Κλιματική ουδετερότητα και ανταγωνιστικότητα – Οι μεγάλοι στόχοι για τη βιομηχανία

Τη σταθερή προσήλωση στην πράσινη μετάβαση ως βασική παράμετρο πολιτικής προτάσσει ο κόσμος της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων, όπως τουλάχιστον καταγράφηκε στο πρόσφατο Συνέδριο του ΣΕΒ, με τίτλο «Σχέδιο και Τομές για το μέλλον των δυνατοτήτων μας».

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, “οι προκλήσεις της ενεργειακής κρίσης δεν πρέπει να μας αποκλίνουν από τον στόχο της ενεργειακής μετάβασης.Ο σχεδιασμός για την αντιμετώπισή τους είναι απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας. Παραμένει, όμως, κρίσιμη προϋπόθεση το πώς θα διασφαλιστούν η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, η ενεργειακή ασφάλεια και η ανταγωνιστικότητα

”Ειδικότερα σε σχέση με την ενέργεια τέθηκαν μια σειρά από 5 άξονες – “κλειδιά” πάνω στους οποίους μπορεί να “χτιστεί” ένα πλαίσιο ανταγωνιστικότητας και ανθεκτικότητας του κλάδου.

1. Έτσι τονίστηκε η ανάγκη για ενίσχυση και επέκταση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και των νέων διασυνδέσεων, μέσω των οποίων θα μπορέσει η Ελλάδα να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Δημιουργία επαρκών ενεργειακών δικτύων για την αξιοποίηση των ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία.
2. Παράλληλα προτάχθηκε η ανάγκη για θωράκιση των πλέον ευαίσθητων βιομηχανικών οικοσυστημάτων σε ζωτικούς τομείς όπως η υγεία, η ενέργεια, η αμυντική βιομηχανία, οι μεταφορές, το διάστημα και τα ψηφιακά συστήματα.
3. Σε σχέση με την ενίσχυση των Βιομηχανικών συμμαχιών, αναφέρθηκε ότι είναι μια ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία που πρέπει να συνεχιστεί, Έτσι, τα τελευταία 2 χρόνια, έχουν συσταθεί Βιομηχανικές Συμμαχίες για: α) τον κλάδο των Φωτοβολταϊκών, β) τους Επεξεργαστές και τις Τεχνολογίες Ημιαγωγών και γ) τα Βιομηχανικά δεδομένα και τις Υποδομές παρυφών και Υπολογιστικού Νέφους.
4. Άκρως σημαντική επίσης είναι η Υλοποίηση των Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ) σε βιομηχανικές στρατηγικές αλυσίδες αξίας (Μπαταρίες, Μικροηλεκτρονική, Τεχνολογίες – Συστήματα Υδρογόνου). Τα ΣΕΚΕΕ αποτελούν πολύτιμα εργαλεία βιομηχανικής στρατηγικής, με στόχο την ανάπτυξη διασυνοριακών έργων μεγάλης κλίμακας για την αντιμετώπιση σημαντικών αδυναμιών της αγοράς σε επιλεγμένους στρατηγικούς τομείς. Εστιάζουν στην Έρευνα & Ανάπτυξη, διευκολύνουν την τεχνολογική καινοτομία και συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας.
5. Σημαντική επίσης είναι η προώθηση ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών όπως: α) Ο Κανονισμός για τη Βιομηχανία των Μηδενικών Καθαρών Εκπομπών (Net Zero Industry Act). Στοχεύει μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων και της δημιουργίας ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας της Ευρώπης για τεχνολογίες που υποστηρίζουν τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών αερίων. β) ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (Critical Raw Materials Act) με στόχο τη διασφάλιση του βιώσιμου εφοδιασμού της ευρωπαϊκής βιομηχανίας με κρίσιμες πρώτες ύλες και τη μείωση των εξαρτήσεων εισαγωγών από τρίτες χώρες.

Το μήνυμα του Δημήτρη Παπαλεξόπουλου, Προέδρου ΣΕΒ

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, “ο κόσμος αλλάζει αλλά η βιομηχανία παραμένει πυλώνας σταθερότητας” σημειώνοντας ότι η Ευρώπη έχει χάσει μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητας της τα τελευταία 20 χρόνια. “Η τάση αυτή φαίνεται να επιταχύνεται και όχι να επιβραδύνεται. Δεν μοιάζει να υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο αυτή τη στιγμή η πολιτική βούληση να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ο κίνδυνος αποβιομηχάνισης της Ευρώπης τα επόμενα χρόνια είναι υπαρκτός και για αυτό οι εκλογές της επόμενης χρονιάς έχουν ιδιαίτερη σημασία” ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΒ τονίζοντας ωστόσο πως στη χώρα μας “οι προοπτικές για τα επόμενα χρόνια, μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο πάντα, μοιάζουν να είναι αρκετά θετικές και αυτό πρέπει να το εκμεταλλευτούμε”.

