Νάξος: Ο Δήμος σε ανοιχτό πόλεμο με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων για την Πορτάρα

Μεσημέρι Πέμπτης με τον άνεμο να λυσομανά στο χώρο που βρίσκεται η Πορτάρα της Νάξου, το πλέον χαρακτηριστικό τοπόσημο του νησιού.

Η πρώτη σκέψη που κάνει κάποιος όταν αντικρίζει το συρματόπλεγμα γύρω από τα μάρμαρα; Κρίμα, δεν αξίζει σ’ ένα τόσο χαρακτηριστικό μνημείο, αυτή η αισθητική. Οντως, θυμίζει περίφραξη κοτετσιού.

Ομως, αυτό το μέτρο προτιμήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων έτσι ώστε ο χώρος να περιφρουρηθεί στοιχειωδώς μετά το viral περιστατικό με τον τουρίστα που σήκωσε στα χέρια ένα από τα μάρμαρα. Ηταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.

Το συρματόπλεγμα δεν ήρθε για να μείνει όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές στο NEWS 24/7. Αντιθέτως, ήρθε για να… φύγει όσο το δυνατόν γρηγορότερα καθώς εκφρασμένος στόχος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (και κατ’ επέκταση του Υπουργείου Πολιτισμού) είναι να γίνει άμεση και πλήρη αποκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου με μόνιμη περίφραξη και φύλαξη (προς το παρόν το μνημείο φυλάσσεται από τις 9 το πρωί μέχρι και τις 9 το βράδυ σε τρεις βάρδιες αποσπασμένων από άλλες αρχαιότητες της Νάξου).

Το αν θα μπει ή όχι εισιτήριο μένει να αποφασιστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, όταν τα έργα τελειώσουν και ο χώρος πάρει τη μορφή που πρέπει να έχει. Οψόμεθα λοιπόν με επιφυλαξη επειδή στην Ελλάδα ουδέν μονιμότερον του προσωρινού.

Ο Δήμος Νάξου στα… κάγκελα

Σ’ αυτήν την υπόθεση ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων έχει σηκώσει το λάβαρο της… επανάστασης εναντίον της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Σε ανακοίνωσή του ο Δήμαρχος Δημήτρης Λιανός ισχυρίστηκε ότι ο Δήμος δεν ήταν ενήμερος για τις εργασίες που λαμβάνουν χώρα στην Πορτάρα τις τελευταίες ημέρες. Πληροφορίες του NEWS 24/7 αναφέρουν ότι ο Δήμος ενημερώθηκε αναλυτικά για όλο το πλέγμα των ενεργειών που έπρεπε να γίνουν στο χώρο. Αποστείλαμε τα ερωτήματά μας στον κ. Λιανό, αλλά δεν λάβαμε ποτέ απάντηση.

Εν συνεχεία, μετά από καταγγελία του Δήμου για φθορά δημοτικής περιουσίας προσήχθησαν στο Αστυνομικό Τμήμα της Νάξου η επιβλέπουσα αρχαιολόγος και δύο εργάτες (!). Η προσαγωγή μετατράπηκε σε σύλληψη (!!) και από τους συλληφθέντες πάρθηκαν δαχτυλικά αποτυπώματα. Κοντολογίς, κρατικός λειτουργός συνελήφθη επειδή έκανε τη δουλειά του. Ευτυχώς, ο τρεις αφέθησαν γρήγορα ελεύθεροι και οι εργασίες συνεχίστηκαν κανονικά.

Εκτός από την περίφραξη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων φροντίζει έτσι ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των μονοπατιών που οδηγούν στο μνημείο. Τα έργα αυτά, που θα έπρεπε φυσικά να έχουν γίνει εδώ και καιρό, στάθηκαν η αιτία για να κυκλοφορούν δηλητηριώδεις φήμες στο νησί ότι “χτίζεται η Πορτάρα” κτλ οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Πρόκειται για χωματουργικές εργασίες, πολύ περιορισμένης κλίμακας, πάντα υπό την επίβλεψη των ειδικών.

Ο Δήμος Νάξου όμως συνεχίζει το σκληρό ροκ. Την Παρασκευή το βράδυ μάλιστα συγκάλεσε “έκτακτη-κατεπείγουσα συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τη λήψη απόφασης για κατάθεση αίτησης ασφαλιστικών μέτρων με αίτημα προσωρινής διαταγής και κάθε άλλου ένδικου μέσου και βοηθήματος κατά των παράνομων ενεργειών και πράξεων που έλαβαν χώρα από το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων στο αρχαίο μνημείο του Ιερού Ναού του Δήλιου Απόλλωνα-Πορτάρα, πόλεως Νάξου”.

