Η στιγμή “κόκκινου συναγερμού” της OpenAI

Για τις τεχνολογικές start-ups, η αδιάκοπη εστίαση στον στόχο μπορεί να είναι κρίσιμη. Η διάσημη αποστολή της Google, “να οργανώσουμε τις πληροφορίες του κόσμου και να τις κάνουμε παγκοσμίως προσβάσιμες και χρήσιμες”, διαμόρφωσε τις πρώτες προτεραιότητές της.

Μια σειρά αναβαθμίσεων στη μηχανή αναζήτησης κατά τα πρώτα χρόνια της, από την αναζήτηση εικόνας και τους χάρτες μέχρι τα καταστήματα και τις ειδήσεις, την διαφοροποίησε από την αρχική της μορφή. Όταν η Microsoft απάντησε με το Bing εννέα χρόνια αργότερα, το παιχνίδι είχε ήδη τελειώσει.

Η OpenAI, αντίθετα προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την έλλειψη εστίασής της. Το ChatGPT μπορεί να έχει καταλάβει τη φαντασία του κοινού, αλλά η εταιρεία έχει ασχοληθεί με την ανάπτυξη μιας σειράς νέων ιδεών και προϊόντων, από ένα κοινωνικό δίκτυο βασισμένο στη δημιουργία βίντεο μέχρι έναν σύμβουλο αγορών, ενώ παράλληλα εξερευνά και την επιχειρηματική αγορά.

Ο αγώνας για διαφοροποίηση είναι κατανοητός. Αντιμετωπίζοντας τεράστιο κόστος για την ανάπτυξη και εκπαίδευση των μοντέλων της, η OpenAI χρειάζεται κάθε νέα πηγή εσόδων που μπορεί να βρει. Όμως οι κίνδυνοι αυτής της προσέγγισης αρχίζουν να γίνονται φανεροί.

Τρία χρόνια μετά το ChatGPT, που δημιούργησε αναταραχή στη Google, ο γίγαντας αναζήτησης έχει επιστρέψει δυναμικά. Το τελευταίο μοντέλο Gemini AI έχει επαινεθεί ευρέως, ανεβάζοντας τις μετοχές της εταιρείας σε νέα ύψη. Αντιλαμβανόμενος την απειλή, ο CEO της OpenAI, Sam Altman, έστειλε το μήνυμα που αποκάλεσε “κόκκινο συναγερμό” προς το προσωπικό, καλώντας τους να επικεντρωθούν ξανά στο ChatGPT.

Σε αντίθεση με τη Google, η OpenAI ποτέ δεν είχε τη δυνατότητα να εισέλθει σε μια μεγάλη νέα αγορά χωρίς να έχει μεγάλους ανταγωνιστές να την παρακολουθούν στενά. Αλλά αν κρίνουμε από την έκκληση του Altman, η εταιρεία του έχει επιδεινώσει το πρόβλημα, στρέφοντας την προσοχή της μακριά από το κύριο προϊόν της και μη αφιερώνοντας αρκετούς πόρους σε αυτό, προκαλώντας την επείγουσα ανάγκη για αναθεώρηση.

Η έκκληση αυτή θέτει τρία σημαντικά ερωτήματα για τις προτεραιότητες της OpenAI στη νέα φάση του ανταγωνισμού στην καταναλωτική τεχνητή νοημοσύνη. Το πρώτο είναι αν μπορεί να ελπίζει σε κάποια μακροχρόνια διαφοροποίηση στα θεμελιώδη μοντέλα που υπήρξαν η αρχική πηγή της επιτυχίας της. Καθώς ο ανταγωνισμός μεταξύ των κατασκευαστών μοντέλων έχει ενταθεί, η OpenAI δεν έχει καταφέρει να διατηρήσει ένα σαφές τεχνικό πλεονέκτημα – αλλά, στην πραγματικότητα, κανείς άλλος δεν το έχει καταφέρει επίσης.

Η διαφοροποίηση του μοντέλου αντικατοπτρίζει επίσης πιο υποκειμενικές αποφάσεις, όπως ο τόνος που χρησιμοποιούν στις απαντήσεις τους στις ερωτήσεις. Εδώ, επίσης, φαίνεται ότι η OpenAI έχει αποσπαστεί από πολλές προτεραιότητες.

