ΤΖΕΡΕΜΙ ΑΛΕΝ ΓΟΥΑΙΤ ΚΑΙ ΣΤΙΒΕΝ ΓΚΡΑΧΑΜ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΠΡΟΥΣ ΣΠΡΙΝΓΚΣΤΙΝ ΣΤΟ NEWS 24/7

Ακόμη κι αν δεν συμφωνούν στο σύνολο τους οι αμέτρητοι fans του σε όλο τον κόσμο (το κάνουν όμως κατά πλειοψηφία, είναι βέβαιο), ο ίδιος ο Μπρους Σπρίνγκστιν έχει φροντίσει επανειλημμένα να ξεχωρίσει το Nebraska ως το καλύτερό του άλμπουμ, επαυξάνοντας σήμερα με την ακαταμάχητη επανακυκλοφορία του box-set Nebraska ’82: Expanded Edition που περιέχει την ηλεκτρική βερσιόν των τραγουδιών -ένα από τα «χαμένα δισκοπότηρα» της ποπ και ροκ μουσικής- αλλά και τη βιντεοσκόπηση της μοναδικής ζωντανής τους παρουσίασης 40 και πλέον χρόνια μετά την αρχική τους κυκλοφορία σε ένα σκοτεινό και άδειο θέατρο του Νιου Τζέρσεϊ.

Το Nebraska όμως είναι και το άλμπουμ που θα μπορούσε να είχε στοιχήσει στον Σπρίνγκστιν -αν επιβεβαιώνονταν οι προβλέψεις του επαγγελματικού του κύκλου- την καριέρα του, παρά το ότι ήταν ο τρόπος του να τα βρει (να ξεκινήσει, έστω, ένα διάλογο) με τον εαυτό του και να παραμείνει όρθιος – δηλαδή ζωντανός.

Ούτε δέκα χρόνια αφότου ο μάνατζερ και τρόπον τινά μεγάλος του αδελφός, Τζον Λάνταου, τον ανακήρυξε «μέλλον του rock ’n’ roll», ο Σπρίνγκστιν έχει ήδη κυκλοφορήσει πέντε άλμπουμ, έχει πια την πρώτη του top ten επιτυχία με το “Hungry Heart”, ολοκληρώνει την πιο επιτυχημένη του περιοδεία για την προώθηση του The River και η δισκογραφική του εταιρία δικαίως κόπτεται για το ότι η στιγμή που ο ήδη απογειωμένος «πύραυλος» θα φτάσει στο διάστημα είναι μόλις ένα άλμπουμ μακριά. Μόνο που ο συγκεκριμένος πύραυλος είναι ήδη έτοιμος να αυταναφλεγεί.

Ο Σπρίνγκστιν, μεταξύ άλλων έρμαιο και των προκαταβολικών του ενοχών για την επικείμενη μετατροπή του σε αδιαφιλονίκητο ροκ σταρ, την επίτευξη του ίδιου του ευσεβούς πόθου δηλαδή, κλείνεται μόνος σε ένα σπίτι στο Κολτς Νεκ του Νιου Τζέρσεϊ, διαβάζει τα διηγήματα της Φλάννερυ Ο’Κόννορ, ακούει το ντεμπούτο των Suicide, βλέπει το Badlands του Τέρενς Μάλικ, ηχογραφεί μέσω μιας πρωτόφαντης τετρακάναλης κονσόλας μερικά τραγούδια που γράφει με την ακουστική του κιθάρα, δίνει την κασέτα στον Λάνταου, στη δισκογραφική του μένουν με το στόμα ανοιχτό, όχι από τη χαρά τους φυσικά, προσπαθούν να τον πείσουν να ηχογραφήσει ηλεκτρικά με την E Street Band το Born In the USA, εκείνος κάνει όντως την προσπάθεια, δεν οδηγείται πουθενά, αποφασίζει ότι το επόμενό του άλμπουμ θα περιέχει τα τραγούδια της περιβόητης κασέτας ακριβώς όπως ηχογραφήθηκαν στο υπνοδωμάτιό του, απαιτεί να μη γίνει καμία προώθηση, να μην κυκλοφορήσει κανένα σιγνκλ, να μη δώσει καμία συνέντευξη, να μη βάλει καν το πρόσωπό του στο εξώφυλλο, οι χαρτογιακάδες του label είναι έξω φρενών, ο Λάνταου ανησυχεί ότι ο προτεζέ του θα υποκύψει στην αφόρητη πια πίεση των ψυχολογικών -εξαιτίας της προβληματικής του σχέσης με τον πατέρα του- προβλημάτων, εκείνος επιμένει, ο δίσκος τελικά κυκλοφορεί με τους δικούς του όρους, ο Σπρίνγκστιν δικαιώνεται.

Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή, για όλα αυτά έχει μιλήσει, τραγουδήσει και γράψει ο ίδιος ο Μπρους, κανείς όμως δεν έχει καταγράψει την «περίοδο του Nebraska» με μεγαλύτερη σαφήνεια και περισσότερες λεπτομέρειες από τον Γουόρεν Ζέινς στο Deliver Me from Nowhere: The Making of Bruce Springsteen’s Nebraska. Το βιβλίο δηλαδή που αποτέλεσε την πρώτη ύλη του Σκοτ Κούπερ για να επιστρέψει στη μεγάλη οθόνη μετά μουσικής μιάμιση δεκαετία μετά το Crazy Heart, γράφοντας το σενάριο και σκηνοθετώντας την πρώτη -μετά από πολλές προσφορές μέσα στα χρόνια- και προφανώς τελευταία ταινία που ο Σπρίνγκστιν δίνει την ευλογία του να γυριστεί για τον ίδιο, ακριβώς γιατί δεν είναι άλλο ένα, λιγότερο ή περισσότερο, προβλέψιμο μουσικό biopic.

