Πόσο έτοιμοι είναι οι Δήμοι να πατάξουν την ανομία στα τραπεζοκαθίσματα;

Διασχίζοντας πεζοί την ζούγκλα της Αθήνας δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι ακροβατούμε μεταξύ στενών πεζοδρομίων, σπασμένων δενδροστοιχιών, παρατημένων πατινιών και σε όλα αυτά προστίθενται και ένας εξωφρενικά μεγάλος αριθμός τραπεζοκαθισμάτων που καταλαμβάνουν κάθε σπιθαμή δημοσίου χώρου που μένει.

Κάποια από αυτά παρανομούν εξόφθαλμα – δεν αφήνουν ελεύθερο διάδρομο για τους πεζούς πλάτους 1,50 μέτρου ή τα τραπέζια και οι καρέκλες τοποθετούνται πάνω στην όδευση τυφλών – ενώ άλλα μπορεί να επεκτείνονται σε χώρο μεγαλύτερο από αυτόν που τους έχει παραχωρηθεί με άδεια.

Το τελευταίο όμως ένας πεζός δεν μπορεί να το γνωρίζει. Η μόνη περίπτωση στην οποία θα μπορούσε κανείς να μάθει τα όρια αδειοδότησης που έχει δοθεί σε ένα κατάστημα είναι μόνο αν έχει έννομο συμφέρον και επικοινωνήσει γραπτά ή τηλεφωνικά με το τμήμα αδειοδότησης χρήσης κοινόχρηστων χώρων του Δήμου, εξηγώντας γιατί τον ενδιαφέρει να μάθει αυτά τα στοιχεία.

Λύση στο πρόβλημα αυτό φέρνει η εφαρμογή MyStreet που όπως είπε και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην πρόσφατη παρουσίασή της, φιλοδοξεί να «βάλει τάξη στους δρόμους και στις πλατείες μας».

Βάζοντας τάξη σε δρόμους και πλατείες

Η εν λόγω εφαρμογή, που περιμέναμε σύμφωνα με τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες, μετά το Πάσχα βγήκε τελικά στον αέρα μόλις τέλη Αυγούστου. Ο χρήστης μπορεί να δει αν στο σημείο όπου βλέπει τραπεζοκαθίσματα έχει μισθωθεί ο χώρος, σε ποιόν έχει μισθωθεί και πόσα είναι τα τετραγωγικά μέτρα που του αναλογούν.

Σε περίπτωση που εντοπιστεί παράνομη κατάληψη ή κάποια άλλη παράβαση ο χρήστης μπορεί ανώνυμα ή επώνυμα (με κωδικούς Taxisnet) να υποβάλλει καταγγελία.

Η εφαρμογή λειτουργεί λοιπόν ακριβώς όπως το MyCoast, μια εφαρμογή που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 2024 για να προασπίσει την νομιμότητα στις παραλίες.

Όπως μας ενημερώνουν από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οι Δήμοι που έχουν καταχωρήσει έστω και ένα σημείο στην εφαρμογή (μέχρι και στην Τετάρτη 3/9) ήταν 85 από τους 332. «Δεν έχουν όλοι οι Δήμοι τόσους κοινόχρηστους χώρους, ειδικά οι μικροί ορεινοί δήμοι σε ένα χωριό, έχουν ένα καφενείο σε μια πλατεία. Ζητούμε όμως και εγώ και ο Υπουργός Εσωτερικών τα τουριστικά μέρη και οι πρωτεύουσες των νομών να περάσουν τα στοιχεία» ανέφερε κατα την παρουσίαση της εφαρμογής ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου.

Εύκολα μπορεί να δει κανείς στην εφαρμογή, ότι στην Αττική οι δήμοι που έχουν περάσει τα στοιχεία είναι λίγοι, με πολυσύχναστους Δήμους όπως Ζωγράφου, Πειραιά,  Χαλάνδριου , Αγίας Παρασκευής, Νέα Φιλαδέλφεια, Αιγάλεω, Αμαρούσιου κ.α να λείπουν προς το παρόν.

Μια εφαρμογή δεν είναι πανάκεια

Αδιαμφισβήτητα, τόσο MyCoast όσο και το MyStreet δίνουν στα χέρια των πολιτών πολύτιμα δεδομένα που αφορούν τον δημόσιο χώρο και που μέχρι σήμερα δεν ήταν καθόλου εύκολα προσβάσιμα -όπως κανονικά θα έπρεπε.

