την Moody’s και καμία αλλαγή από την S&P τον Νοέμβριο. Σημειώνεται ότι η Fitch υποβάθμισε τελευταία φορά τη Γαλλία τον Απρίλιο του 2023 δημοσιοποιηθούν τα αρνητικά δημοσιονομικά στοιχεία για το έλλειμμα αλλά κι ενσκήψει η με ένταση η πολιτική κρίση.

Υπενθυμίζεται ότι ο κεντρώος συνασπισμός του Πρωθυπουργού Φρ.Μπαϊρού αντιμετωπίζει το φάσμα της κατάρρευσης καθώς την εμπιστοσύνη μόλις 210 από των 577 βουλευτών της της Εθνοσυνέλευσης. Η ακροδεξιά RN, η ακροαριστερή LFI, οι Πράσινοι και οι Κομμουνιστές — σύνολο 264 βουλευτές — έχουν ήδη δηλώσει ότι θα ψηφίσουν εναντίον του στη διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Το, δε, Σοσιαλιστικό Κόμμα, προς ώρας, χωρίς να έχει αποσαφηνίσει τη στάση του, δεν είναι διατεθειμένο να στηρίξει την κυβέρνηση χωρίς αλλαγή ρότας στα δημοσιονομικά, κάτι που όμως, θεωρείται απίθανο.

“Θυμίζει” Ελλάδα των μνημονίων

‘Ήδη, σύμφωνα με την Goldman Sachs, το πολιτικά ρευστό τοπίο εντείνει την αβεβαιότητα των αγορών για τη Γαλλία κάτι που αποτυπώνεται στα χρηματιστήρια. Αναφέρει, επίσης, απευθυνόμενη στους επενδυτές, ότι τόσο η Γαλλία, όσο και η Ευρώπη ευρύτερα, είναι ευάλωτες, δεδομένης της εύθραυστης δημοσιονομικής κατάστασης ορισμένων οικονομιών. Ουσιαστικά και πάλι στην ΕΕ επανέρχεται το “φάντασμα” της κρίσης χρέους της δεκαετίας του 2010, με πρωταγωνίστρια τότε την Ελλάδα.

Σύμφωνα, δε, με όσα αναφέρει η ING με αιχμή την αδυναμία της κυβέρνησης Μπαϊρού να περάσει από τη Βουλή τον προϋπολογισμό μπορεί να εντείνει τα δημοσιονομικά αδιέξοδα και τα ελλείμματα και να επιβαρύνει την ήδη ευάλωτη δημοσιονομική πορεία της χώρας. Μάλοστα, η ING προειδοποιεί ότι όσο αναβάλλονται οι μεταρρυθμίσεις, τόσο πιο δύσκολη και επώδυνη θα είναι η αναγκαία προσαρμογή στο μέλλον, κάτι που εντόνως “θυμίζει” τα όσα βίωσε η χώρα την εποχή των μνηομονίων.

Σημειώνεται, όπως αναφέρει η ING, η γαλλική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί μόλις κατά 0,8% φέτος. Σε αυτό το εύθραυστο περιβάλλον, η πολιτική αστάθεια ενισχύει τους κινδύνους, καθιστώντας πιο δύσκολη την προσέλκυση επενδύσεων και διατηρώντας τις αγορές σε επιφυλακή. Έτσι, η πολιτική κρίση μετατρέπεται σε σαφή οικονομική απειλή, με άμεσες επιπτώσεις στην αξιοπιστία και στη σταθερότητα της χώρας.

Επίσης, η Capital Economics εκτίμησε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα παραμείνει σε επίπεδα ασυμβίβαστα με τη σταθεροποίηση του χρέους, ενώ ο οίκος αξιολόγησης Scope, προειδοποιεί ότι μια πιθανή κατάρρευση της κυβέρνησης θα έχει αρνητικές συνέπειες για την πιστοληπτική εικόνα της χώρας (AA-/Σταθερό), καθώς θα άφηναν τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν με δύο δύσκολες επιλογές: είτε να διορίσει νέο πρωθυπουργό – τον πέμπτο σε τέσσερα χρόνια – με αποστολή τον σχηματισμό κυβέρνησης, είτε να προκηρύξει νέες πρόωρες βουλευτικές εκλογές – τις δεύτερες μέσα σε δύο χρόνια.

Κατά τον Scope, το πολιτικό αδιέξοδο υπονομεύει έτσι τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 5,4% του ΑΕΠ το 2025 και στο 4,6% το 2026, από 5,8% του ΑΕΠ το 2024. Αντί γι’ αυτό, η βασική του εκτίμηση προβλέπει ότι το έλλειμμα της Γαλλίας θα μειωθεί μόνο στο 5,6% του ΑΕΠ το 2025 και στο 5,3% το 2026. Οι αναλυτές του δηλώνουν επίσης πιο συντηρητικοί από την κυβέρνηση όσον αφορά τις προοπτικές για μακροπρόθεσμη δημοσιονομική εξυγίανση, κυρίως λόγω των υψηλότερων επιτοκίων αναχρηματοδότησης της Γαλλίας.

Η Morgan Stanley βάζει στο επίκεντρο τον μακροοικονομικό κίνδυνο. Θεωρεί ότι η ψήφος εμπιστοσύνης και οι πιθανές εκλογικές αναμετρήσεις θα μπορούσαν να διευρύνουν τα spreads Γαλλίας-Γερμανίας και να αναζωπυρώσουν τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους. Σε περίπτωση παρατεταμένης αβεβαιότητας, η τράπεζα υπολογίζει πλήγμα 0,3-0,4 π.μ. στο ΑΕΠ του 2026, κάτι που θα επιβαρύνει έμμεσα τα έσοδα των τραπεζών.

Το χρηματιστήριο

Χαρακτηριστικό για τα “απόνερα” που φέρνει σε άλλες αγορές τα όσα συμβαίνει στην Γαλλία είναι και το τι έχει συμβεί δυο μέρες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης ολοκλήρωσε τις συναλλαγές στις 2.069,74 μονάδες με μεταβολή -0,33%. Ο τραπεζικός δείκτης, ο οποίος κατά βάση προκάλεσε τη μεγάλη μεταβλητότητα της ημέρας, κατέληξε με απώλειες 1,28% στις 2.234,5 μονάδες, έχοντας βέβαια γράψει το τελευταίο διάστημα μεγάλα κέρδη. Βέβαια, με βάση αναλυτές επηρεάστηκε από το τι συμβαίνει στο γαλλικό χρηματιστήριο όπου οι βασικές γαλλικές τράπεζες (BNP, Societe Generale, Credit Agricole) έγραψαν πτώση, όπως και οι γερμανικές (Deutsche, Commerzbank), λόγω της υποβάθμισης της σύστασης από την Goldman Sachs σε neutral.

Να σημειωθεί ότι ανάλυση της Jefferies σημειώνει ότι οι μετοχές των BNP Paribas, Société Générale και Crédit Agricole υποχώρησαν 8-10% μέσα σε λίγες μέρες, ενώ η απόδοση του γαλλικού 10ετούς ομολόγου ανέβηκε στο 3,50% (+15 μ.β. από τα τέλη Ιουλίου).

Οι ΗΠΑ

Όμως, δεν είναι μόνο η Γαλλία που γεννά ανησυχία. Είναι και το τι συμβαίνει στις ΗΠΑ με τις “κόντρες” μεταξύ του προέδρου Ντ. Τραμπ με την Fed, την Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Η απομάκρυνση του μέλους του ΔΣ της Fed, Λίζα Κουκ από τον Ντ. Τράμπ έχει φέρει μεγάλη αναταραχή και βέβαια δημιουργεί προβληματισμό για το πού θα πάει το “τραίνο” της οικονομίας και της νομισματικής πολιτικής στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει μια πιο χαλαρή νομισματική πολιτική, μέσω του ελέγχου του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed, όπως σημειώνει η UniCredit.

Με την απόλυση της Λίζα Κουκ, αναφέρει η τράπεζα, ο Τραμπ θα φέρει τη μάχη του εναντίον της Fed στο επόμενο επίπεδο, περνώντας από τις λεκτικές απειλές σε νομικές ενέργειες. Στην επιστολή απόλυσής του προς την Κουκ, η οποία κατηγορείται για απάτη σε στεγαστικά δάνεια, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι είχε “επαρκή λόγο” για να την απολύσει από τη θέση, σύμφωνα με όσα ορίζει ο νόμος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

Η Κουκ, της οποίας η θητεία έχει προγραμματιστεί να λήξει το 2038, ισχυρίζεται ότι ο Τραμπ δεν έχει εξουσία να την απολύσει και ότι η ίδια δεν έχει πρόθεση να παραιτηθεί, αμφισβητώντας στο δικαστήριο αυτό που ισχυρίζεται ότι είναι παράνομη ενέργεια. Η UniCredit αναμένει ότι η Κουκ θα λάβει προσωρινή διαταγή για την αναστολή της εντολής απομάκρυνσής της, εν αναμονή της εκδίκασης της υπόθεσης.

Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να εξακολουθεί να παρίσταται στις συνεδριάσεις της FOMC μέχρι να ληφθεί οριστική δικαστική απόφαση – πιθανώς από το ίδιο το Ανώτατο Δικαστήριο, εάν το κατώτερο δικαστήριο αποφανθεί υπέρ της Κουκ, ισχυριζόμενο ότι δεν υπάρχει επαρκής λόγος για την απόλυσή της. Όλα αυτά, όμως, δεν περιποιούν τιμή για τη “μήτρα” του καπιταλισμού που εν τω μεταξύ έχει επιδοθεί και σε έναν άνευ προηγουμένου εμπορικό πόλεμο – παζάρι με όλους τους εταίρους της.