Από το L.A. ως τη Γάζα, ο κόσμος είναι η εικόνα μας

Πριν από ένα μήνα βρέθηκα στον έλεγχο διαβατηρίων του αεροδρομίου JFK, στη Νέα Υόρκη. Το ταξιδιωτικό μου προφίλ είναι άψογο. Εντός του συστήματος είναι καταχωρημένες πολλές επισκέψεις, σχετικά μικρού διαστήματος.

Ο αστυνομικός με ρώτησε το λόγο της επίσκεψης. Τον ανέφερα. Με ρώτησε πού θα μείνω. Ζήτησε να δει την κράτηση. Την έδειξα. Θέλησε να μάθει πόσα δολάρια κουβαλάω. Τα έβγαλα από την τσέπη και τα μέτρησα. Και τι γίνεται με τις κάρτες μου; Άνοιξα το wallet του κινητού και τις είδε. Μπορώ να δείξω και το αεροπορικό εισιτήριο της επιστροφής; Φυσικά.

Ημουν προετοιμασμένος και για τα χειρότερα. Οταν συμπληρώνεις την ηλεκτρονική αίτηση εισόδου στις ΗΠΑ, σου ζητάνε να αναφέρεις και τους λογαριασμούς σου στα social media. Πιθανώς κάποιος εξελιγμένος αλγόριθμος να διαβάζει τις αναρτήσεις σου. Επίσης δεν μπορείς να αρνηθείς τον έλεγχο στο περιεχόμενο του κινητού τηλεφώνου ή του υπολογιστή σου. Δηλαδή μπορείς, απλώς θα πρέπει να μπεις στο ίδιο αεροπλάνο για να επιστρέψεις από εκεί που ήρθες.

Στα σύνορα των ΗΠΑ δεν ισχύει το αμερικανικό σύνταγμα, συνεπώς δεν υφίσταται προστασία προσωπικών δεδομένων. Ο έλεγχος στο περιεχόμενο των κινητών τηλεφώνων δεν είναι πρωτοβουλία της διαχείρισης Τραμπ. Ως μέτρο εισήχθη προ δεκαετίας και οδήγησε σε δικαστική διχογνωμία -οι περισσότερες αποφάσεις σημειώνουν ότι απαιτείται ένταλμα. Τον τελευταίο καιρό το μέτρο εφαρμόζεται με μεγαλύτερη συχνότητα, ενταγμένο στο «δόγμα Τραμπ» για την εσωτερική ασφάλεια των ΗΠΑ. Και όπως όλοι γνωρίζουμε, ο πρόεδρος Τραμπ δεν έχει κανένα πρόβλημα να γράψει στα παλιά του τα παπούτσια τη θεσμική και νομική τάξη. Αλλωστε «ελέγχει» το Ανώτατο Δικαστήριο. Και, όπως γνωρίζουμε, αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τον οποίο τον ψήφισαν εκατομμύρια Αμερικανοί, υπονομεύοντας, οικειοθελώς, τα συνταγματικά τους δικαιώματα.

Στην ελληνική πολιτική αφήγηση ο αυταρχισμός ή ο καθαρός φασισμός, παρουσιάζονται ως δεινά, ως κατάρες που πέφτουν από ψηλά και σκεπάζουν τη λαϊκή βούληση. Πρόκειται περί πλάνης. Ο αυταρχισμός και ο φασισμός έρχονται ως απάντηση στο θυμικό μεγάλων λαϊκών στρωμάτων που, σε μία δεδομένη ιστορική στιγμή, αναζητούν κάποιον «για να βάλει τάξη».

Οταν ο Τραμπ, λοιπόν, στέλνει την Εθνοφρουρά και τους πεζοναύτες στο Λος Αντζελες, αυτό κάνει. Εκφράζει τη βούληση μεγάλου κομματιού της αμερικανικής κοινωνίας που δεν δυσφορεί μόνο με τους μετανάστες, αλλά και με την «ελιτίστικη» Καλιφόρνια. Και εμείς, ως παρατηρητές, βλέπουμε μόνο τους απόκληρους του Λος Αντζελες και τους εθνοφρουρούς. Στο οπτικό μας πεδίο δεν μπαίνει ο τύπος που πίνει μπίρα σε ένα μπαρ στην Αλαμπάμα και απορεί γιατί ο Τραμπ δεν ρίχνει και μία μπόμπα να τελειώσουν όλα μια ώρα αρχύτερα. Ο αυταρχισμός «νομιμοποιήθηκε» στις μπάρες των αμερικανικών σαλούν. Και τώρα που ο Τραμπ διοργανώνει τη μεγαλύτερη στρατιωτική παρέλαση όλων των εποχών, που θα συμπέσει με τα γενέθλια του, ο αυταρχισμός θα αποκτήσει αίγλη μεγαλείου με εθνικά χρώματα.

Από το Λος Αντζελες μεταφερόμαστε στη Γάζα. Για την ακρίβεια στα διεθνή ύδατα, εκεί όπου οι δυνάμεις του Ισραήλ κατέλαβαν, παρανόμως, το σκάφος των ακτιβιστών και τάισαν σάντουιτς την Γκρέτα. Το Ισραήλ δεν περίμενε καν την είσοδο του πλοίου στα χωρικά του ύδατα προκειμένου η επιχείρηση να αποκτήσει μία επίφαση νομιμότητας. Αλλωστε αυτό είναι το λιγότερο σε σχέση με τις θηριωδίες που διαπράττονται στη Γάζα και έχουν αποκλίνει εδώ και μήνες από τα όρια της άμυνας απέναντι στην τρομοκρατία της Χαμάς. Και μπορεί η τακτική του Ισραήλ να αποδοκιμάζεται διεθνώς, από την κοινωνία των πολιτών, αλλά αυτό δεν έχει καμία πρακτική συνέπεια, ούτε λειτουργεί αποτρεπτικά στα σχέδια του Νετανιάχου. Μαζί με τη Χαμάς θα εξοντωθούν και οι άμαχοι. So, what? Στη Δύση δεν είναι και λίγοι οι υποστηρικτές των επιχειρήσεων. Λέμε (και σωστά) για τον αντισημιτισμό. Υπάρχει όμως και ένα ισχυρό κύμα «αντιαραβισμού».

O πόλεμος στην Ουκρανία έχει ενταχθεί πλέον στα πλαίσια της κανονικότητας και βρισκόμαστε λίγο πριν η Δύση, κουρασμένη και ξέπνοη, αρχίζει να παρακαλάει τον Πούτιν.

Τι προσπαθώ να πω με όλα αυτά; Τίποτα περισσότερο από μία παλιά αλήθεια. Ζούμε σε έναν κόσμο που το δίκαιο, η ηθική και ο ανθρωπισμός λειτουργούν εντελώς προσχηματικά. Κατά βάθος, αν έχεις ισχύ, στρατιωτική ή πολιτική, μπορείς να τα αγνοείς. Θα μου πείτε ότι αυτό το ξέρουμε, είναι κομμάτι της ανθρώπινης Ιστορίας. Ναι, απλώς τώρα όλο αυτό αρχίζει και γίνεται αποδεκτό από μεγάλα κομμάτια των κοινωνιών. Είτε με χειροκρότημα, είτε με σήκωμα των ώμων από αδιαφορία. Και ξέρετε κάτι; Αυτό που σας περιγράφω δεν είναι ορατό μόνο στα μεγάλα. Είναι και στα μικρά, στην καθημερινότητα μας, στην προσωπική ζωή. Πόσοι από μας, αλήθεια, είναι πιο αυταρχικοί από τον Τραμπ και πιο άγριοι από τον Νετανιάχου;