Πέρα από αυτό όμως, η δημιουργία απλά και μόνο μιας εφαρμογής δεν είναι η μαγική λύση στο ζήτημα της κατάληψης του δημοσίου χώρου. Οι έλεγχοι και κυρώσεις είναι υπευθυνότητα των αρχών (εν προκειμένω της δημοτική κοινότητας και των Δήμων) και όχι έγνοια των πολιτών.

Όπως δείχνει η εμπειρία του MyCoast, παρότι γίνονται χιλιάδες καταγγελίες, η υποστελεχομένη κτηματική υπηρεσία δεν φαίνεται να προλαβαίνει να ελέγχει εγκαίρως όλες τις καταγγελίες που γίνονται. Όπως τόνισαν τον Μάιο στο Magazine εκπρόσωποι των κινημάτων για ελέυθερες παραλίες στα νησιά, δεν έβλεπαν ανταπόκριση στις καταγγελίες που είχαν κάνει. Το ίδιο εξακολουθούν να υποστηρίζουν και σήμερα.

Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι μόνο το να γίνονται περισσότερες καταγγελίες, αλλά και το να ελέγχονται αυτές οι καταγγελίες που γίνονται και να επιβάλλεται η νομιμότητα.

Στην περίπτωση δε των τραπεζοκαθισμάτων μάλλον δεν υπάρχει κανείς που να πιστεύει ότι το πρόβλημα έγκειται στο ότι δεν γνωρίζει ο εκάστοτε Δήμος το που υπάρχει πρόβλημα με τα τραπεζοκαθίσματα. Το πρόβλημα μάλλον εντοπίζεται στο κατα πόσο υπάρχει το προσωπικό για να ελέγχει τους δρόμους.

Γιατι αν δεν τίθεται ζήτημα υποστελέχωσης για την ανομία που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια στους δρόμους, τότε μάλλον τίθεται ζήτημα θέλησης, ότι δηλαδή Δήμοι ή η κατα τόπους δημοτική αστυνομία δεν κάνουν σωστά την δουλειά τους όχι επειδή δεν μπορούν, αλλά επειδή δεν θέλουν.

Η συνιστώσα της υποστελέχωσης όμως φαίνεται ότι δεν είναι προτεραιότητα έναντι της ανακοίνωσης μιας ακόμα εφαρμογής που θα φέρει λύσεις.

Υπήρξε κάποιος σχεδιασμός για να διασφαλιστούν οι περισσότεροι έλεγχοι;

Ρωτήσαμε τους μεγαλύτερους από τους Δήμους που βρίσκονται μέσα στην εφαρμογή για να μάθουμε αν έχουν υπάρξει προσλήψεις στην δημοτική αστυνομία ή αν έχει προβλεφθεί κάποιος άλλος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι οι καταγγελίες του MyStreet θα ελέγχονται.

Από αυτούς που μας απάντησαν, ο κοινός τόπος είναι ότι αν και έχουν προγραμματιστεί εδώ και καιρό προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ για επιπλέον άτομα στην δημοτική αστυνομία αυτές ακόμα δεν έχουν ολοκληρωθεί και άρα η Δημοτική Αστυνομία θα μείνει ως έχει προς το παρόν – παρόλο που πιθανότητα οι καταγγελίες θα αυξηθούν κατακόρυφα σε ορισμένους πολυσύχναστους Δήμους.

Όσον αφορά τον Δήμο Αθηναίων, σύμφωνα με τον Αντιδήμαρχο Δημοτικής Αστυνομίας και Δημόσιων Κοινόχρηστων Χώρων, Θωμά Γεωργιάδη, έχει ανατεθεί σε υπηρεσίες του Δήμου να παρακολουθήσουν τη ροή των καταγγελιών που θα προκύψουν. «Δυστυχώς, δεν μπορούμε να προσλάβουμε προσωπικό, καθώς αυτό δεν μας επιτρέπεται. Η Δημοτική Αστυνομία πρόκειται να ενισχυθεί με 182 νέους Δημοτικούς Αστυνομικούς.  Δυστυχώς όμως η διαδικασία έχει καθυστερήσει και αναμένουμε την ολοκλήρωσή της από τον ΑΣΕΠ» σημειώνει στην απάντησή του ο ίδιος και εξηγεί ότι στον «Δήμο της Αθήνας η Δημοτική Αστυνομία πραγματοποιεί συστηματικά ελέγχους, ανεξάρτητα από τη ροη της εφαρμογής MyStreet και οι όποιες παραβάσεις εντοπίζονται διαβιβάζονται στη Διεύθυνση Δημοτικών Προσόδων για την επιβολή προστίμου».

