Χριστίνα Κοντοβά: Παιδιά μου λένε πως έμαθαν την αλήθεια σε μεγάλη ηλικία

Η 11η Δεκεμβρίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού, μετά από πρωτοβουλία του Ο.Η.Ε. και της UNICEF. Ο ετήσιος εορτασμός της ημέρας αυτής αντικατοπτρίζει τη σημασία που η Διεθνής Κοινότητα αποδίδει στα παιδιά όλου του κόσμου, καθώς και την ανησυχία της σχετικά με την κατάστασή τους. Ανάμεσα στα δικαιώματα, είναι το δικαίωμα κάθε παιδιού να έχει οικογένεια, να μεγαλώσει σε έναν κόσμο χωρίς βία και να διασφαλίζεται η ασφάλειά του καθώς και η μόρφωση και η υγεία του.

Θα μπορούσαν να είναι αυτονόητα όλα αυτά, αλλά δυστυχώς, δεν είναι. Η σχεδιάστρια μόδας Χριστίνα Κοντοβά μίλησε Στη Χώρα Των Στερεοτύπων για αυτά ακριβώς που δεν είναι αυτονόητα. Όπως μας είπε, το να γίνεις γονιός δεν σημαίνει απαραίτητα πως θες να κάνεις παιδί με βιολογικό τρόπο, κάτι που έχει βαρύνουσα σημασία σε μια εποχή που η υιοθεσία βγαίνει σταδιακά από τον χώρο των ταμπού, όλο και περισσότερο.

Η Χριστίνα υιοθέτησε την κόρη της από την Ουγκάντα και πλέον μεγαλώνει (μεταφορικά και κυριολεκτικά) μαζί της. Γιατί όπως μας λέει, οικογένεια είναι το νοιάξιμο, η αγάπη, το “μαζί”, ανεξαρτήτως βιολογικής αναπαραγωγής και φύλου. “Δεν είμαι καλός άνθρωπος επειδή υιοθέτησα, έκανα οικογένεια όπως μπορούσα” είναι το μήνυμά της, ενώ μεταξύ άλλων αποδομεί τα στερεότυπα που διέπουν ακόμη τη διαδικασία της υιοθεσίας. Και δυστυχώς, όπως καταθέτει η Χ. Κοντοβά, πολλά παιδιά ακόμη στη χώρα μας, μαθαίνουν την αλήθεια για την οικογένειά τους σε μεγάλη ηλικία.

Τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024 επιβεβαιώνουν ότι οι πράξεις υιοθεσίας ανήλθαν σε 301, παρουσιάζοντας αύξηση 6% έναντι του 2023. Ωστόσο, πρόκειται για μια κατάσταση που σίγουρα, μπορεί να βελτιωθεί.

Η υιοθεσία στην Ελλάδα ολοκληρώνεται μόνο μέσω δικαστικής απόφασης, βάσει του νόμου 2447/1996, και παρότι πρόκειται για εκούσια δικαιοδοσία, υπάρχουν καθυστερήσεις λόγω υπερφορτωμένων δικαστηρίων.

Παράλληλα, οι κοινωνικές υπηρεσίες για τους απαραίτητους ελέγχους- στήριξη είναι υποστελεχωμένες, τα μητρώα συχνά δεν λειτουργούν με συνέπεια (Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Θετών Γονέων), η εκπαίδευση των γονέων ποικίλλει ανά περιφέρεια και η αναδοχή εξακολουθεί να συγχέεται με την υιοθεσία, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικούς θεσμούς.

Αναδοχή είναι η προσωρινή τοποθέτηση ενός παιδιού σε μία οικογένεια για να το φροντίσει μέχρι να γυρίσει στην οικογένειά του

Όσον αφορά στην ηλικία των υιοθετηθέντων, το 2024 η πλειονότητα (49,6%) των πράξεων υιοθεσίας αφορούσε σε τέκνα της ηλικιακής ομάδας 0- 5 ετών. Παρατηρήθηκε αύξηση στον αριθμό των πράξεων υιοθεσίας σε τέκνα της ηλικιακής ομάδας ≥19 ετών (45,3%), ενώ στις υιοθεσίες τέκνων της ηλικιακής ομάδας 11- 18 ετών παρουσιάστηκε μείωση (13,5%).

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σήμερα στην Ελλάδα 1.185 ανήλικοι ζουν σε κάποια από τις 88 δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες παιδικής προστασίας (ανάμεσά τους 175 ΑμεΑ). Επιπλέον, στις δομές φιλοξενούνται και 145 ενήλικοι που είχαν εισαχθεί ως ανήλικοι, ενηλικιώθηκαν εντός των δομών και παραμένουν εκεί για την προστασία τους. Από αυτά τα παιδιά, τα 104 πέρασαν από τη διαδικασία της τεκνοθεσίας και τα 459 από την διαδικασία της αναδοχής.

Περισσότερες πληροφορίες για το Σύστημα Αναδοχής – Υιοθεσίας μπορείτε να βρείτε εδώ

Στη Χώρα των Στερεοτύπων – Podcast

Κάθε Πέμπτη, ο Χρήστος Δεμέτης και η ψυχολόγος Εύη Καραγεώργου καταγράφουν τα ταμπού και τα στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας και προσπαθούν να τα “φωτίσουν” μιλώντας με ανθρώπους που έχουν “συνδεθεί” με αυτά. Συζητήσεις για στερεότυπα που λίγο – πολύ έχουν αγγίξει όλους μας, για τα ταμπού που μας ταλαιπωρούν, αλλά και για τις κοινωνικές παθογένειες που έχουν έρθει στην επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα.

Μπορείτε να ακούσετε όλα τα Podcast της εκπομπής και να κάνετε subscribe στο Spotify και στα Apple Podcasts.