Κορίνα Λεγάκη: “Όταν οι Μαρίκες στάθηκαν όρθιες στο πάλκο, άλλαξε ο ρυθμός του κόσμου”

Δύο γυναίκες-σύμβολα του λαϊκού τραγουδιού «επιστρέφουν» για να σταθούν πλάι-πλάι στη σκηνή, σαν δυο ψυχές που επιτέλους συναντιούνται πέρα από τον χρόνο. Η Μαρίκα Παπαγκίκα και η Μαρίκα Νίνου, δύο φωνές που δεν συναντήθηκαν ποτέ στη ζωή, ενώνονται στο σήμερα μέσα από τη μουσικοθεατρική παράσταση «ΜΑΡΙΚΑ με είπανε, ΜΑΡΙΚΑ με βγάλανε», σε καλλιτεχνική διεύθυνση Αστέρη Πελτέκη, μουσική του Γιώργου Ανδρέου και κείμενο του Οδυσσέα Ιωάννου.

Οι υπέροχες ιστορίες αυτών των γυναικών ξεδιπλώνονται στη σκηνή μέσα από δύο εξαιρετικές ερμηνεύτριες, τη Γιώτα Νέγκα και την Κορίνα Λεγάκη, ενώ τον ρόλο της αφηγήτριας θα κρατήσει η Νικολέττα Καρρά. Οι δύο Μαρίκες δημιουργούκ εκ νέου ένα θρύλο και η σκηνή γίνεται τόπος μνήμης, συγκίνησης και αναγέννησης.

Λίγο πριν να ανέβει στη σκηνή η ερμηνεύτρια Κορίνα Λεγάκη μιλά στο NEWS 24/7 για τη Μαρίκα Νίνου, για τις γυναίκες που στάθηκαν όρθιες στο πάλκο και για το ελληνικό τραγούδι που συνεχίζει να γράφει την ιστορία του από στόμα σε στόμα.

Κορίνα Λεγάκη: “Νιώθουμε πως όλες οι τραγουδίστριες είναι Μαρίκες”

Η Κορίνα Λεγάκη, ελληνοσουηδικής καταγωγής και γεννημένη στο Ηράκλειο Κρήτης, είναι μια από τις πιο ξεχωριστές φωνές της γενιάς της. Με σπουδές στο σύγχρονο, κλασικό και τζαζ τραγούδι και Δίπλωμα Σύγχρονου Τραγουδιού από το Εθνικό Ωδείο, έχει συνεργαστεί με κορυφαίους συνθέτες και ποιητές, έχει εμφανιστεί σε σημαντικές σκηνές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ παράλληλα αναπτύσσει έντονη κοινωνική δράση. Τη ρωτάμε λεπτομέρειες για την παράσταση «ΜΑΡΙΚΑ με είπανε, ΜΑΡΙΚΑ με βγάλανε».

Ποια από τις δύο εμβληματικές «Μαρίκες» του λαϊκού τραγουδιού ενσαρκώνετε και ποιο στοιχείο αυτών των γυναικών σάς συγκίνησε περισσότερο;

Στην παράσταση ενσαρκώνω τη Μαρίκα Νίνου, την εμβληματική αυτή ερμηνεύτρια, με την συναρπαστική όσο και δραματική σύντομη ζωή της. Και οι δυο Μαρίκες της παράστασής μας (Παπαγκίκα – Νίνου) έχουν μια συγκλονιστική διαδρομή ζωής και τέχνης. Ελληνίδα από την Κω η Παπαγκίκα, μετά την καταστροφή της Σμύρνης έζησε, δημιούργησε και πέθανε στην Αμερική, χωρίς να επιστρέψει ποτέ ξανά στην Ελλάδα. Η Μαρίκα Νίνου γεννημένη το 1922 σ’ ένα καράβι από Σμύρνη για Πειραιά, Αρμένισσα (Ευαγγελία Αταμιάν είναι το πραγματικό της όνομα), συνάντησε όλους τους μεγάλους του ελληνικού τραγουδιού, πέρασε σαν λαμπρός μετεωρίτης από το ελληνικό τραγούδι κι έσβησε πρόωρα 35 χρονών. Η τέχνη και η ζωή των δύο αυτών γυναικών συμβολίζει την διαδρομή και την ανάδειξη του κοινωνικού ρόλου των Ελληνίδων από τις αρχές του 20ού αιώνα.

Οι γυναίκες του έργου «σηκώνονται από την καρέκλα και στέκονται στο πάλκο όρθιες». Τι σημαίνει για εσάς αυτή η εικόνα σήμερα — ως γυναίκα και ως ερμηνεύτρια;

Στις γυναίκες ερμηνεύτριες της πρώτου περιόδου του ελληνικού τραγουδιού (ως τα τέλη της δεκαετίας του 1960), στην τέχνη τους και τη ζωή τους βρίσκουμε όλα τα στοιχεία που θα απασχολήσουν τις Ελληνίδες στην πορεία τους προς μία δημιουργική και ισότιμη εξέλιξη της ζωή τους, στα πλαίσια των τεράστιων αλλαγών που έφερε ο 20ος αιώνας. Όταν η Νίνου σηκώθηκε από την καρέκλα ενός λαϊκού μαγαζιού και περπάτησε όρθια στην πίστα, τραγουδώντας και χορεύοντας, ίσως δεν ήξερε ούτε η ίδια τι γκρέμισε και τι ξεκίνησε να χτίζει. Το ένστικτό της και η καλλιτεχνική της ιδιοφυΐα την οδήγησαν σε μια κίνηση που μπορεί από μόνη της να συμβολίσει όλη τη μετάβαση της Ελληνίδας γυναίκας από πρόσωπο σιωπηλό σε προσωπικότητα.

Η συνεργασία σας με τον Γιώργο Ανδρέου και τον Οδυσσέα Ιωάννου συνδυάζει λόγο και μουσική με έναν πολύ θεατρικό τρόπο. Πώς είναι να τραγουδάτε μέσα σ’ ένα κείμενο που “αναπνέει” λογοτεχνικά;

Η παράστασή μας είναι ένα μουσικό δράμα. Συνδυάζει τραγούδι και υποκριτική. Στις συναυλίες ο τραγουδιστής ερμηνεύει έναν αριθμό διαφορετικών τραγουδιών που το καθένα τους είναι ένας ξεχωριστός κόσμος. Στο θέατρο ο ηθοποιός ενσαρκώνει πρόσωπα, διαμορφώνοντας ρόλους, ενότητες. Σ’ ένα έργο που είναι μουσικό και θεατρικό, όλα αυτά συνυπάρχουν. Και είναι ακόμα μεγαλύτερη η πρόκληση και η ευθύνη όταν το έργο δεν είναι μόνο σύγχρονο και πρωτότυπο (τραγούδια του Γιώργου Ανδρέου και του Οδυσσέα Ιωάννου) αλλά περιλαμβάνει κι ένα μεγάλο αριθμό αριστουργημάτων του τραγουδιού μας (Σμυρνέικα και Παραδοσιακά, Τσιτσάνη, Χιώτη, Καλδάρα, Παπαϊωάννου, Ζαμπέτα, Πάνου κ.ά.).

Μαζί με τη Γιώτα Νέγκα συναντιέστε σε ένα έργο γεμάτο μνήμες, συγκίνηση και γυναικεία δύναμη. Πώς λειτουργεί αυτή η συνύπαρξη επί σκηνής;

Λειτουργεί μαγικά! Η Γιώτα Νέγκα είναι μια κορυφαία ερμηνεύτρια κι ένας υπέροχος άνθρωπος. Ακούγοντάς τη στη σκηνή, συγκινούμαι, μαθαίνω, συντονίζομαι και παίρνω δύναμη. Το Τραγούδι μαθαίνεται από στόμα σε στόμα, από ερμηνευτή σε ερμηνευτή, από γενιά σε γενιά, από εποχή σε εποχή. Είναι σημαντικό για μένα το γεγονός πως η συνάντηση αυτή είναι πολυσύνθετη – δεν τραγουδάμε απλά μαζί σε μια μουσική σκηνή, βρισκόμαστε σε μια θεατρική σκηνή, όπου υποδυόμαστε δύο συνταρακτικές “μανάδες” μας και δασκάλες μας: Την Μαρίκα Παπαγκίκα και την Μαρίκα Νίνου.

