Το Μιλάνο είναι μια πόλη που μοιάζει να λειτουργεί έξω από τα διλήμματα και τις δυσκολίες της Ευρώπης που πασχίζει να βρει το βηματισμό της στη διεθνοποιημένη κρίση. Μοιάζει με μελίσσι που δουλεύει ασταμάτητα και παράγει έργο. Σε κάθε τομέα... Βρεθήκαμε στο Fiera Milano, τη διεθνούς φήμης έκθεση της πόλης που αναλάμβανε στις αρχές του Μάη να στρέψει τα βλέμματα της παγκόσμιας οικονομίας γύρω από το φαγητό στην Ιταλία. Όλα για το φαγητό λοιπόν, σε μια έκθεση που το όνομά της τα λέει όλα TUTTOFOOD.
Περπατώντας ανάμεσα στα 2000 και πλέον περίπτερα και συνομιλώντας με επιχειρηματίες από τους τυροκόμους και τους αλλαντοποιούς, ως τους καινοτόμους της γεύσης που παντρεύουν την παράδοση με τις σύγχρονες προκλήσεις στο φαγητό συνειδητοποιήσαμε τι είναι αυτό που κάνει τόσο ξεχωριστή την Ιταλία στον παγκόσμιο διατροφικό χάρτη. Η έκθεση όμως δεν φιλοξενούσε μόνο ιταλικές επιχειρήσεις... Ξένες εταιρίες βρέθηκαν στο Fiera Milano και μέσα από την τέταρτη μεγαλύτερη διοργάνωση στον κόσμο ήρθαν σε επαφή με αγοραστές από όλο τον κόσμο. 400 εκθέτες από 43 χώρες βρέθηκαν στο Μιλάνο για να εκμεταλλευτούν το δίκτυο των διοργανωτών και να ανοίξουν τους ορίζοντες της επιχείρησής τους.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως το ενδιαφέρον της ολοένα αναπτυσσόμενης και αχανούς κινέζικης αγοράς ήταν έκδηλο σε κάθε μας βήμα. “Δεν ήρθαμε για να 'αντιγράψουμε' και το φαγητό σας” μου λέει μια νεαρή Κινέζα επιχειρηματίας που είχε έρθει μαζί με ένα από τα γκρουπ εξ ανατολάς προς αναζήτηση ποιοτικών και γευστικών προϊόντων από την Ευρώπη.
Η έκθεση απλωνόταν για πρώτη φορά σε 10 pavillions, καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα προϊόντων σχετικών με τη διατροφή. Καρποί, ελαιόλαδο, πράσινη διατροφή, γαλακτοκομικά προϊόντα, κρεατικά και αλίπαστα, θαλασσινά, κατεψυγμένα προϊόντα και φυσικά ποτά, ιταλικός καφές και γλυκά. Η δυναμική της έκθεσης στηρίζεται στο γεγονός πως επιτρέπει σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να έρθουν σε επαφή με αγοραστές και αγορές που ειδάλλως θα τους ήταν έως και ακατόρθωτο και να επικοινωνήσουν με ανθρώπους από όλο τον κόσμο.
Η TUTTOFOOD επέστρεψε πιο δυναμικά από το 2013 με την κίνηση να έχει αυξηθεί κατά 40%, ιδιαίτερα σε επίπεδο ξένων επισκεπτών που ξεπέρασε το 78% σε επιχειρηματίες από 119 χώρες. 2100 αγοραστές συναντήθηκαν με τους 2838 εκθέτες πραγματοποιώντας το στόχο της έκθεσης, να φέρει δηλαδή σε επαφή την παραγωγή με το εμπόριο. Οι ξένοι επενδυτές προήλθαν στην πλειοψηφία τους από την Αμερική, το Βέλγιο, τον Καναδά, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιαπωνία, την Ισπανία και τη Μεγάλη Βρετανία, ενώ μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον και από την Ινδία, την Κίνα, τη Βραζιλία και την Αυστραλία.
Όταν μια έκθεση εκτείνεται σε περισσότερα από 180.000 τμ., τότε οι δυνατότητες και οι νέες εμπειρίες με τις οποίες έρχεται κανείς σε επαφή είναι ατελείωτες. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες εκθέσεις στην Ευρώπη και λαμβάνει χώρα σε μια τόσο πλούσια γαστρονομικά χώρα.
Το ελληνικό χρώμα της έκθεσης
Και η Ελλάδα; Η ελληνική αγορά, εν μέσω μιας κρίσης που δεν λέει να τελειώσει και μια πολιτικής αβεβαιότητας θα λέγαμε πως υποεκπροσωπήθηκε στην έκθεση. Παρά τη στενόχωρη εικόνα να έχουμε μόλις τέσσερις εταιρίες σε όλη την έκθεση, είδαμε με χαρά κάποιους να τολμούν και να φροντίζουν τα ελληνικά προϊόντα, στην πιο άριστή τους μορφή να βγαίνουν προς τα έξω.
- Οι δρόμοι του ελαιόλαδου ξεκινούν από την Αίγινα
Συναντήσαμε τους εκπροσώπους, αλλά και τον ίδιο τον ιδιοκτήτη της Philippos Hellenic Goods, τον κύριο Philip Poly που μας μίλησαν για ένα από τα πιο πολύτιμα αγαθά της Ελλάδας. Το ελαιόλαδο. Η εταιρία έχει αναλάβει να εντοπίσει τις πιο αξιόλογες παραγωγές τις οποίες και συγκεντρώνει στην Αίγινα και τις συσκευάζει σε μια ξεχωριστή συσκευασία. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό και πολυβραβευμένο. Το απαλό ελαιόλαδο της Philippos Hellenic Goods βραβεύτηκε φέτος με το χρυσό βραβείο καλύτερου ελαιολάδου στο διεθνή διαγωνισμό ελαιολάδου της Νέας Υόρκης (NYIOOC).
“Με ενοχλούσε να φεύγουν από την Ελλάδα τεράστιες ποσότητες ελαιόλαδου και να συσκευάζονται στο εξωτερικό, χάνοντας την ταυτότητά τους και τον τόπο προέλευσης” μου αναφέρει ο κ. Poly. Μια ελληνική εταιρία στη μέσα δεκάδων ιταλικών που παράγουν ελαιόλαδο και με το χρυσό βραβείο στο χέρι, είναι κάτι αξιομνημόνευτο.
- Η δροσιστική ελληνική μπίρα βρίσκει το δρόμο της στην Ιταλία
Με μια ευρεία γκάμα από μπίρες και νέα προϊόντα με βάση τη βύνη και υπέροχες, καλοκαιρινές γεύσεις φρούτων, η Hellenic Breweries στάθηκε στο TUTTOFOOD για να βρει διεξόδους στην ιταλική αγορά. Μια ελληνική προσπάθεια που δεν επιθυμεί να σταθεί στο τετριμμένο ελληνικό brand, αλλά φιλοδοξεί να διεκδικήσει στα ίσια μερίδιο στο εξωτερικό ως παίκτης μιας παγκοσμιοποιημένης αγοράς. “Το αστείο της υπόθεσης είναι πως μου στοιχίζει λιγότερο να εξάγω τα προϊόντα μου στην Ιταλία, στο Μιλάνο για παράδειγμα, από το να τα στείλω στη Ρόδο. Μια μεταφορά στο Μιλάνο θα μου στοιχίσει 900ευρώ, ενώ το ίδιο εμπόρευμα για να φτάσει στο νησί της Ρόδου κοστίζει 1500ευρώ” μας αναφέρει ο υπεύθυνος της εταιρίας κ. Τσατσαρώνης.
- Οι μαγικές συνταγές της ελληνικής παράδοσης
Δίπλα στις δροσιστικές μπίρες, μια ακόμη ελληνική εταιρία αντιστέκεται στη μιζέρια της ελληνικής επιχειρηματικότητας με μοναδικά προϊόντα, παραδοσιακής ελληνικής διατροφής. Τζατζίκι, τυροκαυτερή, ταραμοσαλάτα και όλες εκείνες οι σάλτσες-αλοιφές που έχουμε συνηθίσει στο τραπέζι μας βρίσκουν το δρόμο τους στο εξωτερικό από την Hellenic Flavours. Η εταιρία του κυρίου Μάλλιου με βάση της τη Φθιώτιδα παρακαλώ τόλμησε να παρουσιάσει τα μοναδικά της παρασκευάσματα στην έκθεση του Μιλάνο.