Ακριβώς γιατί το όλο εγχείρημα οπτικοποιεί ξανά μετά από σχεδόν μισό αιώνα την πιο κρίσιμη χωροχρονική «φέτα» της ζωής του. Ακριβώς γιατί ο Σπρίνγκστιν κατάλαβε εξαρχής αυτό που και το κοινό θα διαπιστώσει στη σκοτεινή αίθουσα: εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ταινία για τον άνθρωπο, όχι για το είδωλο, και αυτό ακριβώς είναι που κάνει το Springsteen: Deliver Me from Nowhere να λειτουργεί ευθύβολα σχεδόν σαν αποκούμπι για όποιον θεατή «έχει θέματα», όπως τονίζουν, εκτός από τον Σκοτ Κούπερ, στο NEWS 24/7 ο Στίβεν Γκράχαμ, η Οντέσα Γιανγκ και φυσικά ο πρωταγωνιστής Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ.

Δηλαδή για όλους μας.

Ακόμη και για όσους δεν πιστεύουν ότι αυτός ο άνθρωπος είναι το μόνο «Αφεντικό» που μετράει.

Εν αρχή ην το πάθος για τον Μπρους

Σκοτ Κούπερ: Καταρχήν δεν πιστεύω στις συμπτώσεις. Τίποτα δεν έχει συμβεί από σύμπτωση ή κατά τύχη στην πορεία μου μέχρι σήμερα. Φαίνεται αυτό από τη διαφορετικότητα μεταξύ των ταινιών μου. Δηλαδή αν κάποιος ισχυριστεί ότι οι ταινίες μου μοιάζουν η μία με την άλλη, δεν μπορώ παρά να τον χαρακτηρίσω τεμπέλη. Τι σχέση έχει το Hostiles (Ταξιδεύοντας με τον εχθρό μου), το γουέστερν που κάναμε με τον Κρίστιαν Μπέιλ, με το Black Mass, τη μαφιόζικη ταινία που κάναμε με τον Τζόνι Ντεπ; Από εκεί και πέρα η μουσική είναι ίσως η μεγαλύτερή μου αγάπη. Λατρεύω το Nebraska. Με αυτό το άλμπουμ γνώρισα τον Μπρους ως καλλιτέχνη. Και το λατρεύω όχι μόνο για την ίδια τη μουσική αλλά και γιατί αφορά μια σκοτεινή περίοδο της ζωής του. Με αυτά τα τραγούδια έσκαψε πολύ βαθιά μέσα του, έφτασε εκεί που πραγματικά πονούσε, για να πει μια απίστευτα προσωπική του ιστορία, συνάμα οικεία όμως για πολλούς από εμάς. Όταν γυρίζεις μια ταινία για τον Μπρους Σπρίνγκστιν, ο κόσμος δεν αποκλείεται να την πλησιάσει όντας δέσμιος κάποιων προκαταλήψεων, ίσως να περιμένει κάτι συγκεκριμένο που έχει συνηθίσει από το είδος της μουσικής βιογραφίας, αλλά και κάτι συγκεκριμένο από τον ίδιο τον Μπρους, μιας και πρόκειται για ένα πολύ δυναμικό και εξωστρεφή καλλιτέχνη πάνω στη σκηνή. Εγώ όμως ήθελα να κάνω κάτι διαφορετικό. Ήθελα να πω μια χαμηλόφωνη ιστορία για τον Μπρους.

Όντεσα Γιανγκ: Πάντα ήμουν πάρα πολύ μεγάλη θαυμάστρια του Μπρους. Σε βαθμό που αυτή η λατρεία έγινε μέρος της ταυτότητάς μου στην εφηβεία. Αυτές τις μέρες λαμβάνω συνέχεια μηνύματα από συμμαθητές μου. «Είναι απίστευτο αυτό που ζεις!» λένε. Και όντως είναι!

Στίβεν Γκράχαμ: Για να είμαι απολύτως ειλικρινής εγώ δεν άκουγα ποτέ φανατικά τη μουσική του Μπρους. Όταν ήμουν πιτσιρικάς στο σπίτι οι γονείς μου άκουγαν περισσότερο Ότις Ρέντινγκ, Sly and the family Stone και Μπομπ Μάρλεϊ. Αργότερα κόλλησα με Orchestral Manoeuvres in the Dark και όλη αυτή τη φάση του new wave. Σχετικά με τον Μπρους -τόσο για τη μουσική όσο και για τη ζωή του- ήξερα μόνο τα βασικά. Οπότε ήταν πολύ συναρπαστικό το ότι έμαθα τι πραγματικά εστί Μπρους ενώ διάβαζα το σενάριο της ταινίας. Ακουγοντας τότε για πρώτη φορά το Nebraska, το προσέγγισα από μια αλλιώτικη -εννοώ όχι του οπαδού- σκοπιά. Ήξερα πια ότι ο Μπρους υπέφερε την περίοδο που έγραφε το άλμπουμ. Και τον παραδέχτηκα γιατί όχι απλά πάλευε με τους δαίμονές του αλλά και με τη δισκογραφική του για να σώσει τον εαυτό του, να διατηρήσει την -καλλιτεχνική και όχι μόνο- ακεραιότητά του, να κυκλοφορήσει τη μουσική που είχε ανάγκη η ψυχή του. Σε μια εποχή που ήταν ένα-δύο βήματα μακριά από το να γίνει ο μεγαλύτερος σταρ, ο Μπρους επέμενε να αναζητά την αυθεντικότητα μέσα του. Το ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να τα σκεφτώ όλα αυτά και να τον γνωρίσω μέσα από την ταινία, δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Αλήθεια, όταν πρωτάκουσα το Nebraska ήταν σαν να αντικρίζω για πρώτη φορά τον Δαβίδ του Μικελάντζελο. Μα πώς το δημιούργησε όλο αυτό; σκεφτόμουν αποσβολωμένος.

Όντεσα Γιανγκ: Αν κάτι έχει αλλάξει πια στη σχέση μου με τη μουσική του Μπρους εξαιτίας της ταινίας είναι ότι έχει γίνει ακόμη πιο έντονη και ουσιαστική. Προφανώς είναι πολύ όμορφο να διαπιστώνεις ότι ένας αγαπημένος σου καλλιτέχνης είναι και καλός άνθρωπος. Είναι από τους πιο ευγενικούς και γενναιόδωρους ανθρώπους που έχω γνωρίσει στη ζωή μου.

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Την πρώτη φορά που πήγα σε συναυλία του Μπρους ήδη ήξερα ότι θα έπαιζα στην ταινία. Ήταν στο Γουέμπλεϊ, στην τελευταία του περιοδεία, και μάλιστα είχα την ευκαιρία να παραβρεθώ και στο soundcheck. Δεν μπορούσα να πιστέψω αυτό που άκουγα. Υποτίθεται ότι στο soundcheck μια μπάντα παίζει πιο χαλαρά, ίσα ίσα για να ρυθμίσει τις λεπτομέρειες. Όχι αυτή η μπάντα! Όχι η E Street Band! Έτρεμα από την ένταση. Εκείνη τη μέρα λοιπόν γνωριστήκαμε με τον Μπρους. Ήταν ευγενικός, κουλ και δοτικός από την πρώτη στιγμή. Ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνη τη συναυλία. Ξεκινάνε λοιπόν να παίζουν κι εγώ στέκομαι στην άκρη της σκηνής με την οικογένεια και τον στενό κύκλο του Μπρους. Κάποια στιγμή γυρίζει το κεφάλι του προς τα εμάς και καταλαβαίνουμε ότι ψάχνει κάποιον με το βλέμμα του. Ποιον ψάχνει; αναρωτιέμαι. Την Πάτι; Ώσπου το βλέμμα του διασταυρώνεται με το δικό μου και συνεχίζει να τραγουδά κοιτώντας με κατάματα κι ενώ είναι συγκεντρωμένα πάνω του 90.000 άλλα ζευγάρια μάτια. Ήταν σαν να μου δίνει την ευλογία του. Σαν να μου λέει: Πάρε μια γεύση από τη ζωή μου, από το πώς είναι να νιώθεις όλη αυτή την ενέργεια, θα μπορέσεις να τα καταφέρεις;

Όντεσα Γιανγκ: Στη θέση σου θα είχα λιποθυμήσει! Κι εγώ δεν θα ξεχάσω την πρώτη φορά που τον είδα ζωντανά. Ήταν σε ένα μεγάλο στάδιο στο Σίδνεϊ, στην περιοδεία για το άλμπουμ Wrecking Ball. Νομίζω ότι ήταν η πρώτη τους περιοδεία μετά τον θάνατο του Κλάρενς Κλέμονς. Στη μέση του “Tenth Avenue Freeze-Out” ο Μπρους κατέβηκε στο κοινό και παρακολούθησε μαζί με εμάς ένα πολύ συγκινητικό βίντεο για τον Κλάρενς. Ήμουν εκεί με τον μπαμπά μου και τους φίλους του και καθώς μας πλησίασε ο Μπρους με «εκσφενδόνισαν» προς το μέρος του, έφτασα στο κάγκελο μπροστά στη σκηνή και κατάφερα να τον αγγίξω στον ώμο. Θεέ μου, πρέπει να του το πω αυτό!

Σκοτ Κούπερ: Δεν συμβαίνει συχνά ένας ήρωάς σου να ξεπερνά τις προσδοκίες σου. Προφανώς όταν τον γνώρισα ήμουν ανήσυχος, σχεδόν φοβισμένος. Άλλωστε ο Μπρους είναι ο ορισμός του αμερικανικού ειδώλου. Θα μπορούσε να κοιτάζει τον κόσμο από ψηλά, από το Όρος Ράσμορ, όμως είναι αφοπλιστικά ταπεινός και συμπεριφέρεται στους πάντες με ευγένεια και τιμιότητα. Έτσι ένιωσα σε λιγότερο από 3΄ όταν πρωτογνωριστήκαμε. Την πρώτη ώρα δεν μιλήσαμε καν για την ταινία. Μιλήσαμε για τις προηγούμενες δουλειές μου, για τον κινηματογράφο γενικά, για τη ζωή, για το Νιου Τζέρσεϊ. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, η συνεργασία μας εξελίχθηκε σε μια σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης. Τώρα πια θεωρώ τον Μπρους έναν από τους πιο κοντινούς μου ανθρώπους. Όταν περνάς αυτό που πέρασα εγώ τον τελευταίο χρόνο (σ.σ. Αφενός το σπίτι του Σκοτ Κούπερ κάηκε στην πρόσφατη πυρκαγιά στο Λος Άντζελες, αφετέρου έχασε τον πατέρα του μια μέρα πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα) και μετά γυρίζεις μια ταινία για ένα πολύ οδυνηρό κεφάλαιο στη ζωή κάποιου άλλου… Ο δεσμός μας σφυρηλατήθηκε μέσα από τη φωτιά και τον πόνο, αλλά και μέσα από πολλή αγάπη, συντροφικότητα και ευαισθησία. Από τη μία πλευρά, ήταν η πιο δύσκολη χρονιά της ζωής μου. Από την άλλη, ήταν η καλύτερη. Υποθέτω ότι αυτό το μπέρδεμα είναι που μας κάνει ανθρώπους.

Φώτα, Κάμερα, Πάμε!

