Eurelectric: Πέντε μεγάλοι πονοκέφαλοι για το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης

Με πολλαπλές προκλήσεις βρίσκεται αντιμέτωπο το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης, σύμφωνα με το Power Barometer της Eurelectric.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας, ξεχωρίζουν πέντε κομβικά μέτωπα που χρήζουν αντιμετώπισης και αφορούν τα κόστη, τον ανταγωνισμό, αλλά και την ίδια τη λειτουργία της αγοράς.

Η προέλαση της Κίνας

Το πρώτο αγκάθι για την ευρωπαϊκή αγορά είναι η πίεση που δέχεται από την Κίνα, η οποία την υπερβαίνει κατά πολύ σε ρυθμούς ανάπτυξης στους τομείς της πράσινης ενέργειας και εξηλεκτρισμού. Συγκεκριμένα, οι κινεζικές επενδύσεις σε “καθαρές” τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών, σημείωσαν άνοδο 133% πέρυσι, έναντι του 75% της Ευρώπης και του 64% των ΗΠΑ, του Καναδά και του Μεξικού.

Επιπλέον, η γηραιά ήπειρος παραμένει ιδιαίτερα εξαρτημένη από το Πεκίνο, σε ότι αφορά τις εισαγωγές εξοπλισμού για φωτοβολταϊκά και αιολικά. Μολονότι αυτό αφορούσε κυρίως την ηλιακή τεχνολογία, πλέον εντοπίζεται και στην βιομηχανία των αιολικών, με την Eurelectric να αναφέρει έλλειμμα εγχώριας παραγωγής 7 γιγαβάτ στο τέλος του 2024.

Η ζήτηση για το «τέρας» των data centers

Οι ογκώδεις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που σχεδιάζουν κολοσσοί, όπως η Google, η Microsoft και η Amazon, αποτελούν «μια νέα πρόκληση» για το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την Eurelectric.

Στο τέλος του 2024, υπήρχαν 1.000 εγκαταστάσεις κέντρων δεδομένων στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, με τον κλάδο να αναμένεται να ξεπεράσει τις 150 τεραβατώρες, όσο το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της Ισπανίας μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η έκθεση εκτιμά ότι η αύξηση της ζήτησης για κέντρα δεδομένων θα απαιτήσει ένα ισχυρότερο δίκτυο και έξυπνο σχεδιασμό, καθώς και επιπλέον χωρητικότητα, προκειμένου να καλυφθεί.

«Καλπάζουν» οι αρνητικές τιμές

Η αυξανόμενη ανάπτυξη της παραγωγικής ικανότητας από ΑΠΕ σε συνδυασμό με την υποτονική αύξηση της ζήτησης και τα δύσκαμπτα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, οδήγησαν σε άνοδο των αρνητικών τιμών στην Ευρώπη πέρυσι και φέτος.

Μέχρι στιγμής για το 2025, οι αρνητικές τιμές κάλυψαν κατά μέσο όρο το 4,5% των ωρών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την στιγμή που το 2019 έφταναν μόλις το 0,5%. Αυτή η άνοδος έχει ως αποτέλεσμα να μειώνονται οι αποζημιώσεις που λαμβάνουν οι παραγωγοί και να πλήττεται η αγορά των PPAs.

Η «τρύπα» των ευρωπαϊκών δικτύων

Οι επενδύσεις ενισχύονται στα δίκτυα, αλλά εξακολουθούν να μην είναι αρκετές. Η Eurelectric εκτιμά ότι οι δαπάνες των διαχειριστών διανομής της ΕΕ θα φτάσουν τα 43 δισ. ευρώ φέτος, αλλά αυτό είναι έως και 24 δισ. ευρώ λιγότερο από το απαιτούμενο ποσό, σύμφωνα με την εξέλιξη της αγοράς.

Ταυτόχρονα, τα έργα ΑΠΕ εξακολουθούν να συσσωρεύονται σε ουρές για να συνδεθούν στα δίκτυα διανομής, με τις αιτήσεις σύνδεσης σε ολόκληρη την ΕΕ να ξεπερνούν τις 450.000 το 2024, υπερδιπλασιάζοντας τον αριθμό του 2021.

Ανάγκη για (πολύ) περισσότερες μπαταρίες

Τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες θα πρέπει να φτάσουν τουλάχιστον τα 60 GW έως το 2030, εάν η ΕΕ θέλει να επιτύχει τους στόχους της σε θέματα ευελιξίας, επισημαίνει η Eurelectric.

Όπως εκτιμά η έκθεση, η ισχύς σε λειτουργία θα υπερβεί τα 13 γιγαβάτ έως το τέλος του έτους, φτάνοντας τα 30,5 γιγαβάτ μέσα στα επόμενα χρόνια. Ωστόσο διατηρούνται αμφιβολίες για τον ρυθμό ανάπτυξης. Ως θετικό σημειώνεται το γεγονός ότι, όλο και περισσότερες χώρες υιοθετούν μηχανισμούς στήριξης των μπαταριών, καθώς οι τιμές τους μειώνονται.