- Ο Ελληνικός Καρπός βγαίνει στο εξωτερικό
Η Hellenic Karpos φιλοδοξεί να γίνει η γέφυρα ανάμεσα στην ελληνική παραγωγή και τις αγορές του εξωτερικού. Ο σκοπός της είναι να βγάλει στις διεθνείς αγορές προϊόντα μκρών και μεγαλύτερων παραγωγών από την Ελλάδα και να αναδείξει τη μοναδική ποικιλία, την ασύγκριτη ποιότητα και τη γεύση τους σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Ξηροί καρποί, αποξηραμένα προϊόντα, κρασιά, ποιοτικά ελληνικά τυριά και όλα όσα παράγει ετούτος εδώ ο τόπος, είναι το όχημα της εταιρίας για την διείσδυση της ελληνικής παραγωγής στο εξωτερικό.
Οι προτάσεις των εταιριών στο Μιλάνο χιλιάδες και θα ήταν αδύνατο να τις καλύψουμε όλες σε ένα και μόνο άρθρο. Γυρίσαμε, περπατήσαμε, μιλήσαμε με επιχειρηματίες που δείχνουν να αγαπούν αυτό που κάνουν και συγκεντρώσαμε μερικές από τις πιο γευστικές και ενδιαφέρουσες ιστορίες.
Δύο αδέρφια από την Πούλια της Νότιας Ιταλίας μας υποδέχτηκαν στο περίπτερο τους και μας μύησαν στον κόσμο της παραδοσιακής ιταλικής τυροκομίας. Συζητήσαμε μαζί τους για τον τρόπο που παρασκευάζεται η μοτσαρέλα και τη ρικότα. Οι δύο επιχειρηματίες διατηρούν την παράδοση και το τυρί παρασκευάζεται ακόμη στο χέρι και όχι σε κάποια τεχνολογική μηχανή.
Το γάλα ζεσταίνεται σε καζάνι, χτυπιέται με ειδικό εργαλείο και χωρίζει την πρώτη ύλη για τη μοτσαρέλα, που μένει στον πάτο του καζανιού, από το βασικό συστατικό της ρικότα που μένει στην επιφάνεια. Η ρικότα μπαίνει σε καλάθια, για να πάρει το χαρακτηριστικό της “πλεκτό” σχήμα, ενώ η πάστα που μένει όπως τη λένε, δουλεύεται για αν παραχθεί το άνθος του γάλακτος, φιορ ντι λάτε, όπως αποκαλείται η μοτσαρέλα.
Δοκιμάσαμε όμως και ένα άλλο τυρί που δεν το είχαμε ξανακούσει και μας εντυπωσίασε. Χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη το τυρί από το ποίο προκύπτει η μοτσαρέλα οι Ιταλοί τυροκόμοι ανοίγουν ένα φύλλο από αυτό, μέσα στο οποίο κλείνουν βελούδινη κρέμα γάλακτος. Το θέαμα, αλλά και η γεύση της μπουράτα, όπως αποκαλείται το τυρί αυτό είναι απολαυστικά.
Προσούτο, σαλάμια αέρος και τόσα διαφορετικά αλίπαστα βρέθηκαν στο διάβα μας. Εκείνο όμως που μας τράβηξε την προσοχή ήταν ένα περίπτερο και μια ιταλική εταιρία με μια μοναδική ιδέα. Να παρασκευάσουν όλα τα αλλαντικά της ιταλικής παράδοσης με κρέας χήνας. Η ιδέα βρβαεύτηκε από την έκθεση με το βραβείο καινοτομίας. Γενικά η καινοτομία που αφουγκράζεται την παράδοση ήταν διάχυτη σε όλη την έκθεση.
Και μια και μιλάμε για καινοτομίες, την προσοχή μας τράβηξε άλλη μια. Ένα περίπτερο βυθισμένο στο αλάτι Ιμαλαίων που βρίσκει όλο και περισσότερους φανατικούς καταναλωτές για το ιδιαίτερο σώμα και τη γεύση τους. Οι Ιταλοί όμως σκέφτηκαν ένα βήμα πιο μπροστά. Κατασκεύασαν πλάκες από το ορυκτό πέτρωμα που αποτελεί τη βασική ύλη του αλατιού, τις οποίες και προμηθεύουν σε εστιατόρια για μια μοναδική παρασκευή. Οι πέτρες αυτές ζεσταίνονται στο φούρνο και σερβίρονται στους πελάτες που μπορούν να ψήσουν το κρέας ή το ψάρι τους εκείνη τη στιγμή, χαρίζοντάς του το άρωμα και τη γεύση του πετρώματος.
