Είναι το ασήμι ο νέος χρυσός;

Πριν από μερικούς μήνες, το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας έκανε ένα αξιόλογο βήμα: ακύρωσε την προγραμματισμένη έκδοση μιας αναμνηστικής σειράς ασημένιων νομισμάτων για τα Χριστούγεννα με το θέμα των “Τριών Μάγων” και μια δεύτερη (λιγότερο γιορτινή) αναμνηστική για τα monorails (μονοτρόχια τρένα).

Ο λόγος; Οι τιμές του ασημιού εκτοξεύτηκαν τον Οκτώβριο και έφτασαν τα 53 δολάρια την ουγγιά, σε επίπεδο όπου «η υλική αξία των ασημένιων νομισμάτων των 20 και 25 ευρώ της Γερμανίας ξεπερνά σημαντικά την ονομαστική τους αξία», όπως εξήγησε το υπουργείο Οικονομικών. Με απλά λόγια: η έκδοση αυτών των νομισμάτων δεν είχε πλέον οικονομικό νόημα.

Από τότε, οι τιμές του ασημιού συνέχισαν να αυξάνονται. Πράγματι, την Τετάρτη, η τιμή του ασημιού έφτασε τα 63,86 δολάρια ανά ουγγιά – σχεδόν διπλάσια από ότι πριν από έναν χρόνο – μετά τη μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.

Αυτό ξεπερνά εύκολα την αύξηση σχεδόν 60% στις τιμές του χρυσού φέτος — ας μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι ο χρυσός ήταν αυτός που τραβούσε όλη την προσοχή.

Πράγματι, η άνοδος της τιμής του ασημιού υπήρξε τόσο “παραβολική” , για να χρησιμοποιήσουμε την εμπορική ορολογία, που μια τέτοια άνοδος έχει παρατηρηθεί μόνο δύο φορές στη σύγχρονη ιστορία: στα τέλη της δεκαετίας του 1970 (κατά τη διάρκεια του σοκ του πετρελαίου και του πληθωρισμού) και το 2008 (κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης).

Και αυτό που είναι αξιοσημείωτο αυτή τη φορά είναι ότι η αύξηση των τιμών του ασημιού δεν συνέβη ταυτόχρονα με την κατάρρευση των αγορών μετοχών ή ομολόγων· ή τουλάχιστον όχι ακόμα. Στην καλύτερη περίπτωση, αυτό καθιστά το μοτίβο ασυνήθιστο – και, στη χειρότερη, δυνητικά δυσοίωνο.

Τι εξηγεί αυτό; Η απάντηση βρίσκεται σε έναν συνδυασμό φόβου και απληστίας, μαζί με τα αυξανόμενα επίπεδα χρηματιστικοποίησης. Για να ξεκινήσουμε με την απληστία: τον τελευταίο χρόνο, η βιομηχανική ζήτηση για ασήμι αυξήθηκε σταθερά, ιδιαίτερα από τομείς όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και οι επεξεργαστές υπολογιστών. Αν η ιστορία είναι οδηγός, αυτό τελικά θα οδηγήσει σε αύξηση της προσφοράς (δηλαδή περισσότερη εξόρυξη).

Αλλά, καθώς αυτό δεν μπορεί να εφαρμοστεί γρήγορα, η προσφορά και η ζήτηση είναι αυτή τη στιγμή ασύμμετρες. Και αυτή η ανισορροπία έχει γίνει διπλά έντονη επειδή ο Λευκός Οίκος προσδιόρισε πρόσφατα το ασήμι ως στρατηγικό αγαθό, προκαλώντας φόβους για επικείμενους δασμούς.

Έτσι, έχει γίνει συσσώρευση αποθεμάτων στις ΗΠΑ. Αυτό με τη σειρά του έχει επιδεινώσει τις ελλείψεις αλλού, δημιουργώντας παράξενες διαφορές τιμών μεταξύ του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης. Και – όπως ήταν αναμενόμενο – κυκλοφορούν φήμες ότι οι έξυπνοι επενδυτές εκμεταλλεύονται αυτή τη διαφορά.

Αν ισχύει αυτό, παρουσιάζει μια αχνή αντήχηση της κερδοσκοπικής αποδιοργάνωσης – δηλαδή των διαταραχών τιμών που προκαλούνται από επιθετικούς χρηματοδότες που προσπαθούν να κλείσουν κέρδη – που εκδηλώθηκε το 1980, όταν μια εμπορική ομάδα γνωστή ως οι αδελφοί Hunt εξαπέλυσε μια αμφιλεγόμενη συμπίεση στις αγορές αργύρου.

Υπάρχει επίσης ένας τρίτος παράγοντας πίσω από την αύξηση των τιμών του ασημιού. H φρενίτιδα του λιανικού εμπορίου αυξάνεται, όπως παρατήρησε αυτή την εβδομάδα η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.