Παράλληλα σημείωσε ότι: “Στην πορεία της ελληνικής Βιομηχανίας 2030 υπάρχουν ευκαιρίες που δεν πρέπει να χαθούν αλλά και μικρές επαναστάσεις που πρέπει να γίνουν τώρα όπως:

• Ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας που αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής, απασχολεί εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό, συνεισφέρει στην αύξηση των εξαγωγών και συμβάλει καθοριστικά στη βιώσιμη ανάπτυξη και την κυκλική οικονομία.
• Επενδυτική κινητοποίηση μέσα από ειδικά προγράμματα ενθάρρυνσης επενδύσεων μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, αποτελεσματικούς μηχανισμούς έγκρισης και αδειοδότησης νέων επενδύσεων, άρση αντικινήτρων στο φορολογικό πλαίσιο και ευθυγράμμιση των φορολογικών πρακτικών με αντίστοιχες ευρωπαϊκές.
• Διεθνή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων στην πορεία προς την πράσινη μετάβαση και προσαρμογή της αγοράς ενέργειας για αδιάλειπτη πρόσβαση σε πράσινη ενέργεια σε λογικό κόστος.
• Ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων σε ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, μέσα από τη δημιουργία σύγχρονων δομών για την κάλυψη των αναγκών σε σύγχρονες τεχνικές και τεχνολογικές ειδικότητες και την εναρμόνιση των ρυθμίσεων στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα με πρακτικές της υπόλοιπης ΕΕ.
• Μείωση της γραφειοκρατίας και των διοικητικών βαρών της νομοθεσίας στη λειτουργία των επιχειρήσεων μέσα από μεγαλύτερη διαλειτουργικότητα συστημάτων της δημόσιας διοίκησης, δραστική απλοποίηση υπηρεσιών και διαδικασιών πριν τη ψηφιοποίηση τους, απλοποίηση της αδειοδότησης εγκαταστάσεων και επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης.”

Έκανε, ωστόσο, λόγο για μια σειρά από εμπόδια, “Το ένα είναι η γραφειοκρατία, η υπερρυθμιση και micromanagement στις Βρυξέλλες, την Αθήνα και τις επιχειρήσεις μας. Δεύτερο μεγάλο εμπόδιο είναι το κόστος ενέργειας, η ΕΕ και η Ελλάδα θα έχουν δομικά υψηλότερο κόστος ενέργειας από τον υπόλοιπο κόσμο για αρκετά χρόνια ακόμη και υπάρχει ένας υπαρξιακός κίνδυνος, ειδικά για τις ενεργλοβόρες βιομηχανίες. Τρίτο εμπόδιο, η ικανότητα της Ευρώπης και της Ελλάδος να καινοτομεί σε ένα περιβάλλον που τα πράγματα κινούνται πίσω. Τέταρτη πρόκληση είναι η εκπαίδευση και η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, εκεί και ως επιχειρήσεις έχουμε μεγάλη ευθύνη”, είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος.

“Η αποτελεσματική διακυβέρνηση όλων των πολιτικών για τη βιομηχανία παραμένει ζητούμενο. Η πολιτική βούληση από μόνη της δεν φτάνει. Χρειαζόμαστε πλέον κάτι δραστικότερο στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης όπως δείχνουν τα περισσότερα παραδείγματα από χώρες της ΕΕ. Η δημιουργία Υπουργείου Βιομηχανίας και Καινοτομίας είναι επιβεβλημένη ώστε να υπάρχει ενιαία διακυβέρνηση και διασύνδεση της βιομηχανικής πολιτικής με τις πολιτικές καινοτομίας και τεχνολογικής ανάπτυξης” πρότεινε ο πρόεδρος του ΣΕΒ.

Οι τρεις λόγοι αισιοδοξίας

Ο πρόεδρος του ΣΕΒ ανέφερε και τους τρεις λόγους για τους οποίους ο ίδιος είναι αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.

Πρώτον, όπως είπε, μακροχρόνια η πράσινη μετάβαση για την Ελλάδα αποτελεί εκπληκτική ευκαιρία για πρώτη φορά στην ιστορία μας να είμαστε ίσως κάποια ημέρα εξαγωγείς ενέργειάς και να είμαστε ανταγωνιστικοί στην αγορά. “Πρέπει να φροντίσουμε για να γίνει αυτή η μετάβαση και να επενδύσουμε στις υποδομές που χρειάζονται, στις οποίες δεν επενδύουμε αρκετά σήμερα και να προστατεύσουμε τη βιομηχανία” σημείωσε.

Δεύτερον, ‘όπως τόνισε, έχουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα οικοσύστημα καινοτομίας αναπτυσσόμενο το οποίο πρέπει να συνδέσουμε καλύτερα και με τα πανεπιστήμια και με τις υφιστάμενες επιχειρήσεις. Το οικοσύστημα αυτό φέρνει νέες ταχύτητες, νέα αίσθηση αξιοκρατίας στη χώρα που μπορεί να βοηθήσει και εμάς πάρα πολύ.

