Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες: 30 χρόνια από το πραγματικό Cool Runnings της Τζαμάικα

Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες: 30 χρόνια από το πραγματικό Cool Runnings της Τζαμάικα

Η ιστορία πίσω από την πρώτη ομάδα έλκηθρου της Τζαμάικα στους Ολυμπιακούς του Κάλγκαρι το 1988. Ομοιότητες και διαφορές με την ταινία Cool Runnings

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι πηγή έμπνευσης για την τέχνη όπως άλλωστε και η ζωή. Και τα δύο τα αντέγραψε σε μεγάλο βαθμό η έβδομη τέχνη και συγκεκριμένα η Disney στην ταινία της Cool Runnings το 1993. Ναι, την ταινία που στην Ελλάδα κυκλοφόρησε με τον τίτλο “Πάμε χιόνι” και παρουσίαζε τις περιπέτειες της πρώτης ομάδας έλκηθρου της Τζαμάικα σε κάποιους φανταστικούς Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.

Στην ταινία δύο Τζαμαϊκανοί σπρίντερ που ετοιμάζονταν για τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988 στην Σεούλ αποτυγχάνουν να πιάσουν το όριο και αποφασίζουν να δοκιμασθούν στους επόμενους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Για καλή τους τύχη στην Τζαμάικα έχει αποσυρθεί, μετά από σκάνδαλο ντόπινγκ,  ένας Αμερικανός πρώην πρωταθλητής του έλκηθρου με δύο χρυσά μετάλλια στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 1968. Καταφέρνουν να το πείσουν να τους προπονήσει, συγκροτούν ομάδα βρίσκοντας άλλους δύο αθλητές, κάνουν τα πάντα για να μαζέψουν χρήματα και να ταξιδέψουν ως τον τόπο διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, και στο τέλος καταφέρνουν να ζήσουν το όνειρο τους.

Η ταινία αυτή όμως έγινε πραγματικότητα, όπως προαναφέραμε, χάρη στο ότι προϋπήρξε ένα πραγματικό γεγονός. Το σενάριο θα πήγαινε στα σκουπίδια όπως παραδέχθηκε η παραγωγός της Dawn Steel στους Los Angeles Times το 1993. ” Σας το υπογράφω, σαν παραγωγός ταινιών, ότι αυτή η ταινία δεν θα είχε γυρισθεί, με καμία κυβέρνηση. Που ακούστηκε Τζαμαϊκακοί σε ελκηθροδρομίες. Αυτό το οξύμωρο τα εξηγεί όλα“.

Η πρώτη δουλειά της αδικοχαμένης (σ.σ. έφυγε από καρκίνο στον εγκέφαλο το 1987 σε ηλικία 51 ετών) Steel στην Disney, κινδύνευσε να τιναχθεί στον αέρα όταν ο προϋπολογισμός των 15 εκατ. δολαρίων ξέφευγε προς τα 18 εκατ. δολάρια κυρίως λόγω δαπανηρών σκηνών από εγκαταστάσεις που προσομοίαζαν με αυτών των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Οι σκηνές κόπηκαν και μάλιστα χρησιμοποιήθηκε υλικό από την αυθεντική ομάδα της Τζαμάικα που συμμετείχε στους Αγώνες του Κάλγκαρι το 1988.

Τόσο η Steel όσο και η Disney δικαιώθηκαν για την επιλογή τους, ξόδεψαν 15 εκατ. για την ταινία και έβαλαν στα ταμεία τους τα δεκαπλάσια. Οι εισπράξεις από την αγορά της Αμερικής έφθασαν τα 68,8 εκατ. δολάρια και παγκοσμίως τα 155 εκατ. δολάρια. Για την Αμερική ήταν η 15η πιο εμπορική ταινία του 1993 και η 12η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία παγκοσμίως τον ίδιο χρόνο.

George Fitch, a candidate for the Virginia Republican gubernatorial nomination, stands in front of the Capitol which is undergoing renovation in Richmond, Va., Monday, June 6, 2005. Fitch is being given about as much of a chance of getting elected governor of Virginia as a Jamaican bobsled team has of winning the gold at the Winter Olympics. Fitch bankrolled a group of Jamaicans and brought them to the 1988 Winter Games in Calgary, Alberta, to challenge the world's elite bobsled teams. (AP Photo/SteveHelber) AP Photo/SteveHelber

Πάμε όμως να δούμε την ιστορία της πραγματικής ομάδας έλκηθρου της Τζαμάικα που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ταινία. Εδώ τα πράγματα ξεκινάνε λίγο ανάποδα από ότι στην ταινία. Ένα χρόνο πριν από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς, το 1987, ένας Αμερικανός επιχειρηματίας που ζει στην Τζαμάικα, ο George Fitch (φωτογραφία επάνω) βλέποντας αγώνες pushcart, ένα “αγώνισμα” που λαμβάνει χώρα κάθε Αύγουστο (σ.σ.
δείτε εδώ μετά το 4ο λεπτό), αποφασίζει μαζί με τον συνάδελφο του William Maloney να ρίξουν στο τραπέζι την ιδέα για την δημιουργία της πρώτης ομάδας έλκηθρου για Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στην Τζαμάικα.

Η πρόταση έφθασε στην Ολυμπιακή Επιτροπή της Τζαμάικα η οποία δεν είδε με κακό μάτι την ιδέα και μάλιστα πρότεινε σε σπρίντερ που είχαν αποτύχει να πάρουν το εισιτήριο για τους Ολυμπιακούς να επανδρώσουν την πρώτη ομάδα. Η λύση δεν ήρθε από εκεί αλλά από τον στρατηγό Ken Barnes από τον οποίο επίσης ζητήθηκε βοήθεια. Αυτός κατάφερε να πείσει τρεις στρατιώτες με περγαμηνές και στους δρόμους ταχύτητας (σ.σ. όχι και τόσο σπάνιο στην Τζαμάικα) να σχηματίσουν την πρώτη ομάδα.

Ο Devon Harris, 22 χρονών τότε (σ.σ. και σήμερα πρόεδρος της ομοσπονδίας Ομοσπονδίας Bobsled της Τζαμάικα) ήταν ο πρώτος στο οποίο έκανε κρούση ο στρατηγός Barnes. Επαναφέρει στην μνήμη του την πρώτη αντίδραση: ” Πίστευα ότι είναι κάτι γελοίο, όλοι οι άνθρωποι το πίστευαν αυτό. Τους έλεγα ‘Κανένας δεν θα μπορέσει να βάλει σε από αυτά (τα έλκυθρα)‘”.

Κάτι τα λόγια του στρατηγού, κατι ότι ο Harris είχε όνειρο να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς και στο τέλος κάμφθηκε. Αυτός μαζί με δύο άλλα μέλη του στρατού της Τζαμάικα,  Dudley Stokes και Michael White και έναν πολίτη τον Samuel Clayton απότέλεσαν το πλήρωμα για την πρώτη ομάδα έλκηθρου της χώρας σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.

Dudley Stokes, captain of the Jamaican bobsled team for the Nagano Winter Olympics, right, smiles back at his team members as they demonstrate the bobsled pushing form during a sending-off reception for the team at a Tokyo hotel Wednesday, Feb. 4, 1998. The Jamaican team which has trained in Germany competes in the Winter Games starting Feb. 7 in central Japan. (AP Photo/Koji Sasahara) AP Photo/Koji Sasahara

Κανείς δεν χρειάστηκε να πουλήσει το αυτοκίνητο του – όπως στην ταινία – για να πάνε στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα έξοδα καλύπτονταν από τον Fitch και τον Οργανισμό Τουρισμού της Τζαμάικα. Επίσης οι πραγματικοί αθλητές δεν είδαν χιόνι και πάγο για πρώτη φορά στην ζωή τους στους Αγώνες.
Μέρος της προετοιμασίας έγινε στο Κάλγκαρι, στην Αυστρία και στην Νέα Υόρκη. Στα ταξίδια αυτά η ομάδα μεγάλωσε κατά δύο μέλη, τον Frederick Powell και τον Caswell Allen. O πρώτος έγινε κάτι μεταξύ υπεύθυνου δημοσίων σχέσεων και μασκότ της ομάδας πουλώντας όπου έβρισκε μπλουζάκιια της και τραγουδώντας το τραγούδι τους “Hobin and a Bobin”.

Στην επιστροφή τους στο Κάλγκαρι τον Φεβρουάριο του 1988 σε αντίθεση με το Cool Runnings έτυχαν θερμής υποδοχής από τους συναθλητές τους από όλο τον κόσμο. ” Στην ταινία προέβαλαν ότι υπήρχαν φυλετικές διακρίσεις. Οι αθλητές σε γενικές γραμμές δεν συμπεριφέρονται έτσι μεταξύ τους” αναφέρει ο Harris ο οποίος καταρρίπτει  έναν ακόμη μύθο για τους Τζαμαϊκανούς. ” Από την ομάδα δεν κάπνιζε κανένας ‘χόρτο‘”.