Η παράσταση έχει ήδη χαράξει μια διαδρομή. Πώς έχει εξελιχθεί μέσα σας αυτή η εμπειρία; Νιώθετε ότι η “Μαρίκα” εξελίσσεται στο πέρασμα του χρόνου;

Μετά από μια μεστή και γόνιμη διαδρομή του ρόλου νιώθω αυτή τη στιγμή πιο έτοιμη, πιο πλήρης για να υποστηρίξω στη σκηνή τη Μαρίκα “μου”. Στο έργο μας άλλωστε, μπορεί να μιλάμε κεντρικά για τη ζωή και την τέχνη της Παπαγκίκα και της Νίνου, ωστόσο έρχεται μαγικά μια στιγμή όπου κι εμείς και το κοινό νιώθουμε πως όλες οι τραγουδίστριες είναι “Μαρίκες”, παλιότερες και νεότερες. Όλες συμμετέχουν στο πάθος, τον πόνο, τη χαρά και τη δικαίωση.

“Είμαι παιδί της εποχής μου”

Έχετε καταγωγή από Κρήτη, Νάξο και Σουηδία – μια ταυτότητα γεμάτη αντιθέσεις και φως. Πόσο πιστεύετε ότι αυτό το μωσαϊκό καθορίζει τη ματιά και τον ήχο σας;

Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Είμαστε η καταγωγή μας, οι εμπειρίες μας, οι γλώσσες μας. Με Έλληνα πατέρα και μητέρα Σουηδή, στέκομαι στη μέση από δύο σημαντικές κουλτούρες ζωής, δύο πολιτισμούς που σε πολλά συγκλίνουν αλλά και σε πολλά διαφέρουν. Εγώ νιώθω τυχερή που ο πλούτος αυτός από τις δύο καταγωγές μου με διαμόρφωσε, με καθόρισε και συνεχίζει να με καθοδηγεί στη δημιουργική μου διαδρομή.

Από τα έντεχνα και τα λαϊκά μέχρι τη world σκηνή, έχετε διανύσει μια μεγάλη μουσική διαδρομή. Πού νιώθετε σήμερα ότι βρίσκεται η καρδιά σας ως ερμηνεύτρια;

Η εποχή μας είναι έτσι κι αλλιώς “μπερδεμένη γλυκά”. Σε καμιά άλλη εποχή της ανθρωπότητας οι άνθρωποι δεν είχαν την ευχέρεια να ενημερώνονται, να μαθαίνουν ένα σωρό για περιοχές του πλανήτη τόσο απομακρυσμένες αλλά και τόσο κοντινές πια. Ακούμε μουσικές από όλο τον κόσμο, κάθε είδους, κάθε τρόπου. Μέσα μας γεννιούνται δυο ανάγκες, δυο μεγάλες προκλήσεις: Να κρατήσουμε από τη μία τα ξεχωριστά στοιχεία της δημιουργικής μας παράδοσης (την ταυτότητά μας) κι από την άλλη να επικοινωνήσουμε, να συνομιλήσουμε με την παγκόσμια καλλιτεχνική δημιουργία.

Στο άλμπουμ «Σεκάνς» συνεργαστήκατε με δημιουργούς όπως ο Ορέστης Ντάντος, οι Δραμαμίνη και ο Μανώλης Φάμελλος. Τι σας γοητεύει στη νέα γενιά τραγουδοποιών και τι σας κρατά “ζωντανή” δημιουργικά μέσα σε αυτές τις συμπράξεις;