Τρίτη μεγάλη ευκαιρία είναι οι ανακατατάξεις στη παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα για γεωπολιτικούς και άλλους λόγους σε συνδυασμό με τη γεωγραφική θέση της χώρας μας, προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες. “Έχουμε αρκετούς λόγους να είμαστε αισιόδοξοι και να χτίσουμε πάνω σε αυτούς”, σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαλεξόπουλος.

Μιχάλης Στασινόπουλος (Viohalco): Εθνική συνεννόηση για τη βιομηχανία

“Η διεύρυνση και ο εκσυγχρονισμός της παραγωγικής βάσης με έμφαση στα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά είναι απαραίτητη συνθήκη για την ανθεκτικότητα της οικονομίας και την ανάπτυξη προς όφελος όλης της κοινωνίας”, σημείωσε ο Μιχάλης Στασινόπουλος, εκτελεστικός διευθυντής του ομίλου Viohalco, προσθέτοντας πως σε αυτό το επίπεδο η Ελλάδα πρέπει να τρέξει για να φτάσει τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. “Το γεγονός ότι υστερούμε και μάλιστα πολύ δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό», πρόσθεσε στη συνέχεια σημειώνοντας πως το πιο σημαντικό είναι να υπάρξει απόφαση για αύξηση της παραγωγής με ένα υπουργείο Βιομηχανίας και έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που δεν θα ανατρέπεται με την αλλαγή μιας κυβέρνησης. Από κει και πέρα συνέχισε ο κ. Στασινόπουλος χρειάζεται ενεργειακός σχεδιασμός για τη βιομηχανία, κίνητρα και βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος.

Σπύρος Θεοδωρόπουλος: Χρειάζεται ένα νέο deal εργαζομένων – εργοδοτών

Μετά από πολλές δεκαετίες βρισκόμαστε για πρώτη φορά σε μια κατάσταση που η προσφορά εργασίας είναι μικρότερη από τη ζήτηση. Και αυτό δημιουργεί μια ευκαιρία να αναθεωρήσουμε ριζικά τις σκέψεις μας, γύρω από την εργασία και την κατάρτιση”, είπε ο επιχειρηματίας και αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος προτείνοντας μια καινούργια συμφωνία κράτους, εργαζομένων και εργοδοτών. “Από αυτή τη διαδικασία θα βγούμε όλοι κερδισμένοι και οι εργαζόμενοι θα αυξήσουν τους μισθούς τους και οι επιχειρήσεις θα αποκτήσουν μια σχετική ευελιξία και το κράτος θα μπορέσει να μειώσει τη μαύρη εργασία και να αυξήσει τα έσοδά του. Μπορούμε να βρούμε το πως θα καλύψουμε το κόστος για το συνεχές upskilling και reskilling. Αν υπάρξουν το κατάλληλα κίνητρα και για εργοδότες και εργαζόμενους μπορούμε να αποκτήσουμε προβάδισμα σε αυτό τον τομέα”, σημείωσε και τόνισε: “ Οι αλλαγές είναι τεράστιες: περίπου 69 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν έως το 2027, αλλά, ταυτόχρονα, θα χαθούν 83 εκατομμύρια τρέχουσες θέσεις εργασίας”. Παράλληλα αναφέρθηκε στο ότι παγκόσμιοι κίνδυνοι, που αγγίζουν σε μεγάλο βαθμό και την Ελλάδα, είναι η βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη, οι ελλείψεις ανθρώπων και μυαλών, καθώς και ο υψηλός πληθωρισμός. Παράλληλα, η Ελλάδα αποκλίνει σε σχέση με την Ευρώπη στα θέματα της οργάνωσης εργασίας και αυτό της δημιουργεί ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με τις άλλες ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες.

“Το θέμα των ελλείψεων ανθρώπων με τις κατάλληλες δεξιότητες σχετίζεται ξεκάθαρα με την έλλειψη της αντίστοιχης προσφοράς εργασίας, δεδομένου τού ότι δεν «βγαίνουν» αυτοί οι εργαζόμενοι από όλες τις μορφές εκπαίδευσης. Αλλά και το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό δεν ανακατευθύνεται – μέσω της κατάρτισης – στις ειδικότητες που ζητάει η αγορά” ανέφερε ο κ. Θεοδωρόπουλος και τόνισε ότι: “Ένα ανταγωνιστικό φορο- ασφαλιστικό πλαίσιο καθώς και βελτίωση των δομών/ φορέων για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου κεφαλαίου, είναι ένα σύνολο δράσεων που απαιτεί τη στενή συνεργασία κράτους και επιχειρήσεων ώστε να διαμορφώσουμε μακροπρόθεσμα ανταγωνιστική οικονομία.”