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να αναρτήσουν στην πλατφόρμα τις μισθώσεις των καταστημάτων που βρίσκονται στα όρια του. «Ως διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης, αποδεικνύουμε καθημερινά και έμπρακτα ότι είμαστε αρωγοί στις επιχειρηματικές προσπάθειες, ωστόσο από την πρώτη στιγμή ξεκαθαρίσαμε πως δεν θα ανεχτούμε φαινόμενα καταπάτησης του δημόσιου χώρου» δηλώνει στο NEWS 24/7 ο δήμαρχος Στέλιος Αγγελούδης. «Η συγκεκριμένη εφαρμογή αποτελεί για εμάς ένα πρόσθετο πολύτιμο εργαλείο που θα συμβάλει περαιτέρω στην προστασία του δημόσιου χώρου. Με χαρά διαπιστώσαμε ότι ήδη από τις πρώτες μέρες λειτουργίας του MyStreet, υποβλήθηκαν εκατοντάδες καταγγελίες για καταστήματα που λειτουργούν στον δήμο μας, γεγονός που επιτρέπει και στις υπηρεσίες μας να γίνονται πιο χρήσιμες και αποτελεσματικές» σημειώνει ο ίδιος.

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης αναμένει μέχρι τέλος του 2025 ή το αργότερο στις αρχές του 2026 να προστεθούν στο υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό του 80 νέοι δημοτικοί αστυνομικοί «που θα ενισχύσουν ουσιαστικά τη δυνατότητα ελέγχων και θα ανταποκρίνονται με ακόμα μεγαλύτερη αμεσότητα στις υποβληθείσες καταγγελίες. Ως γνωστόν, οι προσλήψεις στους ΟΤΑ γίνονται μόνο μετά από έγκριση θέσεων από το Υπουργείο Εσωτερικών και προκηρύξεις μέσω ΑΣΕΠ, διαδικασία που ακολουθήθηκε και για τους 80 νέους δημοτικούς αστυνομικούς».

Ο Δήμαρχος Νέου Ηρακλείου, Νίκος Μπάμπαλος, μας λέει ότι ήδη το MyStreet είχε λάβει μέτρα για ελέγχους όπως η κοινοποίηση χαρτών με τους κοινόχρηστους χώρους όπου αναπτύσσονται με άδεια επιχειρηματικές δραστηριότητες. «Εδώ και ενάμιση χρόνο έχουμε κινήσει τις διαδικασίες για να προσλάβουμε 9 επιπλέον δημοτικούς αστυνομικούς για να τονώσουμε το δυναμικό της Δημοτικής μας Αστυνομίας. Η αίτησή μας εγκρίθηκε από το ΑΣΕΠ, τα αποτελέσματα του διαγωνισμού του οποίου αναμένουμε ώστε να έρθουν στον Δήμο αυτοί οι άνθρωποι, αφού περάσουν, βέβαια, την απαιτούμενη εκπαίδευση. Εντούτοις, διαπιστώνετε και εσείς ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες. Ας εκμεταλλευτούμε λοιπόν το βήμα που μας δίνετε για να ζητήσουμε από την κεντρική διοίκηση να οργανώσει καλύτερα το σύστημα ώστε να μειωθούν αυτοί οι χρόνοι, ειδικά τώρα που περνάμε στην εποχή της χρήσης της τεχνολογίας, όπου οι πολίτες έχουν απαιτήσεις από εμάς σε άμεσο χρόνο» δηλώνει.

Ανάλογες αιτήσεις μας ενημέρωσαν ότι έχουν κάνει ο Δήμος Εορδαίας και Διός-Ολύμπου που ήταν οι μόνοι από τους Δήμους της επαρχίας που μας απάντησαν. Ο Δήμαρχος Εορδαίας μας ενημερώσε ότι από το 2024 έχουν εγκριθεί 10 θέσεις δημοτικών αστυνομικών και ο Δήμος Δίου-Ολύμπου έχει προγραμματίσει από το 2023 την πρόσληψη επιπλέον ατόμων για την περαιτέρω στελέχωση της Δημοτικής Αστυνομίας. Συγκεκριμένα σήμερα υπηρετούν τρεις δημοτικοί υπάλληλοι και αναμένεται να προστεθούν επιπλέον οκτώ άτομα.

Από τον Δήμο Νέας Σμύρνης μας λένε ότι δεν προβλέπεται πρόσληψη περαιτέρω προσωπικού για την αντιμετώπιση πιθανών καταγγελιών καθώς δραστηριοποιούνται 71 επιχειρήσεις που έχουν λάβει άδεια για τραπεζοκαθίσματα και οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται στο κέντρο της πόλης. Επομένως κρίνουν ότι είναι πολύ εύκολο να ελεγχθούν με το προσωπικό που έχει ήδη στην διάθεσή του ο Δήμος.

Στα ερωτήματά μας το Υπουργείο Εσωτερικών ενημερώνει ότι σχετικά με την «ενίσχυση των υπηρεσιών βρίσκεται σε εξέλιξη η 1Κ/2024 Προκήρυξη του ΑΣΕΠ για πρόσληψη 1213 δημοτικών αστυνομικών, τα αποτελέσματα της οποίας αναμένεται να εκδοθούν έως το τέλος του έτους για όλες τις εκπαιδευτικές κατηγορίες»

Η απάντηση της ΚΕΔΕ

«Γνωρίζουμε καλά πως υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις στη στελέχωση κρίσιμων δημοτικών υπηρεσιών, όπως είναι οι τεχνικές μας υπηρεσίες, η Δημοτική Αστυνομία, κλπ. Υπάρχουν δήμοι με μόλις 1-2 δημοτικούς αστυνόμους . Υπάρχουν τουριστικοί δήμοι που δέχονται πίεση μόνον κάποιους μήνες το χρόνο. Κάθε Δήμος είναι και μια ξεχωριστή περίπτωση, μόνον η εφαρμογή είναι ενιαία για όλους» λέει ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), Λάζαρος Κυρίζογλου.

«Σίγουρα χρειαζόμαστε περισσότερο προσωπικό για να πετύχουμε όχι μόνον καλύτερο έλεγχο στις καταλήψεις των αδειοδοτημένων κοινόχρηστων χώρων, αλλά γενικότερα για να βελτιώσουμε την καθημερινότητα των συμπολιτών μας μέσα από την καλύτερη λειτουργία των πόλεων μας» συνεχίζει ο ίδιος «Όσο καθυστερεί η στελέχωση των υπηρεσιών αυτών, ιδίως της Δημοτικής Αστυνομίας, τόσο θα δυσκολεύει ο έλεγχος των παρανομούντων, παρά την ύπαρξη της εφαρμογής.

Θα υπάρξουν επίσης και πολλές αντιδράσεις από ένα μικρό πιστεύω τμήμα κάποιων επιχειρηματιών, που έχουν συνηθίσει να λειτουργούν σε γκρίζες ζώνες. Αυτές οι αντιδράσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν αποφασιστικά κι εξαρχής. Σε βάθος χρόνου, κερδισμένοι θα βγουν οι Δήμαρχοι και οι Δήμοι που θα αξιοποιήσουν την εφαρμογή. Κι όχι όσοι ψάξουν να βρουν δικαιολογίες, όσο σοβαρές κι αν είναι, για να την παρακάμψουν. Έχουμε μπροστά μας πολύ δρόμο να διανύσουμε».

Καταρχήν η ΚΕΔΕ κρίνει θετικά την εφαρμογή ως ένα εργαλείο με το οποίο μπορούμε να κερδίσουμε το χαμένο δημόσιο χώρο προς όφελος των πολιτών και αναγνωρίζει ότι στην αρχή «ασφαλώς θα υπάρξουν προβλήματα στην λειτουργία της εφαρμογής. Προβλήματα από το να περάσουν στην πλατφόρμα από όλους τους δήμους οι αδειοδοτημένοι χώροι, μέχρι και στην διαχείριση των καταγγελιών των πολιτών».

Σε κάθε περίπτωση όπως τονίζει ο κ. Κυρίζογλου« η ΚΕΔΕ θα αναλάβει το επόμενο διάστημα πρωτοβουλίες και θα συνεργαστεί στενά με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τους δήμους όλης της χώρας, ώστε το MyStreet να αποτελέσει ένα πραγματικά αποτελεσματικό εργαλείο υπέρ της νομιμότητας, της διαφάνειας και της ποιότητας ζωής στις πόλεις μας»