Είμαι παιδί της εποχής μου. Πιστεύω ότι, ως ερμηνεύτρια έχω διπλή υποχρέωση: Να τραγουδώ τα “παλιά” αλλά και τα “καινούργια”. Τραγουδιστής γίνεσαι τόσο μέσα από την ανανέωση ενός ρεπερτορίου που υπήρξε πριν από σένα όσο κι από το ότι τραγουδάς καινούργιο, ανέκδοτο, πρωτότυπο υλικό. Χαίρομαι πολύ κάθε φορά που διαπιστώνω πως η δημιουργική διαδρομή δεν σταματάει και διαρκώς ανανεώνεται. Τέτοιου τύπου δίσκος είναι η Σεκάνς (δώδεκα τραγούδια σε μουσικές των Α.Μπακαούκα. Κ.Μπουντούρη, Ο.Ντάντου, Γ.Περού, Στ.Σιόλα και στίχους των Αθ.Γιασουμή, Χ.Γκιουλή, Ν.Κυριαζή και Ηλ.Μάστορη).

Έχετε συνδέσει τη φωνή σας με δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα και με παιδιά προσφύγων. Τι σας έχει δώσει αυτή η εμπειρία που δεν σας έχει δώσει ίσως η σκηνή;

Είμαστε καλλιτέχνες, αλλά δεν ζούμε μέσα σε μια γυάλα, ούτε σε ένα απομονωμένο νησί. Είμαστε άνθρωποι της εποχής μας και τα κοινωνικά προβλήματα μας απασχολούν και σε πολλές περιπτώσεις μας συγκλονίζουν. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η διαβίωση, η υποστήριξη και η μόρφωση παιδιών που βρέθηκαν στην Ελλάδα μετά από μια πολύ δύσκολη διαδρομή, παιδιών διαφορετικής καταγωγής που τα συνδέει το δικαίωμα σε μια όσο το δυνατόν καλύτερη κι ευτυχισμένη ζωή.

Επόμενα δισκογραφικά σχέδια;

Η πρωτότυπη μουσική του έργου μας “Μαρίκα με είπανε, Μαρίκα με βγάλανε”, ηχογραφείται και θα κυκλοφορήσει άμεσα. Επίσης, η πρόσφατη δημιουργική ενασχόλησή μου με το υλικό σημαντικών λαϊκών δημιουργών (“Λαϊκό Μπελκάντο” σε συνεργασία με την Ορχήστρα των Τρικάλων και το Μουσείο Τσιτσάνη) πρόκειται να αποτυπωθεί δισκογραφικά και με τη δημιουργική συνεργασία μουσικών, ενορχηστρωτών και παραγωγών της δισκογραφίας. Με τον Γιώργο Ανδρέου έχουμε ηχογραφήσει εννιά αγαπημένα αριστουργήματα του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού σε μια συνομιλία φωνής και πιάνου (“Piano Forte) που επίσης σύντομα να κυκλοφορήσει. Πάντοτε αναζητώ καινούργιο υλικό τραγουδιών, πάντοτε ενδιαφέρομαι για φρέσκιες – πολλές φορές και απρόσμενες – μουσικές συνεργασίες. Και δεν μπορώ πια να “ξεχάσω” τη μαγεία του θεάτρου. Οι “Μαρίκες” μου άνοιξαν έναν νέο δρόμο και μου έμαθαν έναν νέο τρόπο.

Ταυτότητα παράστασης

Θεατρικό κείμενο: Οδυσσέας Ιωάννου
Σκηνοθεσία: Αστέριος Πελτέκης
Πρωτότυπη μουσική & ενορχήστρωση: Γιώργος Ανδρέου
Στίχοι τραγουδιών: Γιώργος Ανδρέου – Οδυσσέας Ιωάννου
Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης
Video art: Βασίλης Κουντούρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Ευθύμιος Παππάς
Φωτογραφίες: Γιώργος Καλφαμανώλης

Ερμηνεύουν: Γιώτα Νέγκα, Κορίνα Λεγάκη
Αφηγήτρια: Νικολέτα Καρρά

Μουσικοί επι σκηνής: Τραϊανός Αλμπανούδης (κοντραμπάσο), Βαγγέλης Καλαμάρας (τυμπανα),
Παύλος Παφρανίδης (μπουζούκι), Στέργιος Γαργάλας (βιολί),
Σπύρος Χατζηκωνσταντίνου (κιθάρες) και Γιώργος Ανδρέου(πιάνο)