Σκοτ Κούπερ: Φυσικά μεγάλο ρόλο στην ταινία παίζει και η επιρροή του Τέρενς Μάλικ. Λατρεύω τις ταινίες του και ιδιαίτερα το Badlands, δεν μπορώ να υπολογίσω καν πόσες φορές το έχω δει. Η κινηματογραφική γλώσσα του Μάλικ είναι μοναδική, το πώς παρουσιάζει τα μεγάλα ανοιχτά τοπία και τους τρόπους που επηρεάζουν τους ανθρώπους. Το Badlands είναι μια ταινία για την ανθρώπινη ευθραστότητα, για τσακισμένες ψυχές, για όλα αυτά που ενέπνευσαν και τον Μπρους όταν το πρωτοείδε. Από εκεί και πέρα δική μου ιδέα ήταν να υποδυθεί τον Μπρους ο Τζέρεμι. Ήταν ο πρώτος που σκέφτηκα για τον ρόλο. Φυσικά, το μοιράστηκα αμέσως με τον Μπρους και τους παραγωγούς μου. Σε κάθε μου ταινία, όταν γράφω το σενάριο έχω στο μυαλό μου συγκεκριμένους ηθοποιούς. Έγραψα το Crazy Heart έχοντας στο μυαλό μου τον Τζεφ Μπρίτζες. Έχω κάνει τρεις ταινίες με πρωταγωνιστή τον Κρίστιαν Μπέιλ και τις έγραψα για εκείνον. Ένιωθα λοιπόν ότι ο Τζέρεμι ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να φέρει σε πέρας αυτή την αποστολή.

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Ναι, το να μάθω κιθάρα ήταν πολύ δύσκολο. Δεν είχα παίξει ποτέ πριν τα γυρίσματα. Θυμάμαι να κάθομαι στην αρχή με τον μουσικό μας επιμελητή και να μου λέει ότι δεν θα είναι πολύ δύσκολο, θα τα καταφέρουμε. Πήρα την κιθάρα στα χέρια μου, έβαλα τα δάχτυλα γύρω από την ταστιέρα και ήταν τόσο παράξενο! Τα δάχτυλά μου δεν ήθελαν να υπακούσουν. Αμέσως σκέφτηκα ότι ίσως είχαμε κάνει ένα μεγάλο λάθος. Γιατί ήξερα ότι σε έξι μήνες θα έπρεπε να την κρατάω με την αυτοπεποίθηση ενός άντρα που μοιάζει να γεννήθηκε με μια κιθάρα στο χέρι.

Στίβεν Γκράχαμ: Υπάρχουν πολλοί καλοί ηθοποιοί στη γενιά του Τζέρεμι. Για μένα, ο Τζέρεμι είναι από τους κορυφαίους. Στις περισσότερες από τις δικές μου σκηνές τον Μπρους παίζει ο μικρός Μάθιου (σ.σ. Matthew Anthony Pellicano), οπότε δεν ήξερα τι ακριβώς κάνει ο Τζέρεμι στις δικές του. Ώσπου ήρθε η ώρα για τις σκηνές που είμαστε μαζί, όταν πια ο πατέρας του Μπρους έχει γεράσει και έχει διαγνωστεί η ψυχική ασθένεια από την οποία υπέφερε σε όλη του τη ζωή, ίσως μάλιστα να είναι πια και στα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ. Ειδικά στη σκηνή που ο Μπρους συναντά τον πατέρα του στο κινέζικο ντάινερ έχοντας και ο ίδιος επίγνωση των δικών του ψυχικών προβλημάτων, θαύμασα τον Τζέρεμι για το «εσωτερικό» του παίξιμο, για το πώς καταφέρνει να εκφράσει με ελάχιστα λόγια και ένα πολύ έντονο βλέμμα όσα περνούσε ο ίδιος ο Μπρους ενώ ταυτόχρονα έπρεπε να σταθεί και σε ένα πατέρα που κατά κάποιο τρόπο ήταν η πηγή του κακού – ακόμη κι αν το έκανε άθελα του.

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Υπάρχουν δυό-τρεις σκηνές στην ταινία που βλέπεις τον περφόρμερ Μπρους Σπρίνγκστιν -αυτή τη μυθική φιγούρα του “Born to Run” και του “Born in the USA”- όπως τον γνωρίζουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Αυτός ο Μπρους μας είναι οικείος πολλές δεκαετίες. Εγώ όμως έπρεπε να κατανοήσω τι συνέβαινε στον Μπρους σε μία πολύ συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του Μπρους, τότε που κλείστηκε μόνος του σε ένα δωμάτιο κι έγραψε το Nebraska. Σε αυτό με βοήθησε η αυτοβιογραφία του αλλά και ο χρόνος που πέρασα με τον ίδιο και με κάποιους κοντινούς του ανθρώπους.

Οντέσα Γιανγκ: Ο χαρακτήρας που υποδύομαι είναι ο μοναδικός στην ταινία που δεν είναι βασισμένος σε υπαρκτό πρόσωπο. Είναι περισσότερο ένα ψηφιδωτό. Γι’ αυτό και προσέγγισα τη «Φέι» ως ένα χαρακτήρα σε μια ταινία μυθοπλασίας η οποία όμως διαδραματίζεται σε ένα πολύ συγκεκριμένο και ρεαλιστικό χωροχρονικό πλαίσιο. Νομίζω ότι ο Μπρους είναι αρκετά προστατευτικός απέναντι στους ανθρώπους της ζωής του, οι περισσότεροι από τους οποίους ποτέ δεν ζήτησαν να βρεθούν στο προσκήνιο όπως αυτός. Ίσως λοιπόν να ήμουν λίγο πιο απελευθερωμένη από τους υπόλοιπους ηθοποιούς γιατί δεν είχα στο μυαλό μου ότι κάποιος θα μπορούσε να με συγκρίνει με ένα πραγματικό πρόσωπο.

