Διαθέσιμα online τα επίσημα αρχεία των δικών της Νυρεμβέργης

Μια πλήρως ψηφιοποιημένη συλλογή των αρχείων των δικών της Νυρεμβέργης θα είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο για να σηματοδοτήσει την 80ή επέτειο από την έναρξη της νομικής προσπάθειας να προσαχθούν οι ηγέτες των Ναζί στη δικαιοσύνη.

Όπως γράφει ο Guardian, η ελεύθερη πρόσβαση σε όλα τα επίσημα έγγραφα της δίκης, που φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ, θα είναι διαθέσιμη για πρώτη φορά από την Πέμπτη σε όλους τους ερευνητές, ερασιτέχνες ή επαγγελματίες, μετά από μια προσπάθεια 25 ετών από μια ομάδα 30 ιστορικών, επιμελητών μεταδεδομένων και βιβλιοθηκάριων.

Η προσπάθεια ξεκίνησε το 1998 με την αφαίρεση των συνδετήρων από τα ευαίσθητα έγγραφα, ώστε να μπορούν να σαρωθούν. Ο Paul Deschner, που ηγήθηκε του προγράμματος του Χάρβαρντ για τις δίκες της Νυρεμβέργης, δήλωσε ότι από την αρχή ο στόχος ήταν να ψηφιοποιηθούν όλα τα έγγραφα που αφορούσαν τις δικαστικές διαδικασίες και που μέχρι τότε φυλάσσονταν σε κουτιά και σπάνια έβλεπαν το φως της δημοσιότητας. Ο στόχος ήταν διττός: «να διατηρηθούν αυτά τα έγγραφα, τα οποία είχαν αρχίσει να αποσυντίθενται κυριολεκτικά μόλις τα άγγιζε κανείς, επειδή ήταν… σε χαρτί με βάση το οξύ της δεκαετίας του 1940 και απλά δεν άντεχαν στο χειρισμό, και να γίνουν προσβάσιμα στην αυγή της εποχής του Διαδικτύου».

Η συλλογή της βιβλιοθήκης περιλαμβάνει περισσότερες από 750.000 σελίδες εγγράφων, υπομνημάτων και αποδεικτικών στοιχείων από συνολικά 13 υποθέσεις, οι οποίες μεταξύ 1945 και 1949 ασκήθηκαν εναντίον ναζιστικών στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ιδίως το Ολοκαύτωμα, και έφεραν επανάσταση στο διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην πρώτη και κύρια δίκη, δικάστηκαν 19 από τους πιο σημαντικούς Ναζί, μεταξύ των οποίων οι Χέρμαν Γκέρινγκ, Ρούντολφ Χες και Άλμπερτ Σπέερ. Στις 12 επόμενες δίκες, δικάστηκαν σχεδόν 200 άτομα. Συνολικά, μόνο τρία άτομα κρίθηκαν αθώα. Δώδεκα καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλοι σε ισόβια κάθειρξη ή σε ποινές μικρότερης διάρκειας.

Περιλαμβάνονται έγγραφα που περιγράφουν λεπτομερώς και κατά λέξη όλες τις δραστηριότητες της αίθουσας του δικαστηρίου κατά τη διάρκεια κάθε δίκης, καθώς και πρωτότυπα έγγραφα στα οποία βασίστηκαν οι δικηγόροι και αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν τόσο από την εισαγγελία όσο και από την υπεράσπιση.

Ο Deschner δήλωσε ότι οι απλοί χρήστες θα μπορούν πλέον να ανακαλύψουν με διάφορους τρόπους, όπως χρησιμοποιώντας τη μεταγραφή ως οδηγό για τη συλλογή ή με λέξεις-κλειδιά, ένα πολύ ευρύτερο φάσμα πληροφοριών από ό,τι ήταν διαθέσιμο στο παρελθόν. Τα έγγραφα – σε μερικά η φρίκη είναι ρητή, ενώ σε άλλα μεταφέρεται πιο ευφημιστικά με γραφειοκρατική γλώσσα – παρέχουν μια λεπτομερή περιγραφή του τρόπου με τον οποίο οι Ναζί αρχικά σχεδίασαν τα σχέδιά τους για το Ολοκαύτωμα και στη συνέχεια τα ανέπτυξαν. «Δίνουν μια σαφή εικόνα του πόσο σχετικά αβλαβή μπορεί να φαίνονταν τα πράγματα στις αρχές της δεκαετίας του ’30 σε σύγκριση με λίγα χρόνια αργότερα», είπε ο Deschner.

«Έχει τεράστια χρησιμότητα για τους ανθρώπους που έχουν μάτια να βλέπουν, αυτιά να ακούν… στο πλαίσιο κάθε χρονικής περιόδου, συμπεριλαμβανομένης της δικής μας, θα μπορούσε να κάνει τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να είναι σε εγρήγορση για τις δυναμικές όπως απεικονίζονται σε αυτά τα αρχεία».

Μέχρι στιγμής, έχουν υποβληθεί ερωτήσεις από όλους, από ιστορικούς και παραγωγούς ταινιών έως άτομα που αναζητούν πληροφορίες για συγγενείς τους που είχαν συμμετάσχει στη δίκη, είτε ως μάρτυρες, είτε ως μέλη των νομικών ομάδων, είτε ως κατηγορούμενοι.

Σε μια εποχή που η ακαδημαϊκή ελευθερία θεωρείται γενικά ότι απειλείται και, ιδίως στις ΗΠΑ, τα πανεπιστήμια αμφισβητούνται για τον παραδοσιακό τους ρόλο ως χώροι προώθησης της αλήθειας, το έργο απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη σημασία, δήλωσε ο Deschner.

«Φυσικά, αν είσαι φανατικός αρνητής του Ολοκαυτώματος, δεν υπάρχουν όρια σε ό,τι μπορείς να επινοήσεις για να υποστηρίξεις ότι δεν συνέβη. Καθώς η πρόσβαση των ανθρώπων στον κόσμο επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το τι είναι ψηφιακά προσβάσιμο και καθώς βλέπουμε την υπονόμευση όσων προηγουμένως θεωρούνταν αυθεντικά, είναι απολύτως απαραίτητο να προσφέρουμε στους χρήστες αποδεικτικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την αυθεντικότητα αυτού που βλέπουν».

Αναφέρθηκε στο εκτενές ντοκουμέντο που υπάρχει πίσω από κάθε αποδεικτικό στοιχείο της δίκης. «Υπάρχει ένα κυβερνητικό έγγραφο, του οποίου έχει γίνει φωτοτυπία, το οποίο έχει μεταγραφεί στα γερμανικά, του οποίου έχει γίνει δακτυλογραφημένη έκδοση, η οποία έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, και του οποίου υπάρχει μια περίληψη μιας σελίδας».

Όσον αφορά τη δραστηριότητα του δικαστηρίου, η γλωσσική πλευρά προσέφερε ένα εντελώς ανεξερεύνητο πεδίο, είπε ο Deschner. «Είχατε την πρώτη εκτενή εισαγωγή των ταυτόχρονων μεταφραστών, για να αντιμετωπίσετε τις τέσσερις γλώσσες που χρησιμοποιούνταν, στη συνέχεια η στενογράφος κατέγραφε κατά λέξη τα λόγια του μεταφραστή που άκουγε στα ακουστικά της και μετά κάποιος τα δακτυλογραφούσε. Υπήρχαν πολλαπλά επίπεδα ερμηνείας και νομίζω ότι έχουν γίνει πολύ λίγες έρευνες σχετικά με αυτό».

Η Amanda Watson, από τη βιβλιοθήκη και τις υπηρεσίες πληροφόρησης της νομικής σχολής του Χάρβαρντ, είπε ότι η ισχυρή διατήρηση των εγγράφων ως ψηφιακών υποκατάστατων δεν ήταν από μόνη της αρκετή: η γνώση έπρεπε να μοιραστεί. «Αυτή η συλλογή αποτελεί απάντηση σε ένα από τα πιο κρίσιμα ερωτήματα της ιστορίας», δήλωσε σε μια ανακοίνωση. «Πώς μπορεί ο νόμος να ανταποκριθεί σε στιγμές διεθνούς κρίσης; Σήμερα διασφαλίζουμε ότι η απάντηση δεν είναι κλειδωμένη, αλλά διαθέσιμη σε όλους. Όταν κάνουμε τη δικαιοσύνη ορατή, την κάνουμε δυνατή».