Μια σχολή για αστροναύτες “κρύβεται” μέσα σε ένα ελβετικό βουνό

Πού εκπαιδεύονται οι αστροναύτες; Η αυθόρμητη απάντηση σε αυτό το ερώτημα, πιθανότατα δεν θα ήταν: σε μια σχολή που “κρύβεται” στα ελβετικά βουνά.

Και όμως, σε ένα βουνό της Ελβετίας, υπάρχει μια εγκατάσταση που προσομοιάζει τις συνθήκες που επικρατούν σε μια βάση στη Σελήνη και αποτελεί μέρος της εκπαίδευσης επίδοξων αστροναυτών.

«Θυμάμαι όταν άρχισα να καταλαβαίνω ότι ήθελα να γίνω αστροναύτης, σκεφτόμουν “πώς το κάνω αυτό;”», λέει η Κέιτι Μάλρι, 24 ετών, φοιτήτρια μεταπτυχιακού στην αεροδιαστημική μηχανική στο Institut Supérieur de l’Aéronautique et de l’Espace (Isae-Supaero), μιλώντας στο BBC που συνάντησε τους φοιτητές αυτής της -ομολογουμένως, μοναδικής- σχολής. “Έψαχνα σε ποιο πανεπιστήμιο να πάω, τι να σπουδάσω. Και στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει σαφής δρόμος”.

Η αποστολή Asclepios στα ελβετικά βουνά

Η Μάλρι είναι project manager στην Asclepios, την πρώτη και μεγαλύτερη διεθνή φοιτητική πρωτοβουλία για το Διάστημα στον κόσμο, η οποία οργανώνει κάθε χρόνο προσομοιωμένες διαστημικές αποστολές.

Στο πλαίσιο της δεύτερης αποστολής Asclepios (2021–22) η ίδια συμμετείχε ως “αναλογική αστροναύτης”, σε μια αποστολή που λαμβάνει χώρα βαθιά μέσα σε ένα ελβετικό βουνό.

Από το 2024, συνέβαλε στην οργάνωση της Asclepios V, της πέμπτης αποστολής του προγράμματος, η οποία κορυφώθηκε με ένα “πλήρωμα” εννέα διεθνών φοιτητών που πέρασαν περισσότερες από δύο εβδομάδες απομονωμένοι βαθιά μέσα στο πρώην άκρως απόρρητο στρατιωτικό φρούριο Gotthard, στο Τιτσίνο της Ελβετίας, από τα τέλη Ιουλίου έως τον Αύγουστο.

Η έμπνευση από την ελληνική μυθολογία

Στην ελληνική μυθολογία, ο Απόλλωνας είναι ο θεός του Ήλιου, της γνώσης και της ποίησης. Ο θρύλος λέει πως ταξίδευε στον ουρανό με το χρυσό του άρμα. Αυτή η εικόνα ενέπνευσε τη NASA τη δεκαετία του 1960 να ονομάσει το πρόγραμμα Apollo.

“Ο Ασκληπιός είναι ο γιος του Απόλλωνα”, λέει η Μάλρι. “Οπότε είναι σαν να ακολουθούμε τα βήματα του Apollo” εξηγεί για το όνομα που δόθηκε στο πρόγραμμα.

Η κρυμμένη βάση στις Άλπεις

Η βάση εκπαίδευσης στο Sasso San Gottardo είναι καλά κρυμμένη. Το δίκτυο σηράγγων, μήκους 3,5 χιλιομέτρων, διατηρεί σταθερή θερμοκρασία 6°C όλο τον χρόνο, σε υψόμετρο 2.000 μέτρων. Αυτό το σκοτεινό και ψυχρό περιβάλλον, επιλέχθηκε σκοπίμως για να προσομοιώσει μια βάση σε σεληνιακό τοπίο, υπό ρεαλιστικές συνθήκες.

Καταδύσεις σε παγωμένα νερά και πτήσεις μηδενικής βαρύτητας

Η Asclepios έχει περίπου 60 φοιτητές από όλο τον κόσμο. Δημιουργήθηκε για να προσφέρει μια ρεαλιστική εικόνα του πώς είναι η διαδικασία υποβολής αίτησης για να γίνεις αστροναύτης και της εκπαίδευσης για αποστολή στο Διάστημα, ακολουθώντας το πρότυπο επιλογής και εκπαίδευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της NASA.

Οι συμμετέχοντες λαμβάνουν εκπαίδευση σε ακραία περιβάλλοντα, η οποία περιλαμβάνει νυχτερινές ορειβατικές πορείες στις Άλπεις τον χειμώνα ή καταδύσεις σε παγωμένα νερά, συμμετοχή σε πτήσεις μηδενικής βαρύτητας και σε πρώτες βοήθειες, επιβίωση και διασώσεις.

Επιπλέον, παρακολουθούν διαλέξεις για την ψυχολογία του Διαστήματος και ομιλίες από έμπειρους αστροναύτες.

Οι 16 μέρες στο “Διάστημα”

Στο Κέντρο Ελέγχου Αποστολής (Mission Control Center – MCC) επικρατεί αναβρασμός περίπου 25 με 30 φοιτητές διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις της προσομοιωμένης αποστολής από τη “Γη”.

Από τα μεγάφωνα ακούγεται: “Πέντε, τέσσερα, τρία, δύο, ένα… εκτόξευση” και η αποστολή ξεκινά. Μετά την “απογείωση”, οι “αναλογικοί αστροναύτες” “ταξιδεύουν” για μία ημέρα μέχρι να φτάσουν στη Σελήνη. Ο “πύραυλός” τους είναι ένα μικρό δωμάτιο με λίγα στρατιωτικά κρεβάτια και χωρίς μπάνιο, οπότε αναγκάζονται να φορούν πάνες.

Στη συνέχεια εισέρχονται στη “σεληνιακή βάση” — τον χώρο διαμονής τους για 16 ημέρες — όπου τρώνε αφυδατωμένο φαγητό και πραγματοποιούν επιστημονικά πειράματα.

Κατά τη διάρκεια της αποστολής, οι συμμετέχοντες δεν βλέπουν καθόλου το φως του ήλιου. Ακόμα και οι “περίπατοι στη Σελήνη” πραγματοποιούνται τη νύχτα.

Ένα από τα κύρια πειράματα είναι η μελέτη της επίδρασης που έχει το μόνιμο σκοτάδι στον ύπνο, τη διάθεση και τον κιρκάδιο ρυθμό.

Οι αστροναύτες φορούν αισθητήρες και παρέχουν δείγματα για έρευνες που διεξάγονται κάθε χρόνο με τη συνεργασία ακαδημιών και ερευνητών, τα αποτελέσματα των οποίων θα δημοσιευθούν σε επιστημονικά περιοδικά και μπορεί να βοηθήσουν όχι μόνο τους μελλοντικούς αστροναύτες, αλλά και ανθρώπους στη Γη που εργάζονται τη νύχτα ή ταξιδεύουν συχνά.

Διδάγματα για τη Γη

Η Λόρεν Βικτόρια Πόλσον, 22 ετών, φοιτήτρια διδακτορικού στη Γεωργία των ΗΠΑ, και η μηχανικός βάσης του πληρώματος, πιστεύει ότι οι διαστημικές αποστολές προσφέρουν λύσεις και για τη Γη — από την ανακύκλωση έως τη γεωργία και την τεχνολογία.

“Πολλές τεχνολογίες ξεκίνησαν στο Διάστημα — οι υπολογιστές και τα κινητά μας δεν θα υπήρχαν χωρίς δορυφόρους”, λέει.