Επιπλέον, το αίσθημα του “Fomo” – ή του φόβου μήπως χάσετε κάτι – ωθεί τους επενδυτές να στοιχηματίζουν σε τομείς που συνδέονται με την τεχνητή νοημοσύνη, παράλληλα με τον χρυσό ή τα κρυπτονομίσματα. Και, καθώς οι τιμές αυτών των περιουσιακών στοιχείων έχουν αυξηθεί, ορισμένοι επενδυτές φαίνεται τώρα να στρέφονται και στο ασήμι, κυρίως επειδή συνειδητοποιούν ότι το ασήμι έχει χρήσεις στον πραγματικό κόσμο – σε αντίθεση με πολλά άλλα κερδοσκοπικά περιουσιακά στοιχεία. Αυτό το έχει κάνει διπλά ελκυστικό. Το ασήμι, αν θέλετε, είναι ο νέος χρυσός.

Έπειτα, υπάρχει και ο φόβος. Καθώς η Fed έχει μειώσει τα επιτόκια τρεις φορές φέτος, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός υπερβαίνει τον στόχο του 2%, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για την “δημοσιονομική κυριαρχία” – δηλαδή ότι οι κυβερνήσεις θα αναγκάσουν τις κεντρικές τράπεζες να μειώσουν τα επιτόκια ώστε να διευκολυνθεί η εξυπηρέτηση του ολοένα αυξανόμενου χρέους τους.

«Όλα αυτά είναι πληθωριστικά», προειδοποίησε ο Steven Blitz, επικεφαλής οικονομολόγος της TD Lombard στις ΗΠΑ, σε email προς τους πελάτες αυτή την εβδομάδα, σημειώνοντας ότι εκτός από τις μειώσεις επιτοκίων, η Fed δεσμεύτηκε επίσης αυτή την εβδομάδα να επανεκκινήσει τις αγορές ομολόγων του Δημοσίου.

Αυτό έχει αυξήσει τις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων στις ΗΠΑ – αλλά και αλλού – το 2025, ακόμη και καθώς τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια μειώνονται. “Αυτό το μοτίβο αύξησης των μακροπρόθεσμων επιτοκίων είναι πολύ ασυνήθιστο αν κοιτάξουμε την ιστορική αντίδραση στους [προηγούμενους] κύκλους μείωσης από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα”, σημειώνει ο Torsten Sløk, επικεφαλής οικονομολόγος της Apollo.

Αυτό οδηγεί επίσης κάποιους επενδυτές να αγκαλιάσουν τον χρυσό ως μια “κίνηση κατά της υποτίμησης”, δηλαδή ένα αντιστάθμισμα έναντι του κινδύνου ότι ο πληθωρισμός ή ακόμα και η αθέτηση πληρωμών θα εξαλείψει την αξία των νομισμάτων.

Κάποιοι, όπως ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ ​​Μπέσεντ, υποστηρίζουν ότι αυτές οι ανησυχίες είναι ανοησίες. Την περασμένη εβδομάδα, προχώρησε σε μια αισιόδοξη ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τον χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων Φράνκλιν το χελωνάκι, προτρέποντας τους Αμερικανούς αποταμιευτές να αγοράσουν περισσότερα ομόλογα του δημοσίου ακριβώς επειδή θεωρεί ότι αποτελούν ένα αξιόπιστο μέσο αποθήκευσης αξίας.

Και, όπως θα σημείωναν οι οικονομικοί ιστορικοί, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το ασήμι – ή ο χρυσός – είναι πιο αξιόπιστο περιουσιακό στοιχείο. Αντιθέτως, οι τιμές του ασημιού υπήρξαν τόσο ασταθείς στο παρελθόν, επειδή η αγορά είναι τόσο αδύναμη, που οι έμποροι αστειεύονται ότι το πολύτιμο μέταλλο είναι «ο δημιουργός των χήρων», επειδή μπορεί να προκαλέσει μεγάλες απώλειες. Οι αδελφοί Hunt είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: μετά το δραματικό ράλι των τιμών του 1980, οι τιμές κατέρρευσαν καταστρέφοντας τους.

Αυτό θα μπορούσε να συμβεί ξανά. Αλλά αυτή τη στιγμή, ο φόβος και η απληστία παραμένουν έντονα – και ενισχύονται από την αβεβαιότητα για το τι μπορεί να κάνει ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα ή με τους δασμούς.

Υπό αυτή την έννοια, λοιπόν, το αποτυχημένο χριστουγεννιάτικο νόμισμα είναι ένα ισχυρό σημάδι της εποχής μας, όπου η ευφορία και η ανησυχία είναι πλέον άμεσα συνυφασμένα με τις αγορές – αν και δεν σηματοδοτεί ακριβώς αυτή την “εορταστική υπενθύμιση” που θα ήθελε το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών.