Πρόγραμμα Μαριέττα Γιαννάκου: Τα προβλήματα υλοποίησης, οι Δήμοι και η απάντηση της Υπουργού

Το Πρόγραμμα “Μαριέττα Γιαννάκου”, το οποίο χρηματοδοτείται από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες “φιλοδοξεί”, να ανακαινίσει 2500 σχολεία σε βάθος τριετίας. Η συνολική χρηματοδότηση υπολογίζεται σε 650.000.000 ευρώ κάτι που σημαίνει ότι για κάθε σχολείο θα δαπανηθούν (κατά μέσο όρο πάντα γιατί οι ανάγκες είναι διαφορετικές) 260.000 ευρώ.

Μέχρι στιγμής, έχουν διατεθεί 100 εκατομμύρια ευρώ για την αναβάθμιση 430 σχολείων όλων των βαθμίδων, τα οποία έχουν ήδη ανακαινιστεί και παραδοθεί. Η ανακαίνιση περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε χώρους υγιεινής, υποδομές προσβασιμότητας, εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, καθώς και προαύλια με γήπεδα και παιδικές χαρές.

Τα υπόλοιπα 300εκ θα εκταμιευτούν μέχρι το 2027 για παρόμοιας φύσης έργα σε άλλες σχολικές μονάδες ανά την Ελλάδα.

Ιδού τι μας είπε, σε ερώτημα που της απευθύναμε, η Υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη:

“Οι Δήμοι θα ενημερωθούν αναλυτικά μέχρι το τέλος της φετινής σχολικής χρονιάς, ώστε να υπάρξει ο έγκαιρος προγραμματισμός και επαρκής συντονισμός στις παρεμβάσεις που θα γίνουν στα σχολεία μας, μέσα στο καλοκαίρι.

Βρισκόμαστε διαρκώς σε γόνιμη και ουσιαστική επικοινωνία για το θέμα αυτό, με το Υπουργείο Εσωτερικών, τις δημοτικές αρχές και τις τοπικές κοινωνίες. Έχουμε αποδείξει στην πράξη ότι είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο, ακούμε τις ανάγκες, λαμβάνουμε υπόψη τις παρατηρήσεις και τις ενσωματώνουμε στον σχεδιασμό μας.

Η δεύτερη φάση του προγράμματος, θα υλοποιηθεί – όπως έγινε και με την πρώτη φάση – με το κλείσιμο των σχολείων μας, ώστε με την έναρξη της επόμενης χρονιάς οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί να επιστρέψουν σε ένα ακόμη πιο έτοιμο, αναβαθμισμένο και φιλόξενο περιβάλλον μάθησης.

Παράλληλα, μικρές και στοχευμένες παρεμβάσεις θα πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς – χωρίς να διαταράσσεται η εκπαιδευτική διαδικασία – ώστε τα σχολεία να παραμένουν διαρκώς ασφαλή και λειτουργικά για τους μαθητές και τις μαθήτριες.

Κοινός στόχος είναι ένας: να στηρίξουμε τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς μας, μέσα από καλύτερες, ασφαλέστερες και πιο σύγχρονες σχολικές υποδομές, σε όποια γωνιά της χώρας κι αν βρίσκεται το σχολείο τους.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και ταχύτερη παρέμβαση ανακαίνισης και αναβάθμισης σχολικών υποδομών που έχει γίνει στη χώρα μας, εδώ και δεκαετίες.

Ήδη 431 σχολεία σε όλη την Ελλάδα υποδέχτηκαν φέτος τα παιδιά μας πιο «φωτεινά», πιο ασφαλή και πιο φιλικά. Σχολεία που επιλέχθηκαν μέσα από ισόρροπη γεωγραφική κατανομή και αντικειμενικά κριτήρια, ώστε να δοθεί προτεραιότητα εκεί όπου υπήρχαν οι μεγαλύτερες ανάγκες.
Και αυτή είναι μόνο η αρχή.

Το πρόγραμμα συνεχίζεται ακόμη πιο δυναμικά, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, με στόχο μέσα στην επόμενη τριετία να αναβαθμιστούν συνολικά 2.500 σχολεία σε όλη τη χώρα.Ένα εμβληματικό εθνικό έργο ανανέωσης της σχολικής στέγης, που θα φτάσει τα 650 εκατομμύρια ευρώ.

Μια μεγάλη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα – με την πολύτιμη συμβολή και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών της χώρας – που αποτελεί πραγματική επένδυση στο μέλλον των παιδιών μας.

Γιατί στόχος μας δεν είναι απλώς να αλλάξουμε την όψη των σχολείων, αλλά να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο, ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον μάθησης, όπου κάθε παιδί θα μπορεί να εμπνέεται, να μαθαίνει και να ονειρεύεται”.

Η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού

Ως γνωστόν την αρμοδιότητα για τη συντήρηση των σχολικών συγκροτημάτων ανήκει στους κατά τόπους δήμους. Θα περίμενε κανείς ότι στο πλαίσιο των έργων ανακαίνισης στα σχολεία θα προβλεπόταν συνεργασία μεταξύ των αναδόχων των έργων και των δήμων. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε.

Αντίθετα δήμοι διαμαρτυρήθηκαν (και δημοσίως) ότι οι τεχνικές υπηρεσίες τους δεν είχαν τη δυνατότητα όχι μόνο παρέμβασης αλλά ούτε καν λόγου αν και θα κληθούν να συντηρήσουν τα έργα.

Επίσης, ενώ αρχικά οι δήμοι υπέδειξαν συγκεκριμένες σχολικές μονάδες προς ανακαίνιση (όπως είχε συμφωνηθεί με το Υπουργείο Παιδείας) εν τέλει διαπίστωσαν ότι τελικά επιλέχθηκαν κάποιες από τις επιλογές τους χωρίς να διευκρινιστεί ακριβώς το τι θα γίνει με τις υπόλοιπες.

Η λογική λέει ότι οι σχολικές μονάδες που έμειναν απ΄ έξω στον πρώτο γύρο υλοποίησης του προγράμματος, θα συμπεριληφθούν στις επόμενες. Μέχρι στιγμής όμως, οι δήμοι δεν έχουν καμία σχετική ενημέρωση από το Υπουργείο Παιδείας.

Δήμος Αθήνας: Από τα 26 σχολεία, εντάχθηκαν τα 13

Ο αντιδήμαρχος Παιδείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο Δήμο της Αθήνας Παναγιώτης-Πάρης Χαρλαύτης τόνισε, μιλώντας στο NEWS 24/7, ότι η υλοποίηση του προγράμματος, με τον τρόπο τελικά που επιλέχθηκε να γίνει, προκάλεσε απογοήτευση.

“Η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς, ο Δήμος Αθηναίων εξ αρχής δεν ερωτήθηκε για να προτείνει σχολεία προς ένταξη στο πρόγραμμα. Το Υπουργείο Παιδείας έκανε τη διαλογή των σχολείων και στη συνέχεια, η λίστα που είχε συντάξει το Υπουργείο Παιδείας εστάλη στο Δήμο, συγκεκριμένα στη Διεύθυνση Κτιριακής Υποδομής, από το Υπουργείο Εσωτερικών για τυχόν παρατηρήσεις και για να ζητηθούν σχέδια και άλλα στοιχεία για τα σχολεία της λίστας.

Η Διεύθυνση Κτιριακής Υποδομής πρότεινε περίπου 10 σχολεία να μπουν στη θέση κάποιων άλλων που υπήρχαν στη λίστα, στα οποία είχαν γίνει σχετικά πρόσφατα κάποιες εργασίες ή τα οποία χρειάζονταν επιπλέον μελέτες. Εν τέλει, η λίστα των 26 σχολείων που είχαν ανακοινωθεί αρχικώς ότι εντάσσονται στο πρόγραμμα, περιλάμβανε ελάχιστες απ’ τις προτάσεις της υπηρεσίας του Δήμου, ενώ τα περισσότερα ήταν απ’ τις αρχικές επιλογές του Υπουργείου” τονίζει σχετικά ο αντιδήμαρχος.

“Η δεύτερη απογοήτευσή μας ως προς το πρόγραμμα, ήταν ότι αντί για 26 σχολεία, στο πρόγραμμα τελικά εντάχθηκαν μόνο τα μισά, δηλαδή μόλις 13 σχολεία. Η επιλογή αυτή ήταν του Υπουργείου και εμείς ως Δήμος ασφαλώς και αντιδράσαμε. Περιττό, βέβαια, να αναφέρουμε ότι ο Δήμος με δικά του έξοδα προχώρησε σε εργασίες σε περίπου 80 σχολεία, πολύ περισσότερα και απ’ όσα είχαν προβλεφθεί αρχικά για το πρόγραμμα «Γιαννάκου” συμπληρώνει.

Ως προς τον τρόπο, τέλος, που έγιναν οι αναθέσεις, ο κ. Χαρλαύτης ήταν σαφής: “Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε υπ’ ευθύνη του Υπουργείου, με τη συνεργασία του Δήμου σε ότι αφορούσε την πρόσβαση στα κτίρια. Τις αναθέσεις των έργων τις είχε αναλάβει η ΚΤΥΠ Α.Ε. και ο Δήμος δεν είχε κάποια ανάμειξη σε αυτό”.

Για την περαιτέρω, τέλος, υλοποίηση του προγράμματος, όπως τονίστηκε και παραπάνω, δεν έχει υπάρξει ξεκάθαρη απάντηση από το Υπουργείο.

Χαλάνδρι: Δεν διαβουλεύτηκαν με κανέναν

Από το Δήμο του Χαλανδρίου μας εκφράστηκαν, στο πλαίσιο του ρεπορτάζ, προβληματισμοί παρόμοιου ύφους.

Αρχικά, από τα τρία σχολεία που είχαν προταθεί από το δήμο, επιλέχθηκε τελικά ένα σχολικό συγκρότημα στο οποίο συστεγάζονται το 2ο δημοτικό σχολείο της πόλης και το 2η νηπιαγωγείο. Το 4ο γυμνάσιο και το 2ο λύκειο, προς το παρόν θα περιμένουν.

“Η δομή του προγράμματος είναι προβληματική” επισημαίνει αρμόδια πηγή του Δήμου Χαλανδρίου στο NEWS 24/7. O ορισμός των σχολικών μονάδων που τελικά θα ανακαινιστούν γίνεται από το Υπουργείο Παιδείας χωρίς τη συμμετοχή του Δήμου και των τεχνικών υπηρεσιών του. Πρόκειται δηλαδή για μηχανισμό εκτός των Δήμων.

Την τελική αξιολόγηση την έκανε επίσης το Υπουργείο Παιδείας χωρίς να γίνει η παραμικρή διαβούλευση μαζί μας. Και, το κυριότερο, δεν μπορούσαμε να κάνουμε κανέναν έλεγχο επί της ποιότητας κατασκευής των έργων”.

Η μη δυνατότητα πραγματοποίησης ελέγχων πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα. Οι Δήμοι θα κληθούν να συντηρήσουν κτίρια τα οποία ανακαινίστηκαν χωρίς να έχουν καμία πρόσβαση στα σχετικά έργα οι αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες τους. Τι ακριβώς θα γίνει-και κυρίως ποιος θα πληρώσει-αν διαπιστωθεί στο μέλλον ότι υπήρξε η οποιαδήποτε κατασκευαστική αστοχία; Σε ποιον και με ποιον τρόπο λογοδοτεί ο κατασκευαστής; Και επίσης με ποιο κριτήριο επιλέχθηκαν οι ανάδοχοι; Όλα αυτά παραμένουν σε μία γκρίζα ζώνη.

Πάτρα: Πρότειναν σχολεία στα οποία είχαν γίνει ήδη έργα

Στην Πάτρα, όπου το πρόγραμμα προχώρησε στην ανακαίνιση 8, συνολικά, σχολικών συγκροτημάτων, παρατηρήθηκαν επίσης αρρυθμίες.

“Αρχικά προτάθηκαν 14 σχολεία, δεν ξέρουμε από ποιον. Σε πολλά από αυτά ο Δήμος είχε ξεκινήσει ήδη εργασίες ανακαίνισης” μάς πληροφορεί πηγή του Δήμου Πάτρας.

“Τα έργα του προγράμματος αφορούν κυρίως την τοποθέτηση ανελκυστήρων, τη διαμόρφωση των γηπέδων και την επισκευή τουαλετών. Ως προς το σκέλος των ανελκυστήρων τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα περιμέναμε. Σε πολλά κτίρια δεν υπήρχε εσωτερική εγκατάσταση, οπότε τα έργα ακυρώθηκαν.

Στα 5 από τα 8 σχολικά συγκροτήματα τα έργα ολοκληρώθηκαν μετά τον αγιασμό αν και υπήρχε δέσμευση για το αντίθετο. Τα σχολεία αυτά άρχισαν να λειτουργούν μερικές ημέρες μετά.

Πρέπει να σας πληροφορήσω ότι ζητήσαμε απαραιτήτως να μας παραδοθούν όλες οι σχετικές τεχνικές εκθέσεις έτσι ώστε να υπάρχουν στο αρχείο του Δήμου. Κατά τα άλλα οι άνθρωποι που υλοποίησαν το έργο δεν ζήτησαν την αρωγή των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου Πάτρας. Πορεύτηκαν μόνοι τους”.