Σκοτ Κούπερ: Κάθε σκηνή της ταινίας ήταν μια πρόκληση για τους δικούς της λόγους. Ξεκινάμε από το Σινσινάτι, όπου δείχνουμε τον Μπρους να παίζει μπροστά σε 30.000 άτομα. Δείχνουμε πώς επικοινωνεί με το κοινό, πόσο έντονες είναι οι εμφανίσεις του. Μετά δείχνουμε τις πιο ενδοσκοπικές και ήσυχες στιγμές. Χρειαζόμουν από την αρχή της ταινίας αυτή την αντίθεση. Μετά δείχνουμε πώς αποσυμπιέζεται από τους δαίμονές του, παίζοντας στο θρυλικό Stone Pony. Μετά τον βλέπουμε στο Power Station, το στούντιο όπου ηχογράφησε πολλά από τα άλμπουμ του -συμπεριλαμβανομένου και του Born in the USA- με την E Street Band. Βρισκόμαστε στο ίδιο ακριβώς δωμάτιο. Όλα αυτά παρουσίαζαν διαφορετικές προκλήσεις. Ίσως όμως η πιο δύσκολη σκηνή, τεχνικά και όχι μόνο, να ήταν η συναυλία στο Σινσινάτι. Είναι η μόνη φορά που βλέπουμε τον Μπρους να παίζει μπροστά σε πλήθος. Οπότε έπρεπε να βεβαιωθώ ότι ο Τζέρεμι θα μετέδιδε το ίδιο συναίσθημα που μέχρι και σήμερα μεταδίδει ο Μπρους. Πέρα από αυτά όμως, εκείνη τη μέρα καιγόταν το σπίτι μου στο Pacific Palisades. Ήταν κάτι που δεν μπορούσα να διαχειριστώ, από τη μία να πρέπει να επικοινωνώ την οικογένειά μου κατά την εκκένωση του φλεγόμενου σπιτιού, και ταυτόχρονα να σκηνοθετώ. Ευτυχώς, ο Μπρους, το καστ και το συνεργείο με στήριξαν και με βοήθησαν σε μια από τις πιο σκοτεινές μέρες της ζωής μου.

Οντέσα Γιανγκ: Ο Σκοτ είναι καταπληκτικός στο να σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι δεν υπάρχουν κάμερες γύρω σου. Ακόμη και σε σκηνές που ξέρεις ότι το πλάνο είναι κοντινό, σχεδόν επικεντρωμένο στα μάτια σου. Όπως στη σκηνή που ο Τζέρεμι με πηγαίνει στο σπίτι με το αμάξι, έχοντας μόλις φύγει από το Stone Pony, και τον ρωτάω γιατί δεν έρχεται μέσα και μιλάμε σαν δυο πραγματικοί άνθρωποι, σαν να μην υπάρχει σενάριο.

Σκοτ Κούπερ: Πολλοί άνδρες ηθοποιοί φοβούνται να υποδυθούν ευάλωτους ήρωες, πιστεύουν ότι αυτό θα τους κάνει να φαίνονται αδύναμοι. Οι ηθοποιοί με τους οποίους θέλω να συνεργάζομαι σίγουρα δεν φοβούνται να δείξουν την ευάλωτη πλευρά τους. Αυτό ισχύει και για τον Τζέρεμι. Ήξερα ότι μπορούσε να υποδυθεί έναν απελπισμένο άνθρωπο, το είχα δει στο The Bear. Αυτό που δεν ήξερα ήταν ότι θα μπορούσε να τραγουδήσει τόσο καλά. Επίσης, δεν ήξερα ότι θα μπορούσε να κινηθεί όπως ο Bruce -χωρίς όμως να τον μιμείται- και να τραγουδάει με την ίδια σωματικότητα είτε πάνω στη σκηνή το “Born in the USA” είτε στο δωμάτιό του το “Nebraska”. Η ερμηνεία του είναι αξιοθαύμαστη.

Στίβεν Γκράχαμ: Είχαμε στα χέρια μας ένα καταπληκτικό σενάριο. Και πολύ οπτικοακουστικό υλικό για μελέτη. Σε ό,τι με αφορά αυτό που με βοήθησε πάρα πολύ ήταν το audiobook της αυτοβιογραφίας του Μπρους. Το άκουγα ξανά και ξανά. Ώσπου πρόσεξα ότι όταν μιλούσε από την πλευρά του πατέρα του, άλλαζε ο τόνος της φωνής του. Τον ρώτησα γι’ αυτό και μου είπε ότι δεν το είχε καταλάβει, είχε συμβεί εντελώς υποσυνείδητα. Δεν είχε ιδέα! Όμως για μένα αυτός ο τόνος ήταν πάρα πολύ χρήσιμος, ήξερα ότι έπρεπε να τον «κλέψω».

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Όταν το σενάριο είναι πολύ καλό, είναι πολύ πιο εύκολο να το ερμηνεύσεις με ειλικρίνεια. Είναι πιο εύκολο να το εσωτερικεύσεις και να καταλάβεις τι συμβαίνει. Επίσης α τραγούδια του Μπρους είναι κομμάτι του σεναρίου αυτής της ταινίας. Και επειδή ο Μπρους είναι ένας από τους καλύτερους και πιο αυθεντικούς storytellers, νομίζω ότι θα ήταν δύσκολο να μην τραγουδήσεις τα τραγούδια του με ειλικρίνεια. Ήταν σίγουρα μεγάλη πρόκληση για μένα να προσπαθήσω να αποτυπώσω τον ήχο του και τη φωνή του, ώστε τελικά να καταφέρω να τραγουδήσω με έναν τρόπο που να είναι και δικός μου, να είναι δηλαδή αυθεντικός.

