Ο Μασκ και η έξοδος υψηλόβαθμων στελεχών λόγω burnout και πολιτικής

Η αυτοκρατορία επιχειρήσεων του Ίλον Μασκ έχει πληγεί από ένα κύμα αποχωρήσεων υψηλόβαθμων στελεχών κατά το τελευταίο έτος, καθώς οι αδιάκοπες απαιτήσεις του δισεκατομμυριούχου και η πολιτική του δράση, επιταχύνουν τις αποχωρήσεις στις κορυφαίες βαθμίδες.

Βασικά μέλη της ομάδας πωλήσεων της Tesla στις ΗΠΑ, των επιχειρήσεων μπαταριών και κινητήρων, του τομέα δημοσίων σχέσεων και της διεύθυνσης πληροφοριακών συστημάτων, έχουν αποχωρήσει πρόσφατα, καθώς και βασικά μέλη των ομάδων ρομπότ Optimus και τεχνητής νοημοσύνης, στις οποίες ο Μασκ έχει επενδύσει το μέλλον της εταιρείας του.

Οι εξελίξεις είναι ακόμη πιο έντονες στην xAI, την startup τεχνητής νοημοσύνης του Μασκ, την οποία συγχώνευσε με το δίκτυο social media X (πρώην Twitter), τον Μάρτιο. Ο οικονομικός διευθυντής και ο γενικός σύμβουλος της εταιρείας αποχώρησαν πρόσφατα μετά από σύντομες θητείες, με διαφορά μίας εβδομάδας ο ένας από τον άλλον.

Οι κινήσεις αυτές αποτελούν μέρος μιας εξόδου από το συγκρότημα του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, καθώς ο ίδιος ελέγχει πέντε εταιρείες, από την SpaceX έως την Tesla, με περισσότερους από 140.000 υπαλλήλους. Οι Financial Times μίλησαν με περισσότερους από δώδεκα νυν και πρώην υπαλλήλους για να αποκτήσουν μια πλήρη εικόνα.

Ενώ πολλοί αποχώρησαν χωρίς συγκρούσεις μετά από μακρά υπηρεσία για να ιδρύσουν νεοσύστατες επιχειρήσεις ή να κάνουν διάλειμμα στην καριέρα τους, σημειώθηκε αύξηση και για όσους παραιτήθηκαν από επαγγελματική εξουθένωση ή από απογοήτευση από τις στρατηγικές διαφοροποιήσεις του Μασκ, τις μαζικές απολύσεις και την πολιτική του, όπως ανέφεραν οι πηγές.

“Η μόνη σταθερά στον κόσμο του Έλον είναι το πόσο γρήγορα καταβροχθίζει τους βοηθούς του”, είπε ένας από τους συμβούλους του δισεκατομμυριούχου. “Ακόμη και στο διοικητικό συμβούλιο αστειεύονται, λένε πως υπάρχει ο πραγματικός χρόνος και ο “χρόνος Tesla”. Η νοοτροπία είναι εργασία 24/7. Δεν είναι όλοι φτιαγμένοι για αυτό”.

Ο Robert Keele, γενικός σύμβουλος της xAI, τερμάτισε την 16μηνη θητεία του στις αρχές Αυγούστου δημοσιεύοντας ένα βίντεο που δημιουργήθηκε με χρήση AI στο οποίο ένας δικηγόρος με κουστούμι ουρλιάζει ενώ φτυαρίζει κάρβουνο. “Αγαπώ τα δύο μικρά παιδιά μου και δεν τα βλέπω αρκετά”, σχολίασε.

Ο Mike Liberatore παρέμεινε τρεις μήνες ως οικονομικός διευθυντής της xAI προτού αυτομολήσει στον αντίπαλο του Μασκ, Σαμ Άλτμαν, στην OpenAI. “102 ημέρες – 7 ημέρες την εβδομάδα στο γραφείο· 120+ ώρες την εβδομάδα· λατρεύω να εργάζομαι σκληρά”, έγραψε στο LinkedIn.