Μία εβδομάδα πριν από τους Αγώνες, o Allen τραυματίζεται στο χέρι και ψάχνουν για αντικαταστάτη. Τον βρίσκουν στον αδελφό του Stokes, Chris ο οποίος είχε έρθει για υποστήριξη αλλά δεν είχε μπει ποτέ σε έλκηθρο στην ζωή του. ” Σε τρεις ημέρες προσπαθήσαμε να του μάθουμε όσα είχαμε μάθει και εμείς. Στο τέλος της εβδομάδας είχαμε καταφέρει να πετύχουμε τον έβδομο καλύτερο χρόνο” θυμάται ο Harris.

H ολυμπιακή ομάδα έλκηθρου της  Τζαμάικα αγωνίστηκε και στο διπλό αντρών κάτι που δεν αναφέρθηκε στην ταινία. Επίσης δεν πήραν το ξεχαρβαλωμένο έλκηθρο που παράτησαν οι Αμερικάνοι αλλά ενοικίασαν ένα από τον Καναδά και το έβαψαν στα χρώματα της ομάδας λίγες ημέρες πριν από τους Αγώνες.

Στους δύο πρώτους αγώνες οι Τζαμαϊκανοί είχαν συγκεντρώσει πάνω τους όλα τα βλέμματα, κάποιοι από περιέργεια και κάποιοι άλλοι γιατί πίστευαν ότι τα απόλυτα αουτσάιντερ μπορεί να διαψεύσουν τα προγνωστικά.

 

H κούρσα των Τζαμαϊκανών στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 1988

Στην τρίτη διαδρομή, ο οδηγός Dudley Stokes,  ο οποίος υπέφερε απο τραυματισμό στον ώμο κατά την προπόνηση, έχασε τον έλεγχο σε μία στροφή και το έλκηθρο γύρισε στο πλάι και συνέχισε να τρέχει στην πίστα με την ομάδα απλώς να περιμένει να μειωθεί η ταχύτητα και να σταματήσει. Τις στιγμές αυτές χρησιμοποίησε και τον Cool Runnings στην δική του ιστορία.

“Σε ένα ατύχημα με έλκηθρο δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να κάνεις, απλώς ακολουθείς την διαδρομή και είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία καθώς το μόνο που βλέπεις να περνάνε λάμψεις λευκού, στο αυτί σου ακούγεται ένας φρικτός ήχος, αυτός του έλκηθρου που σκίζει τον πάγο και μετά έρχεται στην μύτη σου η μυρωδιά του καμένου φάιμπεργκλας. Ένα έλκηθρο είναι πολύ μικρό. Και οι τέσσερις έχουν πολύ περιορισμένο χώρο οπότε αν πανικοβληθείς τα πράγματα γίνονται πολύ χειρότερα. Έτσι απλά αφήνεσαι και περιμένεις να επιβραδύνει” αναφέρει ο Harris.

Εκτός από κάποιους πληγωμένους εγωισμούς κανείς άλλος δεν τραυματίστηκε στο ατύχημα. Όπως και στην ταινία οι αθλητές από την Τζαμάικα βγήκαν από το έλκηθρο και περπάτησαν έως το τερματισμό με τον κόσμο να τους χειροκροτεί και να τους συμπαραστέκεται.

Athletes from Jamaica take a selfie during the opening ceremony of the 2018 Winter Olympics in Pyeongchang, South Korea, Friday, Feb. 9, 2018. (Clive Mason/Pool Photo via AP) Clive Mason/Pool Photo via AP

Έκτοτε η Τζαμάικα διεκδικεί και αρκετές φορές το πετυχαίνει να έχει παρουσία στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Μπορεί στους Αγώνες της Πιογκγτσανγκ να μην κατάφερε να έχει παρουσία η ανδρική ομάδα όμως ο αθλητισμός της χώρας ζει μια ιστορική στιγμή καθώς είναι η πρώτη φορά για την γυναικεία ομάδα να ζήσει το όνειρο της στο διπλό γυναικών. Ανάμεσα στις αθλήτριες που αποτελούν την ομάδα και η Κάρι Ράσελ χρυσή πρωταθλήτρια στα 4×100 στον Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2013.

Φωτογραφίες: AP Images

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα