Κοινοτικά κονδύλια 1,7 δις. ευρώ για να γίνουν πράσινα τα ελληνικά νησιά

Την επεξεργασία των αναλυτικών προτάσεων για τα «πράσινα» έργα που θα επιδοτηθούν από το Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών, από επενδύσεις σε ΑΠΕ και μπαταρίες μέχρι μονάδες αφαλάτωσης, αντλησιοταμίευσης και ηλεκτρικές διασυνδέσεις, ολοκληρώνει το ΥΠΕΝ προκειμένου μέχρι τις 30 Ιουνίου να έχει υποβάλει το φάκελο προς έγκριση στις Βρυξέλλες.

Αμέσως μετά θα αναλάβει δουλειά η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, προκειμένου μέσα στους επόμενους μήνες να αξιολογήσει τις προτάσεις για το που θα «πέσουν» τα 1,75 δισ ευρώ του Ταμείου.

Δηλαδή σε ποια ακριβώς από τα εκατοντάδες έργα των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων, του Ιονίου και της Κρήτης θα διατεθούν τα κεφάλαια του Decarbonisation Fund, που «σπάνε» σε τρεις πυλώνες: Τις επενδύσεις σε ΑΠΕ (892 εκατ ή 51% του συνόλου), τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις (717 εκατ. ή 41%) και τις συμπληρωματικές τεχνολογίες (157 εκατ ή 9%).

Τα κεφάλαια που θα χρηματοδοτήσουν από διασυνδέσεις και μπαταρίες μέχρι μικρά υδροηλεκτρικά και υβριδικά συστήματα ΑΠΕ στα νησιά, είναι πολλά και περιμένουν τις ελληνικές προτάσεις, ωστόσο πολλές είναι και οι προκλήσεις. Τόσο ως προς το κατά πόσο τα νησιά διαθέτουν τον διοικητικό μηχανισμό για να «τρέξει» τα εκατοντάδες μικρά επιμέρους έργα που απαιτούνται, όσο και για το αν θα βρεθούν οι κατάλληλοι φορείς υλοποίησης, δηλαδή οι ανάδοχοι επενδυτές της πλειάδας διαγωνισμών που θα ακολουθήσουν.

Στον πρώτο πυλώνα, αυτόν που θα χρηματοδοτήσει έργα ΑΠΕ και μπαταρίες, προκειμένου να πάψει η τροφοδοσία των νησιών να εξαρτάται από τα ορυκτά καύσιμα, θα «πέσει» και η μερίδα του λέοντος, δηλαδή το 51% ή πάνω από 890 εκατ ευρώ.

• Στην ενεργειακή αυτονομία των νησιών προορίζονται 227 εκατ ευρώ. Τα έργα αφορούν φωτοβολταϊκά και μπαταρίες για νοικοκυριά, επιχειρήσεις, Δήμους, αγρότες και αεροδρόμια. Καθώς επίσης μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά 130-170 MW από κοινού με μπαταρίες.
• Σε υβριδικά συστήματα ΑΠΕ για τα μικρά και μη διασυνδεδεμένα νησιά, το Ταμείο θα «ρίξει» 210 εκατ ευρώ. Ο λόγος για υβριδικά συστήματα ΑΠΕ και μπαταρίες. Σαν στόχος έχει μπει μια ισχύς έργων 450 MW.
• Στα μεγαλύτερα διασυνδεδεμένα νησιά (π.χ. Νάξος, Πάρος, Κρήτη), το νούμερο «γράφει» 106 εκατ ευρώ. Κυρίαρχα τα μεγάλα φωτοβολταικά (πάντα μαζί με με μπαταρίες) για να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες των νησιών σε ρεύμα κατά τη τουριστική περίοδο.
• Στα θαλάσσια αιολικά, όπου το πρόγραμμα αγνοείται καιρό τώρα, ο προϋπολογισμός συμμετοχής από το Ταμείο είναι περίπου 260 εκατ ευρώ.
• Standalone Μπαταρίες ( 36 εκατ ευρώ). Εδώ το πλάνο μιλάει για μπαταρίες διάρκειας 6–8 ωρών σε διασυνδεδεμένα νησιά (συστήματα 5 MW και 50 MW). Στόχος είναι να δημιουργηθούν «άμυνες» στα νησιά απέναντι σε πιθανές τεχνικές διακοπές του δικτύου.
• Μικρά υδροηλεκτρικά και φράγματα πολλαπλών χρήσεων (100 εκατ). Τα έργα θα αφορούν πολλαπλών χρήσεων ταμιευτήρες που υποστηρίζουν την ανθεκτικότητα τόσο στο νερό όσο και στην ενέργεια.

Δίχως το Ταμείο που θα χρηματοδοτήσει με πάνω από 700 εκατ ευρώ τις μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις, αυτές δεν θα ήταν εφικτές. Το Decarbonization Fund καλύπτει το 40% του συνολικού τους κόστους. Είναι ο δεύτερος πυλώνας του Ταμείου.

Στη διασύνδεση των Δωδεκανήσων (Κως – Ρόδος – Κάρπαθος) που υπολογίζεται να είναι έτοιμη το 2028-2029 θα διατεθούν 705 εκατ ευρώ. Εκκρεμούν ακόμη η ολοκλήρωση των Κυκλάδων (Σέριφος – Σίφνος, Νάχος – Αμοργός, κλπ) και των νησιών του Β. Αιγαίου. Στόχος μακροπρόθεσμα είναι να μειωθούν τα κόστη που καταβάλουν οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών τους (ΥΚΩ), ώστε οι νησιώτες να πληρώνουν την ίδια με όλους τιμή στο ρεύμα.

Στον τρίτο πυλώνα του Ταμείου εντάσσονται μια σειρά από συμπληρωματικές δράσεις, όπως για την ηλεκτροδότηση των πλοίων στα λιμάνια (Cold ironing), με τα ποσά να καθορίζονται στα 100 εκατ. Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή για κατασκευή σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων το ποσό ανέρχεται στα 31 εκατ ευρώ.