Ανώτεροι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η στάση του Μασκ έχει ενταθεί με την ίδρυση του ChatGPT στα τέλη του 2022, η οποία αναστάτωσε την καθιερωμένη τάξη πραγμάτων στη Σίλικον Βάλεϊ.

Οι εργαζόμενοι εκλαμβάνουν επίσης την αντιπαλότητα του Μασκ με τον Άλτμαν – με τον οποίο συνίδρυσε την OpenAI, πριν έρθουν σε σύγκρουση – ως την αιτία της πίεσης που ασκείται στο προσωπικό.

“Ο Ίλον ένιωσε ένα βάρος στις πλάτες από το ChatGPT και προσπαθεί με κάθε τρόπο να βγάλει τον Σαμ εκτός αγοράς”, είπε πρόσφατα ένα κορυφαίο στέλεχος που αποχώρησε.

Την περασμένη εβδομάδα, η xAI κατηγόρησε τον αντίπαλό της ότι κλέβει μηχανικούς με σκοπό την “λεηλασία και υπεξαίρεση” του κώδικα και των μυστικών του κέντρου δεδομένων της. Η OpenAI χαρακτήρισε την αγωγή ως “το τελευταίο κεφάλαιο στη συνεχιζόμενη παρενόχληση που μας ασκεί ο Μασκ”.

Άλλα στελέχη επισήμαναν την ανησυχία τους για την υποστήριξη του Μασκ στον Ντόναλντ Τραμπ και την υπεράσπιση ακροδεξιών προβοκάτορων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Δήλωσαν ότι ορισμένοι υπάλληλοι φοβούνταν τις δύσκολες συζητήσεις με τις οικογένειές τους σχετικά με τις διχαστικές απόψεις του Μασκ για τα πάντα, από τα δικαιώματα των τρανς ατόμων μέχρι τη δολοφονία του συντηρητικού ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ.

Ο Μασκ, η Tesla και η xAI αρνήθηκαν να σχολιάσουν.

Η Tesla ήταν παραδοσιακά το πιο σταθερό κομμάτι του ομίλου του Μασκ. Ωστόσο, πολλά μέλη της ομάδας αποχώρησαν μετά την κατάργηση 14.000 θέσεων εργασίας τον Απρίλιο του 2024.

Ορισμένες αποχωρήσεις προκλήθηκαν καθώς ο Μασκ μετέτρεψε τις επενδύσεις του σε νέα έργα ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών, τα οποία πολλοί εργαζόμενοι θεωρούσαν κλειδί για την αποστολή του να μειώσει τις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα – και έδωσε προτεραιότητα στη ρομποτική, την τεχνητή νοημοσύνη και τα αυτόνομα ρομποτικά ταξί.

Ο Μασκ ακύρωσε ένα πρόγραμμα για την κατασκευή ενός χαμηλού κόστους ηλεκτρικού οχήματος αξίας 25.000 δολαρίων που θα μπορούσε να πωληθεί σε αναδυόμενες αγορές –  ονομάστηκε εσωτερικά NV-91 και Model 2 από τους θαυμαστές του στο διαδίκτυο, σύμφωνα με πέντε άτομα που είχαν γνώση για το θέμα.

Ο Daniel Ho ο οποίος βοήθησε στην επίβλεψη του έργου και αναφερόταν απευθείας στον Μασκ, αποχώρησε τον Σεπτέμβριο του 2024 και εντάχθηκε στον βραχίονα αυτόνομων ταξί της Google, Waymo.

Οι υπεύθυνοι δημόσιας πολιτικής Rohan Patel και Hasan Nazar, καθώς και ο επικεφαλής των μονάδων ισχύος και ενέργειας Drew Baglino, παραιτήθηκαν επίσης μετά την αναδιάρθρωση. Η Rebecca Tinucci, επικεφαλής του τμήματος υπερσυμπιεστών, πήγε στην Uber αφότου ο Musk απέλυσε ολόκληρη την ομάδα και επιβράδυνε την κατασκευή σταθμών φόρτισης υψηλής ταχύτητας.

Στα τέλη του καλοκαιριού, ο David Zhang, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την κυκλοφορία των Model Y και Cybertruck, αποχώρησε. Ο Διευθυντής Πληροφοριακών Συστημάτων Nagesh Saldi αποχώρησε τον Νοέμβριο.

Ο Vineet Mehta, βετεράνος της εταιρείας με 18 χρόνια εμπειρίας, τον οποίο ένας συνάδελφος χαρακτήρισε ως «σημαντικό πρόσωπο για όλα τα θέματα που αφορούν τις μπαταρίες», παραιτήθηκε τον Απρίλιο. Ο Milan Kovac, υπεύθυνος για το πρόγραμμα ανθρωποειδούς ρομποτικής Optimus, αποχώρησε τον Ιούνιο.

Αυτόν τον μήνα τον ακολούθησε ο Ashish Kumar, επικεφαλής της ομάδας Optimus AI, ο οποίος μετακινήθηκε στη Meta. “Οι οικονομικές απολαβές μου στην Tesla ήταν σημαντικά μεγαλύτερες”, έγραψε ο Kumar στο X απαντώντας στην κριτική που δέχθηκε πως έφυγε για τα χρήματα. “Η Tesla είναι γνωστό ότι πληρώνει πολύ καλά, το ίδιο κάνει και ο Zuckerberg”.

Εν μέσω μιας απότομης πτώσης των πωλήσεων – την οποία πολλοί αποδίδουν στην αποξένωση των φιλελεύθερων πελατών από τον Μασκ – ο Omead Ashfar, στενός έμπιστος συνεργάτης και γνωστός ως ο “πυροσβέστης” και “εκτελεστής” του, απολύθηκε από τη θέση του επικεφαλής πωλήσεων και λειτουργιών στη Βόρεια Αμερική τον Ιούνιο. Ο αναπληρωτής του Ashfar, Troy Jones, ακολούθησε λίγο αργότερα, τερματίζοντας την 15ετή θητεία του.

“Η συμπεριφορά του Ίλον επηρεάζει την ηθική, τη σταθερότητα και τις προσλήψεις”, είπε ένα στέλεχος με πολλά χρόνια εμπειρίας. “Πέρασε από μια φάση κατά την οποία τον συμπαθούσαν άνθρωποι όλων των τάσεων, στο να τον συμπαθεί μόνο μια συγκεκριμένη μερίδα”.

Λίγοι από αυτούς που αποχωρούν επικρίνουν τον Μασκ υπό τον φόβο αντιποίνων. Αλλά ο Giorgio Balestrieri , ο οποίος εργαζόταν για την Tesla για οκτώ χρόνια στην Ισπανία, είναι μεταξύ των λίγων που μίλησαν δημοσίως, αναφέροντας αυτόν τον μήνα ότι έπαψε να πιστεύει ότι ο Μασκ είχε προκαλέσει “τεράστια ζημιά στη λειτουργία της Tesla και στην ευημερία των δημοκρατικών θεσμών”.

“Λατρεύω την Tesla και τον χρόνο που πέρασα εκεί”, είπε άλλο στέλεχος που αποχώρησε πρόσφατα. “Αλλά κανείς απ’ όσους ξέρω εκεί δεν μπλέκει με τις πολιτικές επιλογές του Μασκ. Ποιος θέλει να τα βάλει με αυτόν σε αυτό το κομμάτι; Με παίρνουν τηλέφωνο τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα. Τους λέω πως, αν η ηθική σας πυξίδα δείχνει προς την αποχώρηση, τότε δεν υπάρχει άλλος δρόμος”.

Αλλά η πρόεδρος της Tesla, Robyn Denholm δήλωσε: “Βγαίνουν πάντα πρωτοσέλιδα για άτομα που φεύγουν, αλλά δεν βλέπω αντίστοιχα για όσους έρχονται”.

“Η δύναμή μας στον “πάγκο” είναι εξαιρετική… στην Tesla εξελίσσουμε πραγματικά καλά τους ανθρώπους και εξακολουθούμε να είμαστε πόλος έλξης για τα ταλέντα”.

Στην xAI, ορισμένοι υπάλληλοι έχουν αντιταχθεί στον απολυταρχισμό του Μασκ στην ελευθερία του λόγου και στην ελαστική προσέγγισή του στην ασφάλεια των χρηστών, καθώς βιάζεται να κυκλοφορήσει νέες λειτουργίες τεχνητής νοημοσύνης για να ανταγωνιστεί την OpenAI και τη Google. Το καλοκαίρι, το chatbot Grok ενσωματωμένο στο X εξυμνούσε τον Αδόλφο Χίτλερ, αφού ο Μασκ ζήτησε αλλαγές για να το κάνει λιγότερο “woke”.

Ο πρώην οικονομικός διευθυντής Mike Liberatore ήταν μεταξύ των στελεχών που συγκρούστηκαν με ορισμένους από τον στενό κύκλο του Μασκ σχετικά με την εταιρική δομή και τους δύσκολους οικονομικούς στόχους, ανέφεραν άτομα που γνωρίζουν το θέμα.

“Οι πιστοί στον Ίλον εξυμνούν τον χαρακτήρα του, απομακρύνουν προσωπικό και λαμβάνουν αποφάσεις για τα ζητήματα ασφαλείας που θεωρώ πως είναι πολύ ανησυχητικά για τον κόσμο”, δήλωσε μια πηγή. “Ο Mike είναι επιχειρηματίας, καπιταλιστής. Αλλά είναι επίσης κάποιος που κάνει τα πράγματα με τον σωστό τρόπο”.

Η Wall Street Journal κατέγραψε πρώτη ορισμένες από τις λεπτομέρειες των εσωτερικών διαφορών.

Η Linda Yaccarino διευθύνουσα σύμβουλος της X, παραιτήθηκε τον Ιούλιο, αφού η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης συγχωνεύτηκε με την xAI. Είχε κουραστεί από τον συγκεντρωτισμό του Μασκ και την κριτική του για τα έσοδα από διαφημίσεις.

Ο συνιδρυτής και επικεφαλής μηχανικός της xAI, Igor Babuschkin, παραιτήθηκε ένα μήνα αργότερα για να ιδρύσει το δικό του ερευνητικό έργο για την ασφάλεια της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Οι διευθυντές επικοινωνίας Dave Heinzinger και John Stoll, εργάστηκαν για τρεις και εννέα μήνες στην Χ αντίστοιχα, προτού επιστρέψουν στους προηγούμενους εργοδότες τους, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.

Η X έχασε επίσης μια πληθώρα ανώτερων μηχανικών και προσωπικού που αναφέρονταν απευθείας στον Μασκ και βοηθούσαν στην ανάπτυξη του xAI.

Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο επικεφαλής μηχανικής προϊόντων Haofei Wang και ο επικεφαλής καταναλωτικών προϊόντων και πληρωμών Patrick Traughber. Ο Uday Ruddarraju, ο οποίος επέβλεπε τη μηχανική υποδομών των X και xAI, και ο μηχανικός υποδομών Michael Dalton προσελήφθησαν από την OpenAI.

Ο Μασκ δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης. Το φλερτ του xAI με το “Ani bot” έχει προκαλέσει διαμάχη για σεξουαλικά άσεμνες αλληλεπιδράσεις με έφηβους χρήστες της εφαρμογής Grok. Αλλά ο ιδιοκτήτης της εταιρείας έχει εγκαταστήσει ένα ολόγραμμα της Ani στο λόμπι της xAI για να υποδέχεται το προσωπικό.

“Είναι το αφεντικό, το νούμερο ένα και όποιος δεν του φέρεται έτσι, εκείνος βρίσκει έναν τρόπο να τον διαγράψει”, είπε ένα πρώην κορυφαίο στέλεχος της Tesla.

“Δεν έχει αποχρώσεις του γκρι, υπολογίζει τα πάντα και είναι συγκεντρωτικός… αυτό τον κάνει δύσκολο στη συνεργασία. Αλλά αν είσαι ευθυγραμμισμένος με τον τελικό στόχο και μπορείς να χαμογελάς και να τον ανέχεσαι, είναι μια χαρά. Πολλοί άνθρωποι το κάνουν”.