Επιχειρήσεις Σκούπα: “Τίποτα δεν είναι καινούριο. Το παν είναι να θυμάσαι…”

Η επέμβαση της αστυνομίας, που έγινε τις προηγούμενες ημέρες στα Εξάρχεια και η οποία προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, εντάσσεται στο πλαίσιο της πολιτικής που έχει εξαγγείλει η παρούσα κυβέρνηση και αφορά στην επιβολή του νόμου και της τάξης και στην εκκαθάριση των εστιών ‘μόλυνσης’ από ανεπιθύμητες ‘σκόνες και σκουπίδια’ όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο εκπρόσωπος της αστυνομίας.

Τα Εξάρχεια συνιστούν τον συμβολικό χώρο επιβολής αυτού του δόγματος και έχοντας ήδη αναδειχθεί και κατά την προεκλογική περίοδο από τη Νέα Δημοκρατία ως χώρος που χαρακτηρίζεται από διαρκείς κινδύνους και απειλές. Οι αναρχικοί, η τρομοκρατία, τα ναρκωτικά, το προσφυγικό βρίσκονται συγκεντρωμένα σε μία περιοχή ‘άβατο’, όπως συνηθίζεται να αποκαλείται η περιοχή από εκπροσώπους της συντηρητικής παράταξης που καλλιεργούν τον πολιτικό φόβο. Έτσι δίνεται η δυνατότητα να εφαρμοστούν προαποφασισμένες παρεμβάσεις καταστολής, για να επιδειχθεί η αποτελεσματικότητα της νέας κυβέρνησης.

Τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης απομονώνουν ορισμένα γεγονότα, τα οποία προβάλουν ως μία γενικευμένη κατάσταση που θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών και τη δημόσια υγεία. Σε αυτό το πλαίσιο, η αστυνομία νομιμοποιείται με τις επιχειρήσεις «οργανωμένης ηλεκτρικής σκούπας» να απορροφήσει το ‘επικίνδυνο νοσηρό’ και να οικοδομήσει ένα ‘καθαρό’ κέντρο. Επειδή η κρατική βία μπορεί να δημιουργήσει αντιδράσεις όπως στην πρόσφατη περίπτωση των προσφύγων μανάδων και των παιδιών τους, το προσωπείο του ανθρωπισμού ‘νομιμοποιεί ηθικά’ την παρέμβαση. Στο πλαίσιο αυτό, ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης δήλωσε «Εμείς όταν διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν οικογένειες και παιδιά, φροντίσαμε να μεταφερθούν σε χώρο με αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Η κυβέρνηση φροντίζει να συνδυάζεται η ασφάλεια με ανθρώπινες συνθήκες».

Το ίδιο επιχείρημα είχε χρησιμοποιηθεί και το 2012 σε επιχειρήσεις σκούπα εναντίον προσφύγων, εξαρτημένων, οροθετικών, όπου «οι απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας έπρεπε να αποκατασταθούν για το καλό των ίδιων όσο και της κοινωνίας». Το αποτέλεσμα ήταν θετικό όσον αφορά το πολιτικό όφελος ορισμένων προσώπων εξουσίας, αλλά επί της ουσίας δεν υπήρξε κανενός είδους σχεδιασμός ή παρέμβαση κρατικής φροντίδας τόσο για τα ίδια τα άτομα όσο και για τη δημόσια υγεία. Αντίθετα κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στην ικανότητα του κρατικού μηχανισμού για μία ουσιαστική παρέμβαση ενώ τα άτομα που επλήγησαν, εάν και δικαιώθηκαν αργότερα δικαστικά για θέματα παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, είχαν υποστεί ωστόσο ένα βαθύ τραύμα που δεν τους επέτρεψε να ενταχθούν στην κοινωνία.

Οι αυξημένες ροές στο μεταναστευτικό, όπως ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, παραβλέποντας τον όρο προσφυγικό, έχουν ως στόχο την σκλήρυνση στην στάση της κυβέρνησης το επόμενο διάστημα για την αποτροπή όσων θελήσουν να εισέλθουν στην χώρα μας.

Είναι δύσκολο να βρεθούμε προ εκπλήξεως, εάν τις επόμενες ημέρες υπάρξουν αντίστοιχες εκθέσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ ή άλλων κυβερνητικών ή μη-κυβερνητικών παρατρεχάμενων που κατά παράβαση της δεοντολογίας, θα κάνουν αναφορά στους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από την κατάσταση της υγείας των προσφύγων, των μεταναστών αλλά και άλλων ομάδων καθώς και στις αυξημένες πιθανότητες επιπολασμού των λοιμωδών νοσημάτων όσων κινούνται σε δημόσιους χώρους και δομές αλληλεγγύης και άρα στην αναγκαιότητα απομόνωσης αυτών σε ειδικούς χώρους φροντίδας. Η Αμυγδαλέζα θα ξαναβρεί το ρόλο της ως ίδρυμα του 19ου αιώνα.

Ανάλογη έκπληξη δε θα προκαλέσει η δημοσίευση φωτογραφιών από την κατάσταση των φυλακών Κορυδαλλού και τις απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων που θα τεκμηριώνουν για ορισμένους την αναγκαιότητα μεταφοράς τους σε φυλακές Τύπου Γ, για την προστασία της υγείας τους και της δημόσιας ασφάλειας σε “ανθρώπινες συνθήκες”.

Άλλωστε, πρόσφατα η Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής και το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής εντάχθηκαν στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το οποίο έχει υπερεξουσίες, αντίθετα με την πρακτική των περισσοτέρων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι αρμοδιότητες αυτές είναι διακριτές. Η «προστασία» των πολιτών από εξωτερικούς και εσωτερικούς «εχθρούς» έχει ενεργοποιηθεί. Δυστυχώς, στην Ελλάδα