Η υπόθεση των 8 φυγάδων τούρκων αξιωματικών αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα

1. Η πρώτη γραπτή μαρτυρία παραχώρησης ασύλου εμπεριέχεται στις Ικέτιδες του Αισχύλου και αφορά την ασυλία που προσέφερε ο μυθικός βασιλιάς του Άργους Πελασγός στις 50 Δαναΐδες, οι οποίες προσέφυγαν στην πόλη του προκειμένου ν’ αποφύγουν τον αιμομικτικό γάμο με τους 50 εξαδέλφους τους, γιους του βασιλιά Αιγύπτου. Το άσυλο δόθηκε με ψηφοφορία του λαού του Άργους με «ανάταση των χειρών» Κι όταν ο Αίγυπτος του ζήτησε τον λόγο για την παροχή ασύλου, ο Πελασγός τού αντέτεινε την πάνδημη απόφαση του λαού του Άργους.

2. Στις 26 Ιανουαρίου του 2017 τα ποινικά τμήματα του Άρειου Πάγου αποφάσισαν να μην εκδοθούν οι οκτώ Τούρκοι στρατιωτικοί στη γείτονα χώρα και διέταξαν την απόλυσή τους από τις φυλακές. Σύμφωνα με την απόφαση, «η πιθανότητα ακυρώσεως ή περιστολής του πλαισίου δικαιωμάτων όλων των εκζητουμένων, ανεξαρτήτως του βαθμού ενοχής ή βαρύτητας των αδικημάτων, δεν επιτρέπει την εφαρμογή διατάξεων που ρυθμίζουν την έκδοσή τους, αφού αυτές υποχωρούν έναντι των υπέρτερης σημασίας κανόνων που προστατεύουν τα δικαιώματα του ανθρώπου».

3. Η Τουρκία ζητάει την έκδοσή τους κατηγορώντας τους ως πραξικοπηματίες, ενώ οι ίδιοι αρνούνται οποιαδήποτε συμμετοχή τους στα γεγονότα της 15ης Ιουλίου. Η χορήγηση πολιτικού ασύλου και η άρνηση έκδοσης είναι κατ’ αρχήν δύο διαφορετικά ζητήματα  και επομένως πρέπει να διακρίνουμε απόλυτα την  χορήγηση ασύλου από την άρνηση έκδοσης. Η διαδικασία εκδόσεως έχει ως ουσιώδη  προϋπόθεση να διώκεται κάποιος για αξιόποινη πράξη. Το ζήτημα αυτό στην περίπτωση μας έχει κριθεί  οριστικά από τον Άρειο Πάγο,  έτσι δεν τίθεται θέμα εκδόσεως στην Τουρκία, γι’ αυτό τον λόγο.  Η χορήγηση ο ασύλου, αντίθετα, δεν έχει ως αναγκαία προϋπόθεση να διώκεται κάποιος για εγκληματική πράξη, αφού μπορεί η δίωξη να γίνεται για λόγους πολιτικούς ή άλλους λόγους ,όπως η συμμετοχή στο πραξικόπημα.

4. Η απόφαση της 3ης Ανεξάρτητης Δευτεροβάθμιας Επιτροπής (αποτελούμενης από δύο Δικαστικούς Λειτουργούς των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και έναν εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε)  έκρινε, σταθμίζοντας ορθά τα δεδομένα της υπόθεσης, ειδικότερα το βάσιμο λόγο δίωξης του συγκεκριμένου στρατιωτικού από τυχόν επιστροφή του στην Τουρκία και την έλλειψη στοιχείων για στοιχειοθέτηση συμμετοχής του σε πράξεις εναντίον της πατρίδας του, μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου που απέκλεισε την έκδοσή τους στην Τουρκία, λόγω του κινδύνου να υποστούν βασανιστήρια και απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, και την έλλειψη εγγυήσεων για δίκαιη δίκη στη χώρα τους, προχώρησε ορθά στη χορήγηση ασύλου στην Ελλάδα.

5. Δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τη σημασία της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία στο άρθρο 14 παρ. 1 κατοχυρώνει το δικαίωμα του καθενός να ζητά άσυλο. Η χορήγηση ασύλου συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα του ίδιου του κράτους (principle of sovereignty), από την οποία απορρέει ταυτόχρονα η υποχρέωση όλων των υπολοίπων κρατών να σεβαστούν τη σχετική επιλογή ως κυριαρχική και όχι για αντίστοιχο δικαίωμα των υποκειμένων. Στο πλαίσιο αυτό, ένα κράτος είναι δυνατόν να σταθμίσει άλλα δικαιώματα, αρχές ή συμφέροντα προκειμένου να προβεί στη χορήγηση ασύλου, όπως για παράδειγμα η κρατική ασφάλεια. Οι αιτούντες άσυλο δεν μπορούν  να διεκδικήσουν ένα δικαίωμα στο άσυλο , αλλά τη διεξαγωγή μιας διαδικασίας η οποία να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα του, τα δικαιώματα ακρόασης, προσφυγής και δίκαιης δίκης. Όπως, όμως, φαίνεται και από την πρόσφατη νομολογία του ΕΔΔΑ και του ΔΕΕ το πιο ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη υπόθεση άρθρο της Σύμβασης της Γενεύης είναι το 33. Στην παρ. 1 του άρθρου αυτού εξαγγέλλεται η αρχή της μη επαναπροώθησης καμία χώρα δεν επιτρέπεται να απελαύνει ή να επαναπροωθεί πρόσφυγες σε εδάφη όπου η ζωή ή ελευθερία τους κινδυνεύουν εξαιτίας φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων.

6.-.Δεν μπορώ να ξέρω ποιος συμβούλευσε την άσκηση αιτήσεως Ακυρώσεως στην υπόθεση του φυγάδα αξιωματικού από την Τουρκία. Το Ελληνικό Δημόσιο με την «νοοτροπία του Ιαβέρη» βασανίζει στις περισσότερες φορές με απολύτως αβάσιμα ένδικα μέσα, τους πολίτες του και όσους άλλους έχουν την ατυχία να εμπλακούν μ’ αυτό, έτσι και σ’ αυτή την περίπτωση. Είναι βέβαιο ότι η Αίτηση είναι παντελώς αβάσιμη εν όψει των κριθέντων από τον ΑΠ στην παράλληλη υπόθεση της εκδόσεως,άλλωστε υπάρχει νομολογία επί του ζητήματος και ιδίως νομολογία του ΕΔΔΑ. Διερωτώμαι πιο διοικητικό δικαστήριο άλλωστε θα κρίνει διαφορετικά, από τις Αρεοπαγιτικές Αποφάσεις;

Υποστηρίζεται και η άποψη ότι μια δικαστική απόφαση θα βοηθήσει την θέση της χώρας μας, απέναντι στον Σουλτάνο. Νομίζω ότι αυτό το επιχείρημα θα αφορούσε κάποιον που σέβεται τη Δικαιοσύνη. Είναι βέβαιο ότι όποια απόφαση και να εκδοθεί, ο Σουλτάνος δεν θα ικανοποιηθεί ενώ ζητά μανιωδώς την επιβολή των απόψεων του με τον γνωστό του «τσαμπουκά» και  περιφρονεί τα ανθρώπινα δικαιώματα.  Πιστεύω ότι είναι πεπλανημένος ο ισχυρισμός, ότι η Αίτηση Ακυρώσεως αποτελεί “παίγνιο” εξωτερικής πολιτικής, Θεωρώ ότι είναι εσφαλμένο παίγνιο που ενδεχομένως μπορεί να δημιουργήσει μέγιστα προβλήματα, ιδίως αν το δικαστήριο ασχοληθεί με την ουσία της υποθέσεως  και περί του κατά πόσον  η Τουρκία έχει την  έννοια του «ασφαλούς» κράτους» (πρβλ. ΣτΕ Ολ2438/2017) . «Ο νοών νοείτο» Όταν βγει η απόφαση θα  μας πουν μήπως ότι τάχα φταίει η Δικαιοσύνη; Η Δικαιοσύνη έχει τον τρόπο και  πρέπει τώρα να κάνει το καθήκον της και με την διαδικασία της πρότυπης δίκης να δώσει άμεσα  τέλος στο ανθρώπινο δράμα και στην Εθνική μας αγωνία.

Ας αντιληφθούν τους εθνικούς κινδύνους όλοι οι αρμόδιοι και αναρμόδιοι.

Παιγνίδια με τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν μπορεί να  υπάρχουν.

7. Επίλογος:

Επειδή η ιστορία είναι διδακτική θα θυμίσω ότι μετά την 13η Δεκεμβρίου 1967 και το αποτυχόν βασιλικό κίνημα κατά της δικτατορίας, Έλληνες αξιωματικοί κατέφυγαν για να διασωθούν στην Τουρκία, όπου τους καλοδέχτηκαν και τους συμπαρασταθήκαν (Ταξίαρχος Ζαλοχώρης).

Η ιστορία της μη χορήγησης ασύλου στους οκτώ Τούρκους φυγάδες, δεν έχει πλέον καμιά δικαστική προοπτική κατά την γνώμη μου, μόνον ταλαιπωρία, αγωνία και άγχος στους φυγάδες και ένα ακόμη ατυχές επεισόδιο πολιτικής διαμάχης, το οποίο επωφελείται αποκλειστικά ο Σουλτάνος. «Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου»

Δεν μπορώ να φανταστώ στην περίπτωση των οκτώ, την αντίθετη εκδοχή .

Κύριοι δικαστές  ο Τερτσέτης κι ο Πολυζωίδης και ο Μ. Στασινόπουλος σας έδειξαν τον δρόμο.

Άλλωστε. ο «λαός του Άργους», Ο ελληνικός λαός  με την κοινή του γνώμη «ομοφώνως» περί του ζητήματος μίλησε: Άσυλο.

*Ο Αντώνης Αργυρός είναι δικηγόρος και νομικός Σύμβουλος του Πανεπιστημίου Αθηνών.