Mεντιλίμπαρ: O αντιμοντέρνος τύπος που δεν ακολούθησε το σύστημα και δικαιώθηκε

Ο στρατηγός. Έτσι αποκαλούν οι φίλοι του Ολυμπιακού τον Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ, τον Βάσκο από το Ζαλντίμπαρ που όρισε με την παρουσία του τη νέα ευρωπαϊκή εποχή της ερυθρόλευκης Ιστορίας.

Τα επιτεύγματα του έμπειρου 64χρονου προπονητή στο τιμόνι του Ολυμπιακού έχουν αναλυθεί διεξοδικά και για πολλούς είναι βιώματα ανεξίτηλα χαραγμένα. Από όποια σκοπιά και αν το εξετάσει κανείς, ο Μεντιλίμπαρ είναι, όπως γράφει το SPORT24, η πιο επιδραστική μορφή που έχει περάσει από το ελληνικό ποδόσφαιρο εδώ και πολλά χρόνια.

“Ο Μεντιλίμπαρ είναι τόσο καλός που δεν χρειάζεται συμβουλές”, είχε δηλώσει ο “δικός μας” Ότο Ρεχάγκελ όταν οι δυό τους βρέθηκαν στην ίδια σκηνή, στα βραβεία του ΠΣΑΠΠ τον Δεκέμβριο του 2024. Οι δύο προπονητές δηλαδή που πέτυχαν τις δύο σπουδαιότερες στιγμές για το ποδόσφαιρο της χώρας μας.

Αυθεντικά ειλικρινής και άμεσος

Όμως έχει πολύ μεγάλη αξία και ο άνθρωπος πίσω από τον προπονητή. Ο Βάσκος χαρακτηρίζεται για την αφοπλιστική ειλικρίνειά του, αλλά και την άμεση σχέση του με τους ποδοσφαιριστές του.

“Είναι πατέρας, φίλος για εμάς, είναι ο αρχηγός μας, είναι υπόδειγμα ανθρώπου”, ήταν μερικά από όσα είπαν οι Ελ Κααμπί, Τσικίνιο και Ρέτσος για τον Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ στο VIDEO που προανήγγειλε την επέκταση του συμβολαίου του Βάσκου με τον Ολυμπιακό.

Η αντίληψη αυτή των ποδοσφαιριστών για τον Μεντιλίμπαρ δεν είναι τυχαία. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τρόπο που προσεγγίζει εκείνος τη σχέση μαζί τους. “Μου αρέσουν τα απλά πράγματα… Προσπαθώ να μη κάνω τα πράγματα πολύπλοκα για τους παίκτες. Θέλω να αισθάνονται άνετα, και από εκεί μπορούμε να αρχίσουμε να βελτιωνόμαστε”, δήλωνε ο Βάσκος στην ιστοσελίδα της UEFA το 2023.

Την ισορροπία αυτή, ο “Μέντι” προσπαθεί να την πετύχει μέσα από την ενέργεια και τη σκληρή δουλειά, χωρίς όμως φόβο ή ψυχολογική πίεση. “Θέλω παίκτες να είναι ευτυχισμένοι στις προπονήσεις — σκληρές αλλά ευχάριστες. Δεν θέλω να φοβούνται ή να μην απολαμβάνουν… Όταν έρθει το παιχνίδι, απαιτώ άλλα πράγματα”, αναφέρει σε άλλο σημείο των δηλώσεών του στην UEFA.

Ενώ από όλα τα παραπάνω προκύπτει και η βασική σύνδεση ανάμεσα σε προπονητή και παίκτες, που έχει φέρει στον Βάσκο, μεταξύ άλλων, δύο ευρωπαϊκούς τίτλους. “Μόνο αν οι παίκτες πιστέψουν στον προπονητή, αλλά πάνω απ’ όλα στον εαυτό τους, μπορείς να επιτύχεις πράγματα”, έχει γράψει ο Μεντιλίμπαρ στο Coaches’ Voice.

Παραδοσιακός, αντισυστημικός και αντιμοντέρνος

Δεν είναι μυστικό πως ο Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ δεν είναι θιασώτης των σύγχρονων τρόπων του ποδοσφαίρου. Δεν δίνει μεγάλη φάση στους αριθμούς και δεν διατίθεται να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τις ιδέες του για το παιχνίδι.

Φυσικά, η στάση του αυτή στο ποδόσφαιρο δεν είναι παρά καθρέπτισμα της στάσης του στη ζωή γενικότερα. Αντιμετωπίζει με κριτική σκέψη τον σύγχρονο κόσμο και άκρως αντισυμβατικά δεν έχει σχέσεις με τα social media.

“Δεν είχα ποτέ κοινωνικά δίκτυα στη ζωή μου… Όλες οι εφευρέσεις είναι για καλό, αλλά χρησιμοποιούνται για κακό. Συχνά δεν μιλάμε προσωπικά πια, όλα γίνονται ψηφιακά και χάνεται αυτή η επαφή”, είχε δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου στην Ισπανία τον Απρίλιο του 2023.

Πράγματι, μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως τα social media δεν έχουν επιδράσει αρνητικά στις ανθρώπινες σχέσεις; Ο Βάσκος προέρχεται από μια εποχή πιο ρομαντική, που οι άνθρωποι κοιτάζονταν στα μάτια και είχαν καθαρές επαφές μεταξύ τους.

