Η Τέχνη της Antifa στο Ραδιόφωνο 24/7

Η εκπομπή ” Πεζοί στον Αέρα” της Παρασκευής με την  Ιωάννα Κλεφτόγιαννη και τη Φωτεινή Λαμπρίδη στο Ραδιόφωνο 24/7 φιλοξένησε εκπροσώπους από διαφορετικά είδη Τέχνης για να μιλήσουν για το φαινόμενο της ανόδου της ακροδεξιάς, και τη στάση που τηρούν οι καλλιτέχνες  σήμερα απέναντι στον νεοφασισμό.  

Η συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη, που έπιασε το σφυγμό των νεοελληνικών παθογενειών οι οποίες οδήγησαν στην  άνοδο του νεοφασισμού στη χώρα μας, στο βιβλίο της «Άκρα Ταπείνωση» μίλησε πρώτη και προειδοποίησε ότι εάν δεν πάρουμε θέση «η κρίση θα φύγει, ο φασισμός όχι».

Τον λόγο πήραν επίσης ο Λεωνίδας από το συγκρότημα της χιπ χοπ “Social Waste”, η σκηνοθέτιδα του ντοκιμαντέρ «Χρυσή Αυγή: Προσωπική υπόθεση» Αγγελική Κουρούνη, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Βασίλης Κουκαλάνι, που κάνει θέατρο για παιδιά με αντιφασιστικά-αντιρατσιστικά μηνύματα, η δραματουργός Λεία Βιτάλη, η οποία συνέγραψε  και σκηνοθέτησε θεατρικό έργο με ήρωα Χρυσαυγίτη και ο ποιητής Θωμάς Τσαλαπάτης, που σταχυολογεί την ποιητική σοδειά η οποία αποτύπωσε με στίχο τη συγκυρία.

‘Οφείλουμε να δώσουμε μάχη’

Αρχικά η συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη τοποθετήθηκε για τον ρόλο των καλλιτεχνών και των συγγραφέων σήμερα: «Ο ρόλος του συγγραφέα δεν είναι να κομίζει απαντήσεις, είναι να προσπαθεί να σκεφτεί και επειδή ο τρόπος σκέψης στην Τέχνη είναι η συγκίνηση, ο λόγος του κειμένου του είναι πιο άμεσος από αυτόν φερειπείν ενός άρθρου. Με την Τέχνη δεν προσπερνάται το κακό ωστόσο είναι χρήσιμο και ηθικό οι καλλιτέχνες να προσπαθούμε. Υπάρχει μια λανθασμένη άποψη ότι η λογοτεχνία αφορά το παρελθόν. Δεν ισχύει αυτό, η Τέχνη είναι επικίνδυνη γιατί μιλά για το παρόν. Είναι πολύ συνηθισμένο το φαινόμενο δικαστηριών, ξυλοδαρμών ή απειλών σε βάρος καλλιτεχνών. Αυτό το γνωρίζει κανείς όταν καταπιάνεται με την Τέχνη, ότι μπορεί να στοχοποιηθεί».

«Δεν πρέπει να συγχέουμε τον φασισμό με τον ναζισμό. Ο ναζισμός είναι το τετράγωνο του φασισμού και η Χρυσή Αυγή κατευθύνεται προς τον πρώτο γιατί υπάρχει συγκεκριμένη οργάνωση που συνδέεται με εγκληματικές ενέργειες. Να μην ξεχνάμε επίσης ότι η Ελλάδα δεν είναι χώρα μόνο των δημοκρατικών αλλά και των φασιστών. Πρέπει να διαβάζουμε λίγο ιστορία. Η Ελλάδα είναι και ήταν πάντα μοιρασμένη δυστυχώς» ξεκαθάρισε η κα. Γαλανάκη.

«Η σύγχρονη ελληνική Τέχνη πραγματεύτηκε το θέμα της κρίσης αλλά όχι αυτό του ναζισμού. Πιθανώς υπάρχει κάποιος φόβος ή μπορεί κάποια πράγματα να είναι τόσο αυτονόητα -όπως είναι και το μεταναστευτικό – ώστε κανείς να θεωρηθεί εμπορικός αν καταπιαστεί με αυτά. Στο τέλος όμως μετρά το αποτέλεσμα και όχι αν το θέμα είναι εμπορικό. Η αποστολή της Τέχνης είναι να ευαισθητοποιήσει το κοινό, να το κάνουν να σκεφτεί» υπογράμμισε.

«Για μένα, ό, τι χειρότερο έχει συμβεί τα χρόνια της κρίσης είναι η άνοδος του νεοναζισμού. Η κρίση ωστόσο κάποια στιγμή θα φύγει, ο φασισμός όχι. Οφείλουμε να δώσουμε μάχη ακόμα και αν ηττηθούμε, όπως έκαναν και οι παλαιότεροι κατά του ναζισμού και του φασισμού» κατέληξε.

Η χιπ χοπ θα πει τη ΧΑ με το όνομά της

Εκπροσωπώντας τη μουσική σκηνή της χιπ χοπ, ο Λεωνίδας του συγκροτήματος ” Social Waste” μίλησε τόσο για τους στίχους στα τραγούδια που καταγγέλλουν τη Χρυσή Αυγή όσο και τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.

«Η δεύτερη γενιά του ελληνικού χιπ χοπ, στην οποία ανήκουμε, δεν ανακάλυψε τώρα το θέμα του νεοναζισμού. Από την πρώτη του εμφάνιση, το μουσικό μας ρεύμα ήταν ευαίσθητο απέναντι στο ζήτημα αυτό, γιατί στους στίχους του ασχολείται με ζητήματα της καθημερινότητας, χωρίς να τα φιλτράρει. Σε άλλα είδη μουσικής φιλτράρονται οι λέξεις. Εμείς όμως θα πούμε “Χρυσή Αυγή”. Ίσως κάποιοι καλλιτέχνες να μη θεωρούν σημαντικό να ασχοληθούν με αυτά τα “μικρά” ζητήματα και να θέλουν να πουν για τα άλλα, τα “μεγάλα”. Εμείς αυτά όμως τα θεωρούμε μεγάλα» είπε ο Λεωνίδας.

«Ο Παύλος (Φύσσας) είχε σχέσεις με πολλούς καλλιτέχνες από εμάς, Δεν περιχαρακώθηκε σε κάποιο συγκεκριμένο στρατόπεδο του χιπ χοπ, ήταν ανοικτός σε όλους μας. (Η Χρυσή Αυγή) δεν ασχολήθηκαν με το χιπ χοπ γιατί είναι μαύρη μουσική, δεν τους αφορά. Ασχολήθηκαν με τον Παύλο γιατί ήταν μια γροθιά τα τραγούδια του» συνέχισε.

‘Ο φόβος είναι το πολιτικό όπλο της ΧΑ’

Καλεσμένη στην εκπομπή ήταν επίσης η σκηνοθέτιδα του ντοκιμαντέρ «Χρυσή Αυγή: Προσωπική υπόθεση» Αγγελική Κουρούνη. Στην ερώτηση πώς κατάφερε να την εμπιστευτούν οι άνθρωποι αυτοί και να της δώσουν πρόσβαση στους κύκλους τους, η κα. Κουρούνη απάντησε: «Δεν ξέρω εάν είναι σωστή λέξη η “εμπιστοσύνη”. Επειδή επί πέντε χρόνια με έβλεπαν συνεχώς μπροστά τους με την κάμερα στο χέρι, με συνήθισαν και με άφησαν να τραβήξω πλάνα. Άρχισα τα γυρίσματα το 2009 και τελείωσα τον Δεκέμβριο του 2015. Ποτέ δεν τους είπα ψέμματα ούτε είπα ότι είμαι Χρυσαυγίτισσα: Ήθελα να κάνω μια ταινία για να καταλάβω τι είχαν στο μυαλό τους, τι μπορεί να εξηγήσει ότι είναι η τρίτη πολιτική δύναμη. Ήμασταν εκεί σε ό,τι διοργάνωναν, από συνέντευξη Τύπου μέχρι αιμοδοσία».  

Στην ερώτηση αν δέχτηκε απειλές ή φοβήθηκε, η σκηνοθέτιδα ήταν αποστομωτική: «Σαφώς και φοβήθηκα. Ο φόβος είναι αυτό που με κινεί, που με κάνει να συνεχίζω. Είναι μια επιλογή. Δεχτήκαμε απειλές και κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και εμένα προσωπικά, μέσω διαδικτύου, ένας μου υποσχέθηκε μια σφαίρα στο κεφάλι. Ο φόβος είναι πολιτικό όπλο της Χρυσής Αυγής, αυτό πρέπει να καταλάβει ο κόσμος. Το θέμα είναι τι κάνουμε με τον φόβο; Αντιστεκόμαστε ή σκύβουμε το κεφάλι;»

‘Εύκολο να πουλήσεις σε κάποια άτομα τον ναζισμό’

Με αφορμή το θεατρικό της έργο «Νύχτα στην Εθνική» με πρωταγωνιστικό ήρωα έναν Χρυσαυγίτη, η συγγραφέας Λεία Βιτάλη σχολίασε σχετικά με το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής: «Με ενδιαφέρει πολύ στα έργα μου, είτε είναι θεατρικά είτε λογοτεχνικά, να υπάρχει το κοινωνικό και το πολιτικό σχόλιο. Είχα την “τύχη” να συναναστραφώ με κάποιους ανθρώπους που βρίσκονταν σε αυτούς τους χώρους, και μεγαλύτερους σε ηλικία και νεότερους που εργάζονταν ως μπράβοι σε νυχτερινά μαγαζιά. Διαπίστωσα ότι είναι άτομα απαίδευτα στην πλειοψηφία τους, ταπεινωμένα, στερημένα που τους έχει λείψει η αγάπη, που πάσχουν. Υπάρχει σήμερα εξαθλίωση στην κοινωνία και είναι εύκολο να “πουλήσει” σε αυτούς τους ανθρώπους κανείς την ιδεολογία του ναζισμού και να τους κάνει να αισθανθούν σημαντικοί».

‘Η Τέχνη μπορεί να γίνει επικίνδυνη’

Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Βασίλης Κουκαλάνι μίλησε αρχικά για το Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών που είχε επιμεληθεί τον Μάρτιο του 2014 στο θέατρο Εμπρός: «Ήμασταν έξι μήνες περίπου μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Φασίστες έμπαιναν σε θέατρα και ζητούσαν να κατέβουν παραστάσεις. Αποφασίσαμε να κάνουμε ένα φεστιβάλ που να εκφραστεί η κοινωνική ανησυχία. Καλέσαμε συλλόγους, συνδικάτα, ερασιτεχνικές ομάδες και ανταποκρίθηκαν πάρα πολλοί. Το παρών έδωσαν και πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες όπως ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Τάνια Τσανακλίδου, ο Σπύρος Γραμμένος, η Μάρθα Φριντζήλα. Ανταποκρίθηκε ο κόσμος, ήρθε να δει τι μηνύματα είχαν να πουν αυτές οι ομάδες και όχι να κρίνει το αισθητικό αποτέλεσμα».

Στη συνέχεια ο γνωστός σκηνοθέτης υπογράμμισε ότι «το να μην ρισκάρουμε οι καλλιτέχνες να καταπιαστούμε με αυτά τα θέματα για λόγους αισθητικής, αναιρεί την ύπαρξη της Τέχνης. Δεν έχει νόημα να φοβάται ένας καλλιτέχνης να πάρει θέση ή να ανακαλύψει καινοτόμους τρόπους να περάσει το μήνυμά του. Η Τέχνη αλλιώς γίνεται πλαδαρή, σε κάνει να νυστάξεις. Ωστόσο, όταν πάρει θέση η Τέχνη, μπορεί να γίνει επικίνδυνη, να λογαριάζεται σαν μια κοινωνική φωνή» υπογράμμισε.

Είναι βαθύ το σκοτάδι του ναζισμού

Παίρνοντας τον λόγο, ο ποιητής Θωμάς Τσαλαπάτης ανέφερε ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχει καταφέρει να συγκεντρώσει δεκάδες ποιήματα από νεότερους ποιητές ηλικίας 30-40 που μιλούν άμεσα για τη Χρυσή Αυγή άμεσα ή για τον φασισμό γενικότερα, θέλοντας να δείξει ότι το θέμα απασχολεί έντονα τους εκπροσώπους των Τεχνών. «Δεν αναφέρεται ρητά το ζήτημα αυτό, όπως αναφέρεται λόγου χάρη το ζήτημα της κρίσης. Είναι βαθύ το σκοτάδι που έχει ο ναζισμός, προσπαθώ να το πιάσω ποιητικά. Μου φαίνεται από τα πιο δύσκολα θέματα» είπε, ενώ απήγγειλε κάποιους στίχους από έργα των Γιώργο Πρεβεδουράκη, Μιχάλη Παπαντωνόπουλου και Μιχάλη Τάτση.

«Αν δεν αλλάξει κάτι στον τρόπο που ο δυτικός κόσμος αντιμετωπίζει το πρόβλημα αυτό, φοβάμαι μπορεί να γυρίσουμε σε καταστάσεις πολύ παλαιότερες και πολύ σκοτεινές» προειδοποίησε ο κ. Τσαλαπάτης.