Το μόνο «Αφεντικό» που μετράει

Σκοτ Κούπερ: Πόσο εύκολο ήταν να πείσω τον Μπρους για την ταινία; Πανεύκολο! Μα είναι σινεφίλ. Επίσης αφενός είχε δει τις ταινίες μου, κάποιες μάλιστα αρκετές φορές, αφετέρου κατάλαβε ότι αυτό που θέλαμε να κάνουμε δεν ήταν μια συμβατική ροκ βιογραφική ταινία. Δεν είναι ούτε βιογραφική, ούτε ροκ. Είναι μια ταινία για μια ταλαιπωρημένη ψυχή που θεραπεύεται μέσω της μουσικής. Μια ψυχολογική μελέτη χαρακτήρα για την τέχνη της δημιουργίας από έναν άντρα που τυγχάνει να ονομάζεται Μπρους Σπρίνγκστιν.

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Ανέκαθεν, εξαιτίας των στίχων και των κειμένων του, πίστευα ότι ο Μπρους είναι ένας άνθρωπος με την υψηλότερη δυνατή συναισθηματική νοημοσύνη και αγωγή. Και ήξερα ότι συνεχίζει να ανεβαίνει στη σκηνή με την ίδια όρεξη όπως τότε που ήταν 25. Αν προσπεράσεις τις ρυτίδες, δεν έχει αλλάξει τίποτα, παίζει πάντα σαν να είναι η τελευταία του φορά, σαν να εξαρτάται η ζωή του από αυτό. Κι όταν κατεβαίνει από τη σκηνή είναι ο πιο μειλίχιος άνθρωπος. Το διαπίστωσα δηλαδή εκείνο το βράδυ που τον πρωτοείδα στο Γουέμπλεϊ. Και δεν είναι ευγενικός μόνο με όσους γνωρίζει προσωπικά, με τους οικείους του. Είναι με τον οποιονδήποτε που αγαπάει τη μουσική του, άρα και τον ίδιο.

 

Οντέσα Γιανγκ: Και όλα αυτά ενώ, όπως έχει πει ανοιχτά και αναδεικνύεται στην ταινία, από την εποχή του Nebraska κι έπειτα έπρεπε να παλέψει με το σκοτάδι μέσα του.

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Ο Μπρους έχει αφηγηθεί την ιστορία του με μεγάλη ειλικρίνεια. Ήταν πολύ σημαντικό για μένα να μιλήσω με ανθρώπους όπως η γυναίκα του, η Πάτι (σ.σ. Πάτι Σκιάλφα, μέλος της E Street Band από το 1984 και σύζυγος του Μπρους Σπρίνγκστιν από το 1991), ο Τζον Λάνταου (σ.σ. ο περιβόητος μάνατζερ του Σπρίνγκστιν, τον οποίο στην ταινία υποδύεται ο Τζέρεμι Στρονγκ), για την συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του. Νομίζω όμως ότι μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μου είχε να κάνει με το να θέσω στον εαυτό μου μια πολύ δύσκολη ερώτηση: τι κοινό έχω με τον Μπρους Σπρίνγκστιν; Όταν άρχισα να περνάω χρόνο μαζί του και μου μίλησε για το τι συνέβαινε στο μυαλό του τότε, σκέφτηκα: «Α, δεν μου είναι και τόσο άγνωστο. Ξέρω τι σημαίνει αυτή η αμφιβολία, αυτός ο φόβος, αυτή η βαθιά θλίψη». Και δεν είμαι ο μόνος που τα ξέρει αυτά.

Σκοτ Κούπερ: Τα περισσότερα από τα γεγονότα συνέβησαν με τον τρόπο που απεικονίζονται στην ταινία. Μόνο όσον αφορά τον ρόλο της Οντέσα λειτουργήσαμε αλλιώς γιατί ουσιαστικά αποτελεί ψηφιδωτό μερικών από τις γυναίκες με τις οποίες ο Μπρους είχε σχέση τότε. Η δημιουργία της Φέι χρησίμευσε πραγματικά για να δείξει ότι ο Μπρους, ακριβώς επειδή δεν μπορούσε ακόμη να ξεπεράσει τα προσωπικά του τραύματα, δεν μπορούσε να «παραδοθεί» σε μια σύντροφο. Μόνο αφού διαγνώστηκε κλινικά και έκανε συστηματική θεραπευτική δουλειά, μπόρεσε να ανοιχτεί στο ενδεχόμενο της αληθινής αγάπης και τελικά να γνωρίσει τον μεγάλο έρωτα της ζωής του που είναι η Πάτι.

Κάναμε άπειρες συζητήσεις με τον Μπρους για εκείνη την περίοδο. Θέλαμε να είμαστε ακριβείς και ειλικρινείς. Ποτέ δεν ένιωσα ότι ήθελε να επιβληθεί στην ταινία. «Είμαι εδώ αν με χρειαστείς» μου έλεγε συνέχεια. Είναι μια ταινία για τον πιο αυθεντικό καλλιτέχνη της Αμερικής, ήθελα να είναι όσο το δυνατόν πιο πιστή στα γεγονότα. Και ο μόνος τρόπος για να καταλάβω τα γεγονότα ήταν να μιλήσω με τον ίδιο τον Μπρους. Μου είπε και πράγματα για τα οποία δεν έχει μιλήσει ποτέ δημόσια, δεν υπήρχε άλλος τρόπος να κατανοήσω απόλυτα την κατακερματισμένη συναισθηματική και ψυχολογική κατάστασή του, δεν μου ήταν αρκετή η αυτοβιογραφία ή οι συνεντεύξεις του. Είμαι απίστευτα ευγνώμων για τη σχέση μας.

Στίβεν Γκράχαμ: Ο Μπρους είναι ένας εξαιρετικά όμορφος και υπέροχα ταπεινός άνθρωπος. Είναι αξιολάτρευτος!

