Η Κύπρος αμφιβάλλει για το καλώδιο – “Το έργο δεν είναι βιώσιμο”

Αβεβαιότητα για το έργο GSI (Great Seas Interconnector), που αφορά στη σύνδεση δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου με υποθαλάσσιο καλώδιο, εξέφρασε ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, με τις δηλώσεις του να έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα λεγόμενα του ΥΠΕΞ Γιώργου Γεραπετρίτη και τις κυβερνητικές διαρροές περί επανέναρξης των εργασιών για το καλώδιο. 

Ειδικότερα, σε συνέντευξή του στην “Καθημερινή της Κύπρου”, ο κ. Κεραυνός, ρωτήθηκε για τη συζήτηση γύρω από το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, με τον ίδιο να σημειώνει πως “έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους”.

Σε ερώτηση γιατί συζητάτε ακόμη για το εάν το έργο είναι βιώσιμο ή όχι, ο υπουργός τόνισε πως “η συζήτηση γίνεται γιατί το έργο είναι πολύπλοκο με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική πτυχή. Θα ήθελα επίσης να σημειώσω και κάτι άλλο. Έχει από το 2010 που συζητείται αυτό το έργο και χαρακτηρίζεται ευρωπαϊκό, καθώς η Κομισιόν αποφάσισε να το χρηματοδοτήσει με 650 εκατομμύρια. Το ερώτημα που θέτω είναι γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαθέτει κονδύλια υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μετά από τόσα χρόνια δεν διερωτάται γιατί δεν έγινε αυτό το έργο;“.

Αναφορικά με τις πληρωμές και τα 25 εκατ. ευρώ για τα οποία άναψε και το πράσινο φως το προηγούμενο διάστημα η ΡΑΕΚ, ο κ. Κεραυνός υπογράμμισε ότι “με τα σημερινά οικονομικά, τεχνικά και γεωπολιτικά δεδομένα που χαρακτηρίζουν το έργο, η πληρωμή του ποσού των 25 εκατομμυρίων δεν είναι μια απλή υπόθεση. Χρειάζεται πρώτα η διασφάλιση κάποιων σοβαρών παραμέτρων”.

Υπενθυμίζεται ότι οι έρευνες για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου έχουν παγώσει επ’ αόριστον, καθώς η Τουρκία απειλεί ότι θα βγάλει ξανά πολεμικά πλοία στη θαλάσσια περιοχή της Κάσου, όπως είχε κάνει και τον Ιούλιο του 2024.

Η απάντηση Χατζηδάκη

Απάντηση στις δηλώσεις του κ. Κεραυνού έδωσε σήμερα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος, μιλώντας στην ΕΡΤ, δήλωσε αρχικά πως “το καλώδιο αυτό είναι ενταγμένο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό. Δεν είναι εθνικό σχέδιο της Ελλάδας. Αφορά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αποτελεί επομένως πρότζεκτ ευρωπαϊκής προτεραιότητας“.

“Έχουν υπάρξει κατά καιρούς συζητήσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων. Είναι ένα σχέδιο το οποίο κυρίως ωφελημένοι κατά τη δική μας άποψη είναι η Κύπρος. Για λόγους νομίζω προφανείς, αίρεται η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Από εκεί και πέρα, η δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη. Έχει εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και με συγκεκριμένες κινήσεις από επιμέρους υπουργεία και δημόσιους φορείς, αλλά από την άλλη πλευρά απομένει να ξεκαθαριστεί τι θέλει να κάνει και η Κύπρος”, πρόσθεσε.

“Όσον αφορά στην Ελλάδα, επαναλαμβάνω, η δέσμευσή μας είναι δεδομένη. Η κυπριακή κυβέρνηση είναι αυτή, μετά και τη δήλωση που έκανε ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου που πρέπει να αποσαφηνίσει τη στάση της“, κατέληξε.

Η βεβαιότητα Γεραπετρίτη

Αξίζει να σημειωθεί πως στο ίδιο μήκος κύματος με τον κ. Χατζηδάκη, αλλά σε αντίθεση με τις δηλώσεις του κ. Κεραυνού, εμφανίστηκε νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος φάνηκε αρκετά βέβαιος για το έργο και την συνέχισή του, σε συνέντευξη που έδωσε στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24.

