Υπευθυνότητα

Για την Ευρώπη, είναι η εποχή των μεγάλων προκλήσεων και των μεγάλων αβεβαιοτήτων. Σε ενάμιση μήνα από σήμερα οι βρετανοί προσέρχονται στις κάλπες για να αποφανθούν εάν επιθυμούν ή όχι την παραμονή της χώρας τους στην ΕΕ. Τρεις μέρες αργότερα, στις 26 Ιουνίου διεξάγονται επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία λόγω του αδιεξόδου στο οποίο κατέληξαν οι προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης.

Στην Ελλάδα, ζούμε μέρα με τη μέρα το θρίλερ της ολοκλήρωσης της 1ης αξιολόγησης του 3ου Μνημονίου, στη σκιά της ανοικτής πλέον κόντρας του Ταμείου με τη EUROSTAT και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως προς τη δυνατότητα επίτευξης του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018, με τα ήδη συμφωνηθέντα μέτρα. Το ΔΝΤ ζητάει εκ των προτέρων νομοθέτηση προληπτικών  μέτρων, η κυβέρνηση αντιπροτείνει μηχανισμό αυτόματης διόρθωσης χωρίς εξειδίκευση αλλά παράλληλα εξακολουθεί να αφήνει να επικρέμαται η απειλή παραίτησης και προκήρυξης πρόωρων εκλογών μέσα στον Ιούνιο, σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας.

Το συμφέρον της χώρας  επιτάσσει να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση άμεσα, εντός του Μαΐου. Όχι μόνο για να εκταμιευθεί η δόση και να αποκατασταθεί η ομαλότητα στη χρηματοδότηση. Εκείνο που κυρίως χρειαζόμαστε είναι να αρθεί η αβεβαιότητα και να αρχίσει σταδιακά να αποκαθίσταται ένα κλίμα σταθερότητας κι εμπιστοσύνης. Είναι δεδομένο ότι τα μέτρα που φέρονται να έχουν ήδη συμφωνηθεί, κυρίως σε ό,τι αφορά την  άμεση και έμμεση φορολογία,  δεν βοηθούν και είναι αποτέλεσμα ιδεοληπτικών προσεγγίσεων της κυβέρνησης που θεωρεί κοινωνική δικαιοσύνη την εξομοίωση «προς τα κάτω». Το Ταμείο μπορεί να έχει δίκιο να αμφιβάλλει ότι τα μέτρα αυτά θα αποδώσουν αλλά έχει άδικο να θεωρεί ότι η εκ των προτέρων νομοθέτηση συμπληρωματικών μέτρων, που θα εφαρμοστούν εάν κι εφόσον οι δικές του προβλέψεις επιβεβαιωθούν, θα βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων. Αντιθέτως, θα επιτείνει το κλίμα δυσπιστίας και θα υπονομεύσει ακόμα περισσότερο την απόδοση και την αποτελεσματικότητα του υπάρχοντος πακέτου μέτρων.

Πέρα και πάνω απ όλα η Ελλάδα χρειάζεται ανάκαμψη της οικονομίας της. Χρειάζεται να παράξει πλούτο και να δημιουργήσει δουλειές και προοπτική για τους νέους της που εξακολουθούν να μεταναστεύουν μαζικά έξω. Μόνον έτσι θα είναι σε θέση να κάνει αναδιανομή και να προστατεύσει τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Ο συνδυασμός των ιδεοληψιών της κυβέρνησης με τις ιδεοληψίες του ΔΝΤ είναι συνταγή προδιαγεγραμμένης αποτυχίας. Χρειάζεται να κάνουν όλοι ένα βήμα πίσω και προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να βοηθήσει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όσες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εξακολουθούν να είναι δεσμευμένες στο κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον. Ό,τι είναι να γίνει πρέπει να γίνει τώρα, μέσα στο επόμενο δεκαήμερο. 

Είναι επιτακτική ανάγκη η Ελλάδα να βγει από το κάδρο των απρόβλεπτων εξελίξεων που θα σημαδέψουν την Ευρώπη τον επόμενο μήνα. Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, το ελληνικό ζήτημα πρέπει να έχει λυθεί πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα και τις εκλογές στην Ισπανία. Η κυβέρνηση οφείλει πρώτα απ όλα να συνειδητοποιήσει ότι η συγκυρία δεν είναι κατάλληλη για εκβιασμούς και απειλές, αλλά για υπευθυνότητα, σοβαρότητα και ευρωπαϊκές συμμαχίες. Εάν οι βρετανοί επιλέξουν το Brexit, πράγμα καθόλου απίθανο με τα σημερινά δημοσκοπικά δεδομένα, ο χάρτης της Ένωσης θα αλλάξει και όχι μόνο αριθμητικά. Μολονότι  οι εκλογές στην Ισπανία ουδόλως συγκρίνονται με το βρετανικό διακύβευμα, μια νέα παράταση του κυβερνητικού αδιεξόδου θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο τα πράγματα σε μια Ευρώπη που θα είναι ήδη ζαλισμένη. Το δικό μας εθνικό συμφέρον είναι να μην είμαστε μέσα σ αυτό το κάδρο. Γι αυτό πρέπει να επιδειχθεί η μέγιστη υπευθυνότητα και από την κυβέρνηση αλλά και από τον ανώτατο πολιτειακό παράγοντα της χώρας που δείχνει να μην έχει καμία συναίσθηση της βαρύτητας της θεσμικής του ιδιότητας και των εξ αυτής λεγομένων του.

 *H Άννυ Ποδηματά είναι δημοσιογράφος, πρώην ευρωβουλευτής και πρώην Αντιπρόεδρος του ΕΚ.