Σκοτ Κούπερ: Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλη αυτή η διαδικασία της ταινίας ήταν και τραυματική για τον Μπρους. Απίστευτα τραυματική. Υπήρχαν φορές που δεν άντεχε να μείνει άλλο στα γυρίσματα. Ευτυχώς όταν είδε πρώτη φορά την ταινία ολοκληρωμένη βγήκε από την αίθουσα συγκινημένος. Εκλαιγε, μαζί του έκλαιγα κι εγώ, αγκαλιαστήκαμε και μου είπε ότι ήταν πολύ καλύτερη απ’ όσο θα μπορούσε ποτέ να περιμένει. Και ότι ήταν ένα δώρο για την οικογένεια του. Μέχρι στιγμής την έχει δει 11-12 φορές.

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν ως φορέας ελπίδας

Στίβεν Γκράχαμ: Είναι υπέροχος αυτός ο τύπος. Δεν φαντάζεσαι πόσο χαίρομαι που έστω και καθυστερημένα έχω βουτήξει στα βαθιά της δισκογραφίας του. Νιώθω ότι η μουσική του, ακόμη κι αν πολλές φορές πηγάζει από τα μαύρα σκοτάδια του, λειτουργεί ως ένας φορέας ελπίδας για όλους. Αυτό κάνει ο Μπρους: αναδεικνύει ότι μπορεί να υπάρξει ελπίδα στην ανθρώπινη κατάσταση.

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Η ταινία πραγματεύεται μια περίοδο κατά την οποία ο Μπρους είναι ένας «ροκ θεός» στη σκηνή για όσο διαρκεί κάθε συναυλία αλλά μετά αμφισβητεί ο ίδιος κάθε πτυχή της ύπαρξής του. Ακόμη όμως και την ύστατη στιγμή -γιατί έφτασε όντως λίγο πριν το τέλος- κατάφερε με τη βοήθεια των ειδικών να βρει τη δύναμη και να συνεχίσει τη μάχη. Αυτή τη διά πυρός και σιδήρου κερδισμένη αυτοπεποίθηση ήθελα να δείξω κι εγώ στην ταινία. Γιατί είναι κάτι με το οποίο μπορώ σε κάποιο βαθμό να ταυτιστώ.

Οντέσα Γιανγκ: Ο Μπρους, ειδικά μετά από κάποιες πολύ έντονες σκηνές, ήταν εκεί για να μας στηρίξει και να μας πει μια καλή κουβέντα γιατί καταλάβαινε ότι δίναμε τον καλύτερο μας εαυτό για να τον τιμήσουμε. Νομίζω ότι το να μας βλέπει να «ζούμε» αυτά που είχε περάσει και ο ίδιος ήταν πραγματικά σημαντικό για αυτόν.

Σκοτ Κούπερ: Η ταινία σε μεγάλο βαθμό αφορά τη σχέση πατέρα-γιου. Όλων οι σχέσεις με τους γονείς μας είναι ζόρικες. Θυμάμαι να μαθαίνω ότι πέθανε ο πατέρας μου μια μέρα πριν ξεκινήσουμε τα γυρίσματα. Ήταν απίστευτα δύσκολο. Θα ήταν ακόμη πιο δύσκολο αν ο Μπρους δεν ήταν εκεί. Κατάφερα να χρησιμοποιήσω κατά κάποιο τρόπο τον πόνο ως πυξίδα. Και νομίζω ότι ο δικός μου πόνος έκανε τους ηθοποιούς και το συνεργείο να συγκεντρωθούν ακόμη περισσότερο. Άλλωστε ήξεραν ότι για μένα αυτή η ταινία ήταν σημαντική εξαρχής γιατί ο πατέρας μου ήταν αυτός που μου είχε δώσει να ακούσω το Nebraska, το πρώτο άλμπουμ του Μπρους που άκουσα ποτέ.

Στίβεν Γκράχαμ: Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα γυρίσματα της σκηνής που ο Μπρους κάθεται στα γόνατα του πατέρα του για πρώτη φορά. Εκεί που κατά κάποιο τρόπο ολοκληρώνεται το ελπιδοφόρο ταξίδι ενός ανθρώπου που πάλεψε με τον εαυτό του και τώρα μπορεί να συγχωρήσει ορμώμενος από απόλυτη ανιδιοτέλεια. Όλοι μας νιώθαμε την ενέργεια στο σετ εκείνη τη μέρα. «Πάντα ήξερα ότι ο μπαμπάς μου με αγαπούσε, αλλά δεν το είχα νιώσει ποτέ μέχρι εκείνη τη στιγμή» μου είχε πει ο Μπρους στην αρχή των γυρισμάτων. Είμαι ευγνώμων που είχαμε την ευκαιρία να το δείξουμε αυτό στην ταινία.

Το ηθικό δίδαγμα της ταινίας

Σκοτ Κούπερ: Με τον Μπρους συμφωνούμε ότι το Nebraska είναι ένα σπουδαίο άλμπουμ, μάλλον το σπουδαιότερο του, αλλά και ότι ο Τζον Λάνταου του έσωσε τη ζωή. Ευτυχώς ήταν πάντα δίπλα του, τον προστάτευσε, ήταν εξαρχής για τον Μπρους μια σχεδόν πατρική φιγούρα αλλά και ο πιο έμπιστός του άνθρωπος. Εκείνη τη νύχτα στο Λος Άντζελες που συνειδητοποίησε ότι ο Μπρους βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού και ότι δεν μπορούσε πλέον να τον βοηθήσει, ο Τζον μου είπε ότι ήταν μια από τις πιο τρομακτικές στιγμές της ζωής του γιατί άκουγε κάποιον που αγαπούσε τόσο πολύ να έχει σχεδόν εγκαταλείψει την προσπάθεια. Στην ταινία λέει στον Μπρους: «Μην κάνεις τίποτα μέχρι να σε έχεις νέα μου». Λίγο αργότερα ο Μπρους ξεκινά ψυχοθεραπεία. Ακριβώς όπως συνέβη στην πραγματική ζωή. Στην αρχή δεν λέει ούτε μια λέξη στον ειδικό απέναντί του. Απλά κλαίει. Αυτή λοιπόν η ταινία θα σας πει όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον Μπρους Σπρίνγκστιν, γιατί γράφει τα τραγούδια που γράφει, γιατί είναι τόσο αξιαγάπητος. Βασικά, ξέρετε γιατί; Γιατί είναι ένας από εμάς.

Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ: Πόσο μπορούν να σε μπερδέψουν οι προσδοκίες και οι ιδέες των άλλων από σένα αν δεν έχεις μια ξεκάθαρη αίσθηση του εαυτού σου με τα καλά του και τα κακά του; Το σκεφτόμουν πολύ αυτό όσο γυρίζαμε την ταινία, τι σημαίνει αυτοπεποίθηση, τέτοια πράγματα. Η ελπίδα μου είναι ότι θα πάει πολύς κόσμος στο σινεμά να δει την ταινία. Και είμαι προετοιμασμένος ότι η ιδέα που μπορεί να έχει ήδη ο κόσμος για μένα, μετά από αυτή την ταινία θα αλλάξει, θα μετατραπεί σε κάτι άλλο.

Οντέσα Γιανγκ: Ήταν μεγάλο δώρο για όλους μας η παρουσία του Μπρους στα γυρίσματα. Πάνω απ’ όλα μας βοήθησε πνευματικά, μας έκανε καλύτερους, ήταν σαν φάρος έμπνευσης και ηθικής.

Στίβεν Γκράχαμ: Είμαι 52 ετών. Είμαι δηλαδή σε μια ηλικία αναστοχασμού και περισυλλογής θα τολμούσα να πω. Επίσης ξέρω ότι τουλάχιστον ηλικιακά έχω περάσει την κορυφή του λόφου, έχοντας δουλέψει πάρα πολύ για να φτάσω εδώ που έχω φτάσει. Οπότε τώρα θα το διασκεδάσω περισσότερο προσπαθώντας να κάνω πράγματα τα οποία πιστεύω ότι έχουν νόημα και μου δίνουν τη δυνατότητα να κοιτάξω βαθιά μέσα μου, να γνωρίσω τον εαυτό μου καλύτερα και ενδεχομένως να βοηθήσω και άλλους να κάνουν κάτι ανάλογο. Θα ήθελα να έχει η δουλειά μου ένα θετικό αποτύπωμα. Να δημιουργώ, για παράδειγμα, μια στο τόσο τις συνθήκες ώστε να επανεξετάσει ένας γονιός τη σχέση του με το παιδί του αλλά και να κοιταχτεί ο ίδιος στον καθρέφτη. Η σχέση πατέρα-γιου είναι από τις σημαντικότερες στη ζωή. Και είναι ένα από τα στοιχεία που με τράβηξαν σε αυτή την ταινία. Πέρα από τον ίδιο τον σκηνοθέτη δηλαδή με τον οποία ήθελα να δουλέψω πολλά χρόνια. Μια μέρα ο Σκοτ μου τηλεφώνησε και μου είπε: «Ετοιμάζω μια ταινία για τον Μπρους Σπρίνγκστιν. Θα ήθελα να παίξεις τον πατέρα του. Είναι περίπλοκος χαρακτήρας αλλά τον έγραψα με σένα στο μυαλό». Ήταν τεράστια τιμή για μένα αυτά τα λόγια. «Το είπα, να ξέρεις, στον Μπρους ότι έχω εσένα στο μυαλό μου για τον ρόλο και συμφώνησε, του αρέσει η δουλειά σου». Ορίστε; Ο Μπρους Σπρίνγκστιν ξέρει ποιος είμαι; Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα.

Σκοτ Κούπερ: Πώς να δραματοποιήσεις μια ιστορία για κάποιον που δεν είναι τοξικός; Μια χαμηλών τόνων, βραδυφλεγή ιστορία για έναν άντρα που παλεύει με τον εαυτό του σε ένα δωμάτιο; Όπως μου είπε κάποια στιγμή ο μεγάλος σεναριογράφος και σκηνοθέτης Πολ Σρέιντερ: «Σκοτ, είναι ανόητο να προσπαθήσεις να πεις αυτή την ιστορία, δεν είναι καθόλου κινηματογραφική». Είμαι ευγνώμων που ο Πολ εγκωμιάζει πια για την ταινία, αλλά τώρα που το σκέφτομαι, νομίζω ότι επί της αρχής έχει δίκιο, γιατί ο κινηματογράφος έχει να κάνει με κίνηση, ρυθμό, σύγκρουση. Το να θέλεις να αφηγηθείς μια πολύ αληθινή και ειλικρινή ιστορία για έναν άντρα που ηχογραφεί το αριστούργημά του σε ένα υπνοδωμάτιο, έρχεται σε αντίθεση με όλα αυτά. Γι’ αυτό χρειάστηκε να επεκταθώ πέρα από το βιβλίο του Γουόρεν Ζέινς (σ.σ. Deliver Me from Nowhere: The Making of Bruce Springsteen’s Nebraska). Ήθελα να πω την μεγάλη ιστορία του Μπρους Σπρίνγκστιν μέσα σε ένα πολύ στενό χρονικό πλαίσιο. Γι’ αυτό χρειάστηκε να περάσω πολύ χρόνο με τον Μπρους και τον Τζον Λάνταου, για να καταλάβω πραγματικά πόσο οδυνηρό ήταν το συγκεκριμένο κεφάλαιο, αλλά και για να το μεταφέρω στο φιλμ. Πιθανότατα δεν θα έχω ποτέ ξανά να φέρω σε πέρας πιο δύσκολο έργο στη ζωή μου. Είμαι ευγνώμων που ο Μπρους το αγαπάει τόσο πολύ.