H απόφαση για κατάθεση αίτησης ασφαλιστικών μέτρων εγκρίθηκε από την πλειοψηφία η οποία στηρίζει τον Δήμαρχο. Αλλες δύο προτάσεις για πιο διαλλακτική προσέγγιση του προβλήματος δεν μπήκαν καν προς ψήφιση. Στο Δημοτικό Συμβούλιο μίλησε-και αυτό έχει τη σημασία του-η αρχαιολόγος Δέσποινα Κουτσούμπα η οποία κάλεσε με τη σειρά της το Δήμο να μην ανοίξει μέτωπο με την Εφορεία Αρχαιοτήτων.

Την ίδια ώρα οι εργασίες συνεχίζονται κανονικά μέσα σε φουλ τουριστική σεζόν (το νησί είναι κατάμεστο από κόσμο). Το κοινό φαίνεται ότι πειθαρχεί στη νέα καταστάση, ωστόσο δεν λείπουν και τα ευτράπελα.

Την Πέμπτη ξένος τουρίστας ζήτησε να ανοίξουν την πόρτα σ’ αυτόν και την οικογένειά του έτσι ώστε να βγάλουν αναμνηστικές φωτογραφίες. Του εξήγησαν ότι πλέον αυτό είναι αδύνατον. Την ίδια μέρα, άλλος τουρίστας ζήτησε να πηδήξει από το φράχτη επειδή μέσα στο χώρο του έπεσε το…καπέλο του. Προφανώς του αρνήθηκαν.

Ο Ελληνας τουρίστας που σήκωσε το μάρμαρο (πριν από περίπου 10 μέρες) δεν αναζητήθηκε, ούτε εντοπίστηκε ποτέ στο νησί. Η ενέργειά του όμως είχε ως συνέπεια να “τρέξουν” οι εξελίξεις και να ανοίξει η συζήτηση για την τύχη του αρχαίου μνημείο της Πορτάρας, συζήτηση που θα έπρεπε να είχε καταλήξει σε συγκεκριμένα μέτρα εδώ και χρόνια.

Προβληματίζει πάντως, όπως και να έχει, η ανοιχτή πλέον κόντρα του Δήμου Νάξου με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων αφού χωρίς την αγαστή συνεργασία των δύο δύσκολα μπορεί να παραχθούν θετικά αποτελέσματα για τους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού και τη συντήρησή τους.

Ειρήσθω εν παρόδω: Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων εξακολουθεί να εδρεύει στην… Αθήνα. Γιατί; Διότι λείπουν οι καθημερινές συγκοινωνίες από νησί σε νησί, κάτι που σημαίνει ότι σε περίπτωση ανάγκης ο ειδικός μπορεί να καταφθάσει πιο γρήγορα από την Αθήνα παρά από άλλο κυκλαδονήσι.

Τέλος, στα πρακτικά της 34ης Συνέλευσης πολιτών Νάξου διαβάζουμε τα εξής ενδιαφέροντα: “Οι πολίτες διαμηνύουν ότι η εργασία της Αρχαιολογίας πρέπει να γίνεται χωρίς εκφοβισμούς από το Δήμο και απαιτούν από τη Δημοτική Αρχή να αναγνωρίσει τον θεσμικό ρόλο της συνδράμοντας στην προστασία του μνημείου σε πνεύμα διαλόγου και συνεργασίας με την Υπηρεσία που όχι μόνο είναι η μόνη υπεύθυνη για την προστασία του μνημείου, αλλά και διαχρονικά έχει επιτελέσει εξαιρετικό έργο προστασίας των μνημείων και του τοπίου στα νησιά του Δήμου. Ο ρόλος της Δημοτικής Αρχής φαίνεται να αναλώνεται σε ψηφοθηρικές σπασμωδικές κινήσεις, αντί στη συγκρότηση δημοσίου διαλόγου με υπηρεσίες, επιστήμονες, φορείς και πολίτες.

Η δυσαρέσκεια για τις πολιτικές αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού που συμπεριλαμβάνουν την υποστελέχωση της Υπηρεσίας με αποτέλεσμα την μη επαρκή ή καθυστερημένη προστασία μνημείων ή την καθυστέρηση αδειοδότησης οικοδομικών αδειών εν μέσω οικοδομικού οργασμού λόγω υπερτουρισμού και διαχρονικής πολιτικής ανεπάρκειας των φορέων να σταματήσουν την έκνομη δόμηση εκτός σχεδίου και εντός παραδοσιακών οικισμών, δεν μπορούν να εκφράζονται με εκφοβισμό, ύβρεις και παρεμπόδιση του έργου των υπαλλήλων της”.

Συμπεράσματα κάτι παραπάνω από σαφή…