Μια ενημέρωση του μοντέλου 4o νωρίτερα φέτος, επικεντρώθηκε έντονα στην αύξηση της εμπλοκής των καταναλωτών και ενίσχυσε τις απόψεις που ήδη είχαν οι χρήστες της.

Μετά την παραδοχή ότι αυτό είχε κάνει το μοντέλο υποκριτικό με στοιχεία κολακείας προς τον χρήστη, η OpenAI αντέστρεψε την πορεία της με την κυκλοφορία του GPT-5, μόνο για να αντιμετωπίσει κριτική ότι είχε γίνει υπερβολικά απρόσωπο.

Η εναλλαγή μεταξύ αυτών των διαφορετικών στυλ επισημαίνει τις προκλήσεις της ικανοποίησης τόσο των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων με τα ίδια βασικά μοντέλα.

Ένα δεύτερο ερώτημα είναι αν η αγορά των chatbots έχει ήδη στραφεί υπέρ του ChatGPT, ή αν εξακολουθεί να υπάρχει μάχη για την κυριαρχία. Η ικανότητα της Google να χρησιμοποιήσει τη μηχανή αναζήτησής της ως μέσο πρόσβασης στο Gemini, της δίνει ένα ισχυρό εργαλείο απόκτησης πελατών.

Η έκκληση του Altman για περισσότερη προσπάθεια στην επέκταση των δυνατοτήτων του ChatGPT, για παράδειγμα προσφέροντας περισσότερη εξατομίκευση και ικανότητα απάντησης σε ένα ευρύτερο φάσμα ερωτήσεων, υποδεικνύει μια περίοδο έντονου ανταγωνισμού για νέες δυνατότητες.

Καθώς εστιάζει ξανά στον στόχο, η OpenAI χρειάζεται επίσης ένα ισχυρότερο επιχειρηματικό μοντέλο για το κύριο προϊόν της. Οι συνδρομές premium του ChatGPT αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της, αλλά μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό χρηστών πληρώνει για τέτοιες υπηρεσίες “freemium”*. Ωστόσο, μια από τις πρωτοβουλίες που ο Altman ζήτησε να υποβαθμιστεί αυτήν την εβδομάδα είναι η διαφήμιση, υποδηλώνοντας καθυστέρηση σε μια δυνητικά σημαντική νέα μορφή κερδοφορίας.

Το τρίτο ερώτημα από τον “κόκκινο συναγερμό” του Altman είναι αν μείωσε τις πιθανότητες της εταιρείας του να αναπτύξει την επόμενη μεγάλη καταναλωτική εμπειρία στην τεχνητή νοημοσύνη.

Η εταιρεία έχει πάντα μιλήσει για το ChatGPT ως ένα ακούσιο χτύπημα, ένα μέσο για να δείξει τη δύναμη των τελευταίων μοντέλων της, που ξαφνικά άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή στους καταναλωτές. Δεν είναι σαφές αν θα υπάρξουν άλλες “killer apps” της καταναλωτικής τεχνητής νοημοσύνης, αλλά μετά από αυτή την εβδομάδα, οι πειραματισμοί με νέα προϊόντα στην OpenAI είναι πιθανό να καθυστερήσουν, τουλάχιστον για λίγο.

Ο CEO της εταιρείας διέταξε το προσωπικό να υποβαθμίσει υποσχόμενες νέες ιδέες όπως ο σύμβουλος αγορών και μια προσωπική υπηρεσία βοηθού που ονομάζεται Pulse.

Το σημείωμα του Altman προς το προσωπικό αυτήν την εβδομάδα δείχνει ότι έχει μπροστά του δύσκολες αποφάσεις. Η δηλωμένη αποστολή της εταιρείας του, “να διασφαλίσει ότι η γενική τεχνητή νοημοσύνη θα ωφελήσει όλη την ανθρωπότητα”, είναι σίγουρα αξιοθαύμαστη. Αλλά ως βοήθημα για το πώς να καθορίσει στρατηγικές προτεραιότητες σε μια ταραγμένη ανταγωνιστική αγορά, προσφέρει λίγες κατευθυντήριες γραμμές.

*Οι υπηρεσίες Freemium προσφέρουν μια βασική έκδοση ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας δωρεάν επ’ αόριστον