Σε ένα από τα δεκάδες events της έκθεσης πέσαμε πάνω στον ηλικιωμένο κύριο, ο οποίος κρατούσε ένα τεράστιο κεφάλι παρμεζάνας και το χτυπούσε με σφυράκι σχολαστικά. Λες και επρόκειτο για ασθενή που του “έπαιρνε” τα ακροαστικά. Δεν μπορούσαμε να μην ρωτήσουμε...
Η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη για να προετοιμαστεί το τυρί πριν κοπεί και όπως μας εξήγησε αν δεν γίνει, κινδυνεύει να πάει στράφι ένα ολόκληρο κεφάλι απολαυστικής παρμεζάνας. Πράγματι λίγα λεπτά αργότερα, το κεφάλι που βλέπετε είχε κοπεί στα δύο και ο κύριος σέρβιρε στον κόσμο απολαυστικά κομμάτια πικάντικου ιταλικού τυριού.
Πιο δίπλα στο πάρτι με τα πιο εκλεκτά ιταλικά προϊόντα ένας κύριος που ο πάγκος του έμοιαζε περισσότερο με αρωματοπωλείο, παρά με οτιδήποτε άλλο έχει να κάνει με τροφή. Τα μικρά μπουκαλάκια που ξεκουράζονταν στο βελούδινο κουτί δεν ήταν όμως αρώματα, ούτε το βαρελάκι περιείχε εκλεκτό κονιάκ. Ήταν παλαιωμένο μπαλσάμικο ξύδι.
Μια δοκιμή μας έπεισε πως στην Ελλάδα και τουλάχιστον στην πλειοψηφία των προϊόντων που φτάνει στο ράφι της ελληνικής αγοράς, κανένα ξύδι που λέει πως είναι μπαλσάμικο, δεν είναι τέτοιο. Το ξύδι που δοκιμάσαμε ήταν παχύρρευστο, αρωματικό και σε γενικές γραμμές ιδιαίτερα γλυκό. Μεταφέρεται από βαρέλι σε βαρέλι κάθε χρόνο και είναι έτοιμο για κατανάλωση τουλάχιστον 1 με 1 1/2 χρόνο μετά. Το μπαλσάμικο μπορεί να διατηρηθεί, να παλιώσει σαν το καλό κρασί και να δώσει ακόμη πιο έντονα αρώματα. Δοκιμάσαμε μια σταγόνα από τέτοιο ξύδι που συντηρείται σχολαστικά περισσότερο από έναν αιώνα. Μυστικό: Το καλό μπαλσάμικο, επειδή ακριβώς είναι γλυκό και όχι όξινο, είναι ιδανικό όπως μας είπαν για να σερβίρει ποιοτικό ιταλικό παγωτό.
Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον
Η περιήγηση σε μια τόσο μεγάλη έκθεση με πυρήνα τα τρόφιμα μπορεί να συμπυκνώσει την εικόνα που έχει κανείς για τον τρόπο που δραστηριοποιούνται εταιρίες από διάφορους τομείς στο φαγητό, αλλά και τις προκλήσεις που επιφυλάσσει το μέλλον για αυτές σε μια περίπλοκη και διεθνοποιημένη αγορά. Στο Tuttofood συνειδητοποιήσαμε πως παραδόσεις αιώνων και δεκαετιών αναμορφώνονται, ανασυγκροτούνται και διεκδικούν μια θέση στον παγκόσμιο χάρτη του φαγητού στη σύγχρονη εποχή.
"Μια έκθεση είναι ο καθρέφτης της αγοράς. Όσο πιο δυνατή και καλά δομημένη είναι η αγορά, τόσο πιο ισχυρή θα είναι και η έκθεση" αναφέρει ο επικεφαλής του διεθνούς τμήματος της Fiera Milano, Fabio Aromatici σε παρουσίαση για τις δραστηριότητες της ιταλικής εταιρίας εντός και εκτός ιταλικών συνόρων. Και αν κρίνουμε από την TUTTOFOOD, τότε παρά την κρίση και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η αγορά σε παγκόσμιο επίπεδο, φαίνεται πως οι προοπτικές είναι απεριόριστες.
