25η Μαρτίου: Έθιμα που έχουν “πεθάνει” ανά περιοχές

25η Μαρτίου: Έθιμα που έχουν “πεθάνει” ανά περιοχές
25η Μαρτίου: Έθιμα που έχουν "πεθάνει" ανά περιοχές Eurokinissi

Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας δινόταν μία άλλη διάσταση στον εορτασμό της ημέρας, η οποία δεν περιοριζόταν μόνο στα έθιμα που είναι και σήμερα γνωστά, αλλά συνοδεύονταν από ξεχωριστές εκδηλώσεις που χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου.

Η επέτειος της 25ης Μαρτίου έχει διττό χαρακτήρα: Είναι η Εθνική Επέτειος αλλά και ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ιδιαιτερότητα που την καθιστά μία ημέρα σημαντική και γι αυτό εορτάζεται με πλήθος εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα.

Στην Αθήνα το έθιμο περιλαμβάνει γεύμα με μπακαλιάρο και σκορδαλιά, και την εθνική παρέλαση.

Ωστόσο σε ορισμένες περιοχές της χώρας ο εορτασμός της ημέρας περιελάμβανε τη διοργάνωση ξεχωριστών εκδηλώσεων που έλκουν την καταγωγή τους από παλαιότερα χρόνια.

Ας δούμε μερικά έθιμα που έχουν χαθεί στο βάθος του χρόνου, μένουν όμως στις μνήμες των μεγαλύτερων ή καταγράφονται σε σχετικά λαογραφικά αναγνώσματα.

Κεφαλονιά- Το έθιμο της Βαγγελίστρας

Στο χωριό Φαρακλάτα της Κεφαλονιάς την προηγούμενη μέρα της 25ης Μαρτίου, οι άνθρωποι πήγαιναν στην εκκλησία και σ’ ένα πανέρι τοποθετούσαν τέσσερα μικρά ψωμιά, έναν μεγάλο άρτο, ένα μπουκάλι λάδι και ένα μπουκάλι κρασί, για να εκκλησιαστούν.

Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας έπαιρναν πίσω τον μεγάλο άρτο, τον οποίο έκοβαν σε κομμάτια και τον μοίραζαν στους πιστούς, αφήνοντας το ψωμί, το λάδι και το κρασί στον ναό. Όταν ολοκληρωνόταν ο εσπερινός, πραγματοποιούταν ολονυχτία, όπου οι κάτοικοι του χωριού «βαρούσαν τουφεκιές» ή έφερναν μπαρούτι από τον Μοριά και έριχναν πυροτεχνήματα.

Στο κελί της εκκλησίας και όπου αλλού υπήρχε κόσμος, μοιραζόταν φαγητό. Κάποιοι μάλιστα μαγείρευαν αλιάδα, το τυπικό φαγητό της ημέρας, μπακαλεόπιτα και κοφισόπιτα, ειδικά φτιαγμένες για το πανηγύρι που στηνόταν αμέσως μετά.

Το ξημέρωμα έβγαζαν λιτανεία την εικόνα της Βαγγελίστρας σε όλο το χωριό με τη συνοδεία της Φιλαρμονικής του Αργοστολίου, ενώ τα τελευταία χρόνια η λιτανεία πραγματοποιείται το απόγευμα της 25ης Μαρτίου.

Αξίζει, επίσης, να αναφέρουμε ότι τη συγκεκριμένη μέρα απαγορεύεται οι Κεφαλονίτες να βάλουν στο σπίτι τους λουλούδια ή χόρτα, διότι τον επόμενο χρόνο θα βρουν μέσα του φίδι, σύμφωνα πάντα με τη λαϊκή παράδοση.

Σκιάθος- Η λαμπαδηφορία

Τα τελευταία χρόνια αναβιώνουν τα έθιμα «εωθινό» και «λαμπαδηφορία» από τον δήμο Σκιάθου. Το εωθινό σημαίνει το εορταστικό ξύπνημα του νησιού και γινόταν ανήμερα της 25ης Μαρτίου στις 5 η ώρα το πρωί με τη συμμετοχή των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης του τότε δημοτικού σχολείου. Ψέλνονταν εμβατήρια, καθώς και ύμνοι της Εκκλησίας προς τιμήν της απελευθέρωσης του γένους.

Η λαμπαδηφορία, από την άλλη γινόταν το βράδυ στις 8 η ώρα, ανήμερα της 25ης. Παλιά συγκεντρώνονταν όλοι στο Δημοτικό Σχολείο (γιατί δεν υπήρχε ακόμα Γυμνάσιο), και αφού μοιράζονταν λαμπάδες και κεριά ξεκινούσε η λαμπαδηφορία, με πρώτους τους μαθητές παρατεταγμένους κατά τάξεις και πίσω ακολουθούσαν οι ενήλικες, με λαμπάδες και κεριά, ψέλνοντας τα ίδια εμβατήρια με το εωθινό.

Πρόκειται για ένα έθιμο που πηγάζει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και συνδυάζει την ανάσταση του Χριστού με την ανάσταση του γένους, παραλληλίζοντας το άγιο φως με το φως της ελευθερίας.

Για κάποια χρόνια δεν γινόταν λαμπαδηδρομία, ώσπου, τη δεκαετία του ΄90, ο Σύλλογος Γυναικών Σκιάθου το αναβίωσε και τα τελευταία χρόνια το συνεχίζει ο Δήμος Σκιάθου σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο των Εκκλησιών και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού.

Καλάβρυτα- Τρισάγιο στο Πανελλήνιο Ηρώο των Αγωνιστών

Στην περιοχή των Καλαβρύτων στις 25 Μαρτίου πραγματοποιείται τρισάγιο στο Πανελλήνιο Ηρώο των Αγωνιστών του 1821, συνδυασμένο, όπως σε όλη την Ελλάδα, με κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των ενδόξων ηρώων, ανάκρουση του Εθνικού Υμνου, δοξολογία στον προαύλιο χώρο του ιστορικού Ναού της Μονής Αγίας Λαύρας και απαγγελία πανηγυρικού λόγου.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί, εντούτοις, η αναπαράσταση ορκωμοσίας των αγωνιστών και κήρυξης της Επανάστασης από τον θεατρικό όμιλο Καλαβρύτων «Πάνος Μίχος». Ακολουθεί παρουσίαση εθνικών παραδοσιακών χορών, καθώς και απονομή επάθλων στους νικητές του ποδηλατικού γύρου Θυσίας στη διαδρομή Πάτρα – Χαλανδρίτσα – Καλάβρυτα – Αγία Λαύρα, αφού στις 24 του μήνα ο ηγούμενος της μονής συνηθίζεται να παραδίδει το λάβαρο της επανάστασης και ένα στεφάνι δάφνης στον πρώτο δαφνοδρόμο, για να μεταφερθούν στην Πάτρα προς στέψη του ανδριάντα Παλαιών Πατρών Γερμανός και στις 25 να επιστραφούν.

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα