Μόνιμα “ανένταχτοι” στην Ευρώπη

Αφού λοιπόν μάθαμε ποιός θα είναι ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στην επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καλό θα είναι να ασχοληθούμε και λίγο με την ουσία. Σε αντίθεση με τα όσα γράφονται και ακούγονται από τους γνωστούς αναλυτές “ευρωλόγους”, μιλάμε για έναν Ευρωπαίο Επίτροπο και όχι για έναν Ελληνα Επίτροπο. Μιλάμε δηλαδή για ένα κορυφαίο στέλεχος της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας με σημαντικές αρμοδιότητες, που έχουν σαν στόχο να προωθήσουν ευρωπαϊκές πολιτικές. Οχι όμως για έναν εθνικό εκπρόσωπο σε ένα υπερεθνικό όργανο, που θα υπηρετεί όπως προσπαθούν να μας πείσουν κάποιοι τα “εθνικά” μας συμφέροντα.

Δεν είναι αυτός ο ρόλος της Κομισιόν και ποτέ δεν ήταν. Τα εθνικά συμφέροντα τα προωθούν οι κυβερνήσεις μέσα στο Συμβούλιο, είτε σε επίπεδο αρχηγών κρατών, είτε στα επιμέρους συμβούλια υπουργών. Καλό θα είναι να το θυμούνται αυτό όσοι προσπαθούν να προβούν σε βαθυστόχαστες αναλύσεις για την επιλογή και το ρόλο του Δημήτρη Αβραμόπουλου, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο αποκλειστικά τα μυωπικά γυαλιά της εσωτερικής μικροπολιτικής σκοπιμότητας.

Ο Επίτροπος δεν συναντιέται με τους άλλους 27 ομολόγους του για να συζητήσουν ο καθένας το “δικό” του και να βρουν ένα κοινό παρονομαστή. Αυτό θα πρέπει να το χωνέψουμε κάποια στιγμή στην Ελλάδα. Πολύ περισσότερο σήμερα πρέπει να καταλάβουμε, ότι τόσο το χρηματοδοτικό πλαίσιο, όσο και οι γενικότερες πολιτικές είναι ήδη αποφασισμένες και οριοθετημένες για το διάστημα έως το 2020 και αυτό που θα απαιτηθεί το επόμενο διάστημα θα είναι πρωτίστως η εφαρμογή τους. Και εκεί τα όποια “εθνικά” οφέλη θα κριθούν από την στάση της Αθήνας και όχι των Βρυξελλών.

Καλό θα είναι να μην αναπτύσσονται θεωρίες και υπερβολικές προσδοκίες για το ρόλο, που θα έχει ο “Έλληνας Επίτροπος” σε αυτή τη διαδικασία. Φυσικά και μέσα στο κολέγιο των επιτρόπων μυρίζεται κανείς εξελίξεις, κλίμα, πολιτικές διεργασίες αλλά ξαναλέω ότι η Κομισιόν δεν είναι το πλέον πολιτικό όργανο. Και ο επίτροπος από κάθε χώρα δεν πάει εκεί ως “πρεσβευτής” της. Ακόμα και κάποιοι “νεό-Ευρωπαίοι, που μπορεί να ξεκίνησαν με τέτοια διάθεση γρήγορα διαπίστωσαν πώς κάτι τέτοιο “δεν παίζει” και αναγκάστηκαν να συμμορφωθούν με τους κανόνες της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Δυστυχώς για μια ακόμα φορά η συζήτηση, που προηγήθηκε της επιλογής Αβραμόπουλου έδειξε πόσο λίγο γνωρίζουν ορισμένοι το πώς λειτουργεί η Ευρώπη. Αλλά το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στο χώρο του Τύπου, που έχει μάθει να τροφοδοτείται μόνο από “διαρροές κύκλων” και υπουργικών γραφείων. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ερώτηση ενός υποψήφιου ευρωβουλευτή, ο οποίος την ίδια μέρα που αρθρογραφούσε λέγοντας ότι θα πάει στην ευρωβουλή με “συγκρουσιακή διάθεση”, με ρωτούσε “τι  ακριβώς υπάρχει στις Βρυξέλλες και τι στο Στρασβούργο;”

Μετά από σχεδόν πέντε χρόνια μνημονίων, που μας έδειξαν πόσο πολύ “ανακατεύεται” η Ευρώπη στην καθημερινότητά μας, εμείς συνεχίζουμε να ζούμε με τα ίδια στερεότυπα, την ίδια άγνοια και τις ίδιες προκαταλήψεις. Δυστυχώς και μετά τις τελευταίες ευρωεκλογές τίποτε δεν φαίνεται να άλλαξε και σε αυτό το επίπεδο. Και αυτή η ανικανότητά μας να προσαρμοστούμε σε μια Ένωση, στην οποία είμαστε μέλη εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες είναι το πιο ανησυχητικό σημάδι, που οφείλει να σημειώσει κανείς. Λες και δε διδαχτήκαμε απολύτως τίποτα από την κρίση. Συνεχίζουμε να συμπεριφερόμαστε πολλές φορές σαν ιδιόρρυθμοι, απροσάρμοστοι επισκέπτες. Είναι χαρακτηριστικά και τα αποτελέσματα της έρευνας, που έγινε για λογαριασμό του ιδρύματος Bertelsmann  στη Γερμανία και δείχνουν ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα, που δεν επωφελήθηκε από την διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης το διάστημα 1992-2012.

Αντίθετα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της θα ήταν κατά 1,3% υψηλότερο αν δεν συμμετείχε στην ενιαία αγορά. Αντίθετα η Αυστρία θα είχε κατά 1,4% χαμηλότερο αντίστοιχο δείκτη αν δεν είχε υλοποιηθεί η κοινή αγορά. Αυτό δεν το σημειώνω φυσικά για να υποστηρίξω την έξοδό μας από την ΕΕ, αλλά για να υπογραμμίσω ότι κάποια στιγμή καλό θα είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε ανένταχτοι και ότι θα πρέπει και εμείς να δούμε πώς θα αξιοποιήσουμε αυτή την διαδικασία, στην οποία υποτίθεται ότι θέλουμε να συμμετέχουμε ως ισότιμο μέλος και όχι ως μονίμως ανένταχτοι.

* Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος. Στις ευρωεκλογές του Μαΐου ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με το “Ποτάμι”.