Δεν νομίζω, ότι μεταρρύθμιση σημαίνει αυτό, που νομίζεις ότι σημαίνει

Η πάπια ήταν μετά βεβαιότητος το λιγότερο ενδιαφέρον μεζεδάκι στο χθεσινό δείπνο Μέρκελ- Τσίπρα. Από το μενού όμως προβλήθηκαν και από τις δύο πλευρές κατά βάση τα επικοινωνιακά ορεκτικά, για προφανείς συμβολικούς λόγους.

Ο Αλέξης Τσίπρας και η Άνγκελα Μέρκελ είχαν κάθε λόγο να δείξουν ο καθένας από την πλευρά του στα δικά τους εσωτερικά ακροατήρια, αλλά και στο κοινό της άλλης πλευράς, ότι έχει διάθεση συνεννόησης και ότι εν πάση περιπτώσει δεν είναι αυτός/αυτή που φέρει την ευθύνη για το συνεχιζόμενο αδιέξοδο.

Συμβολικά ο Έλληνας πρωθυπουργός βγήκε κερδισμένος στο εσωτερικό και έδειξε να είναι ένας υπολογίσιμος πολιτικός συνομιλητής στο εξωτερικό, βάζοντας με κομψό αλλά σταθερό τρόπο τα θέματα της Siemens και των επανορθώσεων, χωρίς όμως να υιοθετεί επιθετική ρητορική. Είδαμε βέβαια το παράδοξο όσοι έβριζαν τον Τσίπρα πως έβριζε τους Γερμανούς το προηγούμενο διάστημα, χθες να το βρίζουν γιατί δεν έβρισε τους Γερμανούς μέσα στο Βερολίνο.

Επί της ουσίας πάντως είναι γεγονός ότι σε επίπεδο δημόσιων δηλώσεων τουλάχιστον δεν άλλαξε κάτι από γερμανικής πλευράς. Η Μέρκελ είπε στον Τσίπρα ότι δεν αποφασίζει εκείνη, αλλά οι θεσμοί. Ακριβώς το ίδιο είχε πει στον Αντώνη Σαμαρά έξι μήνες πριν: Δεν αποφασίζω μόνη μου, δεν είμαι εγώ η τρόικα. Η τρόικα άλλαξε και έγινε θεσμοί, αλλά η άμυνα της καγκελαρίου παρέμεινε η ίδια. Εξακολουθεί να κρύβεται πίσω από θεσμικά προκαλύμματα και τεχνικές συζητήσεις.

Ο προσκείμενος στους Χριστιανοδημοκράτες γερμανικός τύπος είχε ήδη προεξοφλήσει ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός θα ζητούσε από τη Μέρκελ να χαλαρώσει η ΕΚΤ την πίεση της και πως η Γερμανίδα καγκελάριος θα του απαντούσε ότι το Βερολίνο δεν ελέγχει το Ντράγκι- χωρίς να αναφέρουν βέβαια το ποσοστό συμμετοχής της Deutsche Bank στην ΕΚΤ. Δημοσίως τουλάχιστον ο Τσίπρας αναγκάστηκε να πάει με τα γερμανικά νερά σε αυτό το θέμα, συμφωνώντας πως δεν πήγε στο Βερολίνο για να ζητήσει λεφτά από τη Γερμανία- δε θα μπορούσε να πει κάτι τέτοιο άλλωστε χωρίς να δώσει λαβή στους Γερμανούς βουλευτές, που όπως όλοι οι βουλευτές σε όλες τις χώρες ενδιαφέρονται μόνο για την επανεκλογή τους και δεν κοιτάζουν πέρα από τη μικροκομματική μύτη τους, να αρχίσουν τις ηρωικές δηλώσεις μη υποχώρησης έναντι των αναιδών Ελλήνων. Όπως θα έκαναν και οι Ελληνες βουλευτές ηρωικές δηλώσεις αν αντιστρόφως η Μέρκελ στην Αθήνα χρησιμοποιούσε σκληρή ρητορική.

Η καγκελάριος σκοπίμως και όπως αναμένετο επικαλέστηκε τους θεσμούς για να αποφύγει να μπει σε πολιτική διαπραγμάτευση- μία τακτική που είχε χρησιμοποιήσει όταν οι συζητήσεις με την τρόικα βάλτωναν και η προηγούμενη κυβέρνηση, με αμφισβητήσιμα αποτελέσματα επί της ουσίας. Για τον Τσίπρα όμως και μόνο η επίσκεψη στο Βερολίνο, όπως και μόνο η πραγματοποίηση της επταμερούς κατά την προηγούμενη Σύνοδο εξασφαλίζει μία πολιτική ασπίδα: Όσο βάζει τη Μέρκελ στο κάδρο, αποφεύγει τη στιγμή εκείνη τουλάχιστον να τιναχτούν οι συζητήσεις στον αέρα, καθώς το Βερολίνο ακόμη και να μην επιδιώκει στην πραγματικότητα συμφωνία, δε θέλει να πάρει την ευθύνη ενός αδιεξόδου.

Η αναφορά δε της Μέρκελ σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς πράγματι αφήνει ανοιχτό το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος. Δεν έγραφε όμως τυχαία λίγο πριν τη συνάντηση το Reuters ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί μεν να επιλέξει ποιες μεταρρυθμίσεις θα εφαρμόσει, αλλά θα δυσκολευτεί να αποφύγει την προώθηση αποκρατικοποιήσεων και τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος λόγω των δημοσιονομικών συνεπειών που θα συνεπαγόταν αυτό.

Τα περίφημα ισοδύναμα, που αποτέλεσαν τον εφιάλτη και της προηγούμενης κυβέρνησης, θα χρησιμοποιηθούν για να πιεστεί και αυτή η κυβέρνηση, που κρατά μια ωρολογιακή χρηματοδοτική βόμβα στα χέρια της. Το κλίμα στη διαπραγμάτευση επί των μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να συνοψιστεί στη φράση “δε νομίζω ότι μεταρρύθμιση σημαίνει αυτό που νομίζεις ότι σημαίνει” την οποία κάθε πλευρά απευθύνει στην απέναντι. Για τους δανειστές μεταρρύθμιση σημαίνουν όλα όσα η ελληνική κοινωνία και οικονομία έχει βιώσει ως απορρύθμιση τα τελευταία πέντε χρόνια, με την εφαρμογή ενός αποτυχημένου από τη συγγραφή του προγράμματος στο οποίο η Ευρώπη εμμένει εμμονικά για να μην παραδεχθεί το σφάλμα. Όπως εμμονικά εμμένουν κάποιοι εντός των τειχών στο όχι σε όλα.

Που οδηγεί ο δρόμος μετά το Βερολίνο; Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς δήλωσε μετά τη συνάντηση Τσίπρα- Μέρκελ στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica ότι αναμένει μέσα σε μία εβδομάδα να υπάρξει μία πρώτη συμφωνία Ελλάδας- δανειστών για την εξασφάλιση της άμεσα αναγκαίας χρηματοδότησης, προσθέτοντας ότι η Αθήνα μετά έχει λιγότερο από τρεις μήνες για να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο πρόγραμμα. Το παιχνίδι λοιπόν της γάτας με το ποντίκι θα συνεχιστεί, με συνέπειες στην πραγματική οικονομία, ενώ το μεγάλο πρόβλημα της κυβέρνησης δεν είναι το πως διαπραγματεύεται, αλλά ότι εν τω μεταξύ δεν έχει δώσει πρακτικά κανένα δείγμα γραφής για το πως θα κυνηγήσει τη φοροδιαφυγή (πχ στο λαθρεμπόριο), κάτι που και πρακτικά αποτελέσματα όσον αφορά στα έσοδα θα απέφερε και θα της προσέφερε ένα συντριπτικό επιχείρημα απέναντι στο Βερολίνο.

* Η Βίκυ Σαμαρά είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε στο Τμήμα Δημοσιογραφία και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει εργαστεί στην Απογευματινή και στην Ελευθεροτυπία. Ως πολιτική συντάκτρια καλύπτει για το News247.gr το χώρο της κεντροδεξιάς.