Ειδικότερα, όσον αφορά στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, ο κ. Γεραπετρίτης ξεκαθάρισε ότι αυτό θα συνεχιστεί διότι είναι Ευρωπαϊκό και το χαρακτήρισε πολύ σημαντικό γιατί αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι, παρά τις αντιδράσεις της Τουρκίας, η πρώτη φάση ανάπτυξης της έρευνας ολοκληρώθηκε, ενώ όπως είπε, “θα υπάρξουν συνέπειες, σε περίπτωση που παρεμποδιστούν οι εργασίες για την πόντιση του καλωδίου”.

Σχετικά με το χρονοδιάγραμμα των εργασιών, ανέφερε ότι “δεν έχει ακόμη καθοριστεί η ακριβής ημερομηνία, είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με την εταιρεία, η έκτασή του είναι απείρως μεγαλύτερη σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο έργο, καλύπτει μία πολύ μεγάλη έκταση στον θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Ευρώπης, πρέπει να εκδοθούν Navtex οι οποίες να είναι τμηματικές, έχει λοιπόν μία σειρά από ζητήματα τα οποία πρέπει να διευθετηθούν, θα είναι μία επιλογή η οποία θα υλοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα”.

Στήριξη Κομισιόν στο έργο

Υπενθυμίζεται ότι χθες, η Κομισιόν εξέφρασε την στήριξή της στο έργο, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική σημασία του για την ΕΕ.

Ειδικότερα, κληθείσα να σχολιάσει τις τελευταίες προειδοποιήσεις της τουρκικής κυβέρνησης ότι θα παρεμποδίσει το έργο GSI, η αρμόδια εκπρόσωπος της Επιτροπής για θέματα ενέργειας, Άνα Κάιζα, τόνισε τη “σημασία που έχει αυτό το έργο για την ενεργειακή πολιτική και για τις ενεργειακές υποδομές στην περιοχή”.

“Έχουμε επενδύσει σε αυτό το έργο. Δεν είναι σημαντικό μόνο για εμάς, αλλά και για την περιοχή και προφανώς είναι κάτι που θα θέλαμε να δούμε να υλοποιείται εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος – σύμφωνα με τις μελέτες, στις οποίες συμμετείχαμε και εμείς και θέλουμε να δούμε την εξεύρεση μιας λύσης, ώστε το έργο να μπορέσει να συνεχιστεί”, ανέφερε χαρακτηριστικά η Άνα Κάιζα.

Η ίδια πρόσθεσε πως έχουν γίνει σχετικές δηλώσεις και πως η Επιτροπή έχει υπενθυμίσει σε πολιτικό επίπεδο ότι “είναι σημαντικό να βρεθεί μια λύση και να προχωρήσει αυτό το έργο, δεδομένης της σημασίας του για την περιοχή“. Σημείωσε, επίσης, ότι για το ζήτημα αυτό έχει συζητήσει ο Επίτροπος για θέματα ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν, τόσο με τους ομολόγους του στην Τουρκία, όσο και με όσους συμμετέχουν σε αυτό το έργο.

Ανέφερε, ακόμα, ότι όντως έχουν υπάρξει “καθυστερήσεις” και “προβλήματα” στην υλοποίηση αυτού του “σημαντικού έργου” που η Επιτροπή θα ήθελε να δει να υλοποιείται “το συντομότερο δυνατό”. Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή το παρακολουθεί, παραμένοντας σε επαφή με τoυς ομολόγους της, σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο, λέγοντας πως “είναι προς το συμφέρον μας να γνωρίζουμε τι συμβαίνει, δεδομένου ότι έχουμε επενδύσει σε αυτό το έργο και υπάρχει πολιτική δέσμευση”.

Το GSI είναι ένα έργο ύψιστης στρατηγικής σημασίας για την Επιτροπή, για το οποίο η ΕΕ έχει εγκρίνει επιχορήγηση ύψους 657 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Faciity) και επιπλέον έχουν παρασχεθεί 100 εκατομμύρια ευρώ από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).

Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου αναπτύσσεται από τον ΑΔΜΗΕ με την υποστήριξη της ΕΕ, εντάσσεται στα Projects of Common Interest (PCI), γεγονός που εξασφαλίζει χρηματοδότηση αλλά και ευρωπαϊκή πολιτική στήριξη.

Η πόντιση του καλωδίου, μήκους περίπου 900 χιλιομέτρων, θα είναι ένα από τα πιο απαιτητικά τεχνικά έργα διεθνώς ωστόσο για να καταστεί εφικτή απαιτείται η ολοκλήρωση των ερευνητικών εργασιών που επί της ουσίας παρεμποδίστηκαν και διακόπηκαν από την αντίδραση επί του πεδίου της Άγκυρας.