Σε εφαρμογή ο ενεργειακός εφοδιασμός της Ουκρανίας μέσω Ελλάδας

Σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του νέου ενεργειακού δόγματος, στη βάση του οποίου είναι η υποκατάσταση του ρωσικού αερίου που τροφοδοτούσε ενεργειακά την κεντρική και νιοτιοανατολική Ευρώπη με αντίστοιχες ποσότητες αερίου αμερικανικής προέλευσης, αποτέλεσε η χθεσινή δημοπρασία για το λεγόμενο «Διάδρομο 1».

Πρόκειται για τροφοδοσία της Ουκρανίας για την κάλυψη μέρους των αναγκών της για το χειμώνα, με υγροποιημένο αέριο που θα ξεκινάει από τη Ρεβυθούσα (όπου θα αεριοποιείται) και θα φτάνει μέσω αγωγών στην εμπόλεμη χώρα αξιοποιώντας τον Κάθετο Διάδρομο.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν οι αρμόδιοι διαχειριστές «στις 13,68 γιγαβατώρες/ημέρα ανήλθαν οι συμβολαιοποιημένες ποσότητες στη δημοπρασία για το Διάδρομο 1 του Κάθετου Διαδρόμου».

Το σύνολο της διαθέσιμης δυναμικότητας ήταν 23,18 GWh/ημέρα, άρα άνω του 50% δεσμεύτηκε από την αγορά. Συγκριτικά, στην αμέσως προηγούμενη δημοπρασία το ενδιαφέρον είχε διαμορφωθεί στο 30%, άρα καταγράφεται ραγδαία αύξηση της εμπορικής διαθεσιμότητας.

Η εξέλιξη παίρνει ειδικό βάρος από το γεγονός ότι η δημοπρασία είναι η πρώτη μετά τη συμφωνία μεταξύ της ΔΕΠΑ και της Naftogaz για προμήθεια αμερικανικού υγροποιημένου αερίου (LNG).

Στη νέα στρατηγική της Ε.Ε. για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και προμήθεια, αντίστοιχα, υγροποιημένου αερίου από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, η χώρα μας φιλοδοξεί να διαδραματίσει κομβικό ρόλο, καθώς έχει τις κατάλληλες υποδομές για να αποτελέσει το γεωγραφικό χώρο που θα υποδέχεται το αμερικανικό LNG για να το διοχετεύσει στη συνέχεια στις χώρες της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.

«Η ΕΕ και η Ελλάδα ήταν πάντα υπέρ κάθε προσπάθειας η οποία γίνεται για τη διακοπή των εχθροπραξιών για να ανοίξει ένα παράθυρο ειρήνης» στην Ουκρανία, δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Υποθέσεων, Γιώργος Γεραπετρίτης, ενώ τόνισε ότι «η Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα, για μια ακόμη φορά, στάθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας, εξασφαλίζοντας την ενεργειακή της επάρκεια για το επόμενο διάστημα, μέσω μεγάλων συμφωνιών που υπεγράφησαν κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Προέδρου Ζελένσκι στην Αθήνα».

Τι είναι ο Κάθετος Διάδρομος

Ο Κάθετος Διάδρομος είναι επί της ουσίας ενεργειακός διάδρομος που συνδέει Ελλάδα – Βουλγαρία – Ρουμανία – Μολδαβία – Ουκρανία και τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς τους (TSOs), ήτοι ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), ICGB AD (Ελλάδα-Βουλγαρία), Bulgartransgaz (Βουλγαρία), Transgaz (Ρουμανία), VestMoldTransgaz (Μολδαβία), GTSOU (Ουκρανία). Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ενιαία αλυσίδα αγωγών και διασυνδέσεων φυσικού αερίου μεταξύ των χωρών και των διαχειριστών τους. Στην πρωτοβουλία αναμένεται να ενταχθούν, επίσης, η Σλοβακία (Eustream) και η Ουγγαρία (FGSZ).

Τον περασμένο Μάιο, άλλωστε, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου επισκέφθηκε την Κρέσνα της Βουλγαρίας, όπου με τον υπουργό Ενέργειας της γειτονικής χώρας Ζέκο Στάνκοφ, τον Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας Ρόσεν Ζελιάσκοφ και τον Υπουργό Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιγιάρτο εγκαινίασαν την κατασκευή μεγάλης διακλάδωσης του βουλγαρικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου, στο πλαίσιο του Κάθετου Διαδρόμου.

Το κομβικό αυτό έργο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2026, συνδέεται με την επέκταση της δυναμικότητας από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία (με σημείο διασύνδεσης το Σιδηρόκαστρο) και από τη Βουλγαρία προς τη Ρουμανία (με σημείο διασύνδεσης την Kresna) ως βασικό τμήμα του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, καθώς και με την υλοποίηση των στόχων για τη διαφοροποίηση και τη βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού.

Ζωτικό στοιχείο του Κάθετου Διαδρόμου είναι ο άξονας Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, με το παζλ να συμπληρώνουν άλλοι δύο κλάδοι, ο δυτικός (Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία) και ο ανατολικός (Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία). Στη σχετική πρωτοβουλία συμμετέχουν οι Διαχειριστές των αντίστοιχων χωρών.

Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία ATLANTIC – SEE LNG TRADE A.E., στην οποία ο Όμιλος AKTOR συμμετέχει μέσω της θυγατρικής του Aktor Energy Μονοπρόσωπη Α.Ε. με ποσοστό 60% και η ΔΕΠΑ Εμπορίας με 40%, υπέγραψε μακροχρόνια συμφωνία αγοραπωλησίας (SPA) με την αμερικανική εταιρεία Venture Global Inc. για την προμήθεια σημαντικών ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, το σχέδιο του Κάθετου Διαδρόμου προχωρά προς τα επόμενα βήματα, με τους εμπλεκόμενους Διαχειριστές να υπογράφουν στο πλαίσιο της υπουργικής διάσκεψης P-TEC, κοινή επιστολή προς τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας, ζητώντας έγκριση για την έναρξη δύο νέων διασυνοριακών προϊόντων δυναμικότητας – το «Διάδρομος 2» και το «Διάδρομος 3».

Το προϊόν «Διάδρομος 2» ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης Αμφιτρίτη στο δίκτυο του ΔΕΣΦΑ, διασχίζει τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας–Βουλγαρίας (ICGB) και συνεχίζει μέσω του Διαδρόμου Trans-Balkan ενώ το «Διάδρομος 3» ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης του ICGB με τον TAP και ακολουθεί την ίδια διαδρομή. Στόχος είναι η ρυθμιστική έγκριση έως τον Απρίλιο του 2026 και η τεχνική πλήρης ετοιμότητα του συστήματος έως το τέλος του 2027.