Όπως στις διαπροσωπικές σχέσεις έτσι και στο ποδόσφαιρο, αυτό που μετράει για τον Μεντιλίμπαρ είναι η συνέπεια. Κατά την παρουσίασή του στον Ολυμπιακό, ο Βάσκος ήταν σαφής: “Υπογράψαμε για τέσσερις μήνες. Αν τα πάμε καλά θα μείνουμε, αλλιώς θα φύγουμε”.

Σχεδόν δύο χρόνια μετά, ο Βάσκος έχει ήδη υπογράψει τέσσερα συμβόλαια με την ομάδα του Πειραιά.

Απαράλλαχτος για τρεις δεκαετίες

Με βάση όλα τα παραπάνω, δεν είναι έκπληξη ότι και η ποδοσφαιρική φιλοσοφία και στρατηγική του 64χρονου δεν επιδέχονται αλλαγές. Ο Μεντιλίμπαρ είναι ένας αυθεντικός “παλιομοδίτης” προπονητής, θιασώτης του ισπανικού 4-4-2.

Σε δηλώσεις του όσο ήταν τεχνικός της Εϊμπάρ έλεγε πως δεν έχει αλλάξει την προσέγγισή του τα τελευταία 30 χρόνια. “Μερικές φορές ούτε εγώ καταλαβαίνω τους προπονητές που έχω δίπλα μου όταν τους ακούω. Μπορείτε να με αποκαλέσετε βλάκα, αλλά η ιδέα μου για το ποδόσφαιρο δεν έχει αλλάξει στα 29 χρόνια που προπονούμαι”, ήταν τα λόγια του Βάσκου το 2021.

Είναι σαφές πως του αρέσουν τα απλά πράγματα: γρήγορο, άμεσο ποδόσφαιρο, με επιθέσεις στα πλάγια και μπαλιές στην πλάτη της άμυνας.

“Παραδοσιακά με λένε προπονητή 4-4-2, άμεσο στυλ παιχνιδιού, πολλές μπαλιές στην περιοχή της αντίπαλης ομάδας, αλλά θέλω έξυπνους παίκτες…

Δεν μου αρέσουν οι μονομαχίες· προτιμώ να προβλέπω και να κερδίζω τη μπάλα χωρίς μεγάλη προσπάθεια”, όπως ανέλυε στην ιστοσελίδα της UEFA τον Μάιο του 2023. “Προτιμώ τους παίκτες που εμφανίζονται ξαφνικά και κερδίζουν την μπάλα χωρίς να καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια”.

Χαρακτηριστικό σε όλες του τις ομάδες είναι το υψηλό και έντονο pressing, ή αν προτιμάτε: το χαμηλό PPDA. Σημαντικά στοιχεία για το παιχνίδι του είναι φυσικά η εξαιρετική φυσική κατάσταση των παικτών, το περιορισμένο κράτημα της μπάλας, θιασώτης του άμεσου παιχνιδιού γαρ.

“Μακριά από την εστία μου…”

Το ποδόσφαιρο για τον Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ είναι πολλά περισσότερα από το να αλλάζεις πάσες. “Σήμερα, τους διδάσκουν αυτό το στυλ ποδοσφαίρου από πολύ μικρή ηλικία. Υπάρχουν και οι κεφαλιές, οι μακρινές απομακρύνσεις… Το ποδόσφαιρο είναι πολλά πράγματα, όχι μόνο πάσες και πάσες”, έλεγε όσο ήταν προπονητής της Εϊμπάρ.

Με τη συνήθη ειλικρίνειά του, έλεγε ότι θεωρεί “αστείο το γεγονός ότι ο τερματοφύλακας σου δίνει πλεονέκτημα ξεκινώντας από πίσω. Αφήνουμε τους αντιπάλους να παίζουν μακριά από την εστία μας, έτσι ώστε αν κλέψουμε την μπάλα να είμαστε πιο κοντά στη δική τους”.

Ο στρατηγός του Ολυμπιακού

Οι μάχες που κατακτήθηκαν ανήκουν στο παρελθόν. Ο Ολυμπιακός κοιτάζει στις επόμενες και στο τιμόνι του θα συνεχίσει να έχει τον Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ. “Σε εμπιστεύομαι”, είπε ο διοικητικός ηγέτης των ερυθρόλευκων, Βαγγέλης Μαρινάκης στον Βάσκο πριν υπογράψουν την επέκταση της συμφωνίας τους μέχρι το 2027.

Και ο ίδιος ο “Μέντι” ετοιμάζεται να φτάσει σε νέες κορυφές, όπως έμαθε να κάνει όλα αυτά τα χρόνια με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο.

Το γεγονός ότι ο Μεντιλίμπαρ έφτασε εκεί που είναι σήμερα σε ηλικία 64 ετών είναι ίσως μια ανωμαλία στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, αλλά στην πραγματικότητα είναι η ιστορία ενός αυθεντικού ανθρώπου από άλλη εποχή που κατάφερε να μας φρεσκάρει τη μνήμη: μερικές φορές, ο καλύτερος δρόμος που μπορούμε να ακολουθήσουμε είναι ο πιο απλός.