Το δάχτυλο δείχνει το μνημόνιο, αλλά κάποιοι κοιτάζουν το δάχτυλο

Όταν ακόμη και διακεκριμένοι επιστήμονες αρχίζουν να κυνηγούν τη σκιά τους και με τις εκθέσεις τους προσπαθούν να μας πείσουν ότι η ανάπτυξη θα έρθει όταν υπάρξει… ανάπτυξη, και ότι τα προβλήματα θα λυθούν όταν εφαρμοστεί μέχρι κεραίας μια συμφωνία που κατά τη γνώμη τους -με αυτά που προβλέπει- δυναμιτίζει τις λύσεις, τότε έχουμε πρόβλημα πολύ μεγαλύτερο από αυτά που στιγματίζουν.

Ο λόγος για το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής που επισημαίνει ότι «δεν υπάρχουν καλύτερες λύσεις για την ανάπτυξη από την εφαρμογή του νέου μνημονίου» και καλεί ουσιαστικά κυβέρνηση και αντιπολίτευση να συνεργαστούν, ώστε να περάσουν “εύκολα” και γρήγορα τα επόμενα μέτρα που απαιτούν οι δανειστές, και κυρίως οι αλλαγές στα εργασιακά.

Την ώρα όμως που δίνουν τη “γραμμή” της κατά γράμμα εφαρμογής του Μνημονίου διαπιστώνουν και μια σειρά… κινδύνους “που υπάρχουν και μπορούν να οδηγήσουν στη μη ανάκαμψη της οικονομίας και στην παγίδευσή της σε μία κατάσταση στασιμότητας”. Και σχεδόν όλοι (!) αυτοί οι κίνδυνοι προέρχονται από την… εφαρμογή του τωρινού Μνημονίου και αυτών που προηγήθηκαν.

Βασικός κίνδυνος λοιπόν, “το συγκεκριμένο μείγμα οικονομικής πολιτικής, το οποίο επιβάλλει εμπροσθοβαρώς νέα λιτότητα”, δηλαδή η βασική “συνταγή” των μνημονίων, αυτό που δεν έπρεπε να έχει συνομολογηθεί, αυτό που οι πάντες, από πρωτοκλασάτους της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής μέχρι ανανήψαντα στελέχη του ΔΝΤ, “δείχνουν” ως υπεύθυνο για την καθήλωση της χώρας στην ύφεση.

Άμεση συνέπεια αυτής της λαθεμένης από την αρχή (θεμελιακής για τα μνημόνια) επιλογής, ο άλλος κίνδυνος: “Τα φορολογικά μέτρα που επιβαρύνουν την κατανάλωση και μπορεί να λειτουργήσουν ως αντικίνητρο για επενδύσεις”, όπως επισημαίνει το Γραφείο. Μόνο που και αυτά τα μέτρα – θηλιά αποτελούσαν και αποτελούν βασικό εργαλείο της μνημονιακής πολιτικής.

Δεν πρόκειται δηλαδή -για να χρησιμοποιήσουμε και ένα όρο της επικαιρότητας- για “παράλληλη δομή” συγκέντρωσης εσόδων αλλά για την “ταμειακή” αποτύπωση των μνημονιακών πολιτικών, μαζί με τη συρρίκνωση και την καθήλωση μισθών και συντάξεων.

Αλλά και το νέο κύμα χρεοκοπιών που οι επιστήμονες της Βουλής καταγράφουν στους κινδύνους για την ανάπτυξη της χώρας, όπως και η μείωση των εξαγωγών, στην οποία επίσης αναφέρονται, συνδέονται άμεσα με το στέγνωμα της αγοράς, την έλλειψη ρευστότητας και τις τράπεζες που δεν παίζουν τον επενδυτικό τους ρόλο.

Και δεν είναι χωρίς σημασία ότι ακόμα και οι εξαγωγείς μιλούν για “ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων και προγραμμάτων στο πλαίσιο μίας εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής”, κάτι για το οποίο δεν τοποθετείται η Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κοινοβουλίου. Και πώς να τοποθετηθεί όταν -σύμφωνα με τις επιταγές των μνημονίων που πρέπει να εφαρμοστούν χωρίς καθυστερήσεις- αυτά αποφασίζονται… έξω;

Είναι, τέλος, εντυπωσιακό ότι οι οικονομολόγοι της Βουλής που διαπιστώνουν ότι “Το τρίτο μνημόνιο πρέπει να επιτύχει”, μερικές σελίδες… πιο κάτω εκτιμούν ότι “μεγάλη αβεβαιότητα δημιουργεί ο Αυτόματος Μηχανισμός Δημοσιονομικής Προσαρμογής, όπου τυχόν ενεργοποίησή του, παρά τις ελπίδες της κυβέρνησης ότι δεν θα ενεργοποιηθεί, θα υπέσκαπτε τις προοπτικές σταθερής ανάπτυξης».

Αλλά αυτός ακριβώς ο Κόφτης είναι βασικός κρίκος του 3ου Μνημονίου και της περιβόητης “επιτυχούς αξιολόγησης”. Και θεσμοθετήθηκε για να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια της τωρινής κυβέρνησης και των επόμενων, μην επιτρέποντας την χάραξη “εθνικών στρατηγικών” και “παράλληλων προγραμμάτων” του όποιου κόμματος αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση.

Με τέτοιες ακροβασίες και διαπιστώσεις που η μια αναιρεί την άλλη, η Έκθεση δεν προσφέρει και πολλά στον προβληματισμό μας. Και δυστυχώς το μόνο στο οποίο φαίνεται να πέφτει μέσα είναι ότι “η ανάπτυξη δεν είναι άμεσα ορατή”.

Αλλά αυτό το γνωρίζαμε και δεν περιμέναμε την Έκθεση για να το μάθουμε.

*Ο Βαγγέλης Δεληπέτρος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.