Μέτρα για τη Δικαιοσύνη. Ποιοι δεν τα χρειάζονται!

Οι ετήσιες ομιλίες των πολιτικών παραγόντων στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης αναμένονται ανυπόμονα. Προετοιμάζονται προσεκτικά, «καταναλώνονται» τηλεοπτικά ή άμεσα με συνοδεία κοινωνικών εκδηλώσεων και εικόνων, και στη συνέχεια αξιολογούνται: Δημοσκοπικά, με ορίζοντα τις όποιες προσεχείς εξελίξεις ή εκλογές, ακόμη και παραπολιτικά σαν μετά από μια πασαρέλα. Ποιο ψηφιακό εργαλείο μπορεί να μετρήσει πόσο τα χειροκροτήματα είναι αξιόπιστα, ενθουσιώδη ή στημένα;

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ομιλίες, κατά κύριο λόγο του εκάστοτε Πρωθυπουργού αλλά και των επικεφαλής των κομμάτων της αντιπολίτευσης, έχουν μόνο ψηφοθηρική ή ελαφριά σημασία για τα σοβαρά προβλήματα της χώρας. Η Δημοκρατία χρειάζεται την πολιτική δέσμευση, κοινωνικά συμβόλαια έστω άτυπα κι όχι μόνο θεσμικά με τους φορείς εξουσίας, καθώς και τις δημόσιες λογοδοσίες. Η λογοδοσία βρίσκεται στην καρδιά της Δημοκρατίας, ο κόσμος την ζητά ακόμα κι όταν οι ασκούντες εξουσία την ξεχνούν. Μια διάψευση των προσδοκιών ή των δεσμεύσεων σε κάποιο βαθμό αποτυπώνεται σε ψήφους. Η στιγμή της Θεσσαλονίκης είναι κρίσιμη, είναι γνωστό.

Οι φετινές φοροελαφρύνσεις φαίνονται οριακές, έχουν διευκολυνθεί από την συρρίκνωση των προνοιακών δομών (σχολείων κλπ). Ως συνταγή του νεοφιλελευθερισμού προαναγγέλλουν (ακόμη) λιγότερο κράτος. Όμως εδώ θα αναφερθώ όχι σε μια εξαγγελία, αλλά σε μια παράλειψη. Στην σιωπή των ταγών για την ανάγκη μιας πραγματικής ενδυνάμωσης της Δικαιοσύνης. Πέρα από κάποιες γενικόλογες και λακωνικές αναφορές, σιγή στις εξαγγελίες. Η μεν κυβέρνηση δεν θέλει, η δε αντιπολίτευση φαίνεται να μην ξέρει τί ακριβώς θέλει: Δικαιοσύνη ανεξάρτητη, ή Δικαιοσύνη φιλική;

Η κυβέρνηση φυσικά δεν θέλει την αλλαγή, αφού η συνολική στάση της Δικαιοσύνης στις μέρες μας σπάνια γίνεται ενοχλητική για τα συμφέροντά της. Το πολύ να προωθεί κάποια μέτρα επιτάχυνσης, τροφοδοτώντας τους παραγωγούς ψηφιακών εργαλείων. Πόσους κυβερνητικούς παράγοντες είδαμε αλήθεια να διώκονται; Η δικαιοσύνη φυσικά δεν μπορεί να κριθεί κατά περίπτωση – δίκη, εκεί σωστά η ανεξαρτησία της και η συνηθισμένη αδυναμία για άμεση ματιά στις αποδείξεις εμποδίζουν τρίτους να σχολιάζουν αποτελεσματικά. Όμως οι στατιστικές των κρίσεων είναι και θεμιτές και αποκαλυπτικές.

Εξάλλου, μόνο με τη στατιστική μπορεί να φανεί αν οι διώξεις Εισαγγελέων, η δημόσια υποτίμηση Ελλήνων Εισαγγελέων που υπηρετούν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, οι προαναγγελίες των επιθυμητών εκβάσεων των δικαιικών διαδικασιών, οι προεξοφλήσεις πορισμάτων, οι αμφισβητήσεις της γνώμης των Ανεξάρτητων Αρχών, οι υποκλοπές, οι λίστες προνομιακής χρηματοδότησης του Τύπου, όλα αυτά επηρεάζουν και πόσο. Ήδη το μοντέλο έχει επεκταθεί και στη Διοίκηση: Όποιος αποκαλύπτει διαφθορά ρισκάρει την καταστροφή του με πειθαρχικά.

Ας μην ξεχνούμε, ότι ζούμε σε μια εποχή όπου υπάρχει δυνατότητα με ατιμώρητες υποκλοπές από ιδιωτικές εταιρίες να συλλέγονται προσωπικά – ταυτοτικά για κρίσιμα θέματα στοιχεία για δικαστές και ύστερα να κατασκευάζονται τα προφίλ τους και πιο ύστερα να επιχειρούνται χειραγωγήσεις τους. Διατίθεται τεχνογνωσία! Σε εποχή όπου, κατά το Σύνταγμα, το Υπουργικό Συμβούλιο «περιμένει στη γωνία»: Επιλέγει, αγνοώντας δικαστικές γνωμοδοτήσεις, όποιους θέλει για την ηγεσία της Δικαιοσύνης η οποία στη συνέχεια θα κατευθύνει τους εσωτερικούς ελέγχους. Ο ίδιος καθώς τα γράφω αυτά κοντοστέκομαι: Μήπως αναφέροντάς τα αντί να προωθώ ανέμους ανεξαρτησίας διαδίδω εκφοβισμούς;

Οι ευθύνες της αντιπολίτευσης, που στη σύγχρονη συγκυρία δεν μελετά και δεν προτείνει ένα σύστημα τόνωσης της δικαστικής εσωτερικής και έξωθεν ανεξαρτησίας, είναι επίσης μεγάλη. Κι όμως θα ήταν δυνατό αυτό να γίνει, τόσο με συγκροτημένη πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης που να λάβει υπόψη της διεθνή πρότυπα, όσο και με βάση το ισχύον πλαίσιο. ΄Άλλωστε υπάρχει παράδειγμα προηγούμενης επιτυχημένης νομοθετικής αναδιοργάνωσης της Δικαιοσύνης: Το μοντέλο που είχε θεσμοθετηθεί με πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Γ. Κουβελάκη το 1993 (Ν. 2172/1993).

Για την αντιπολίτευση, θα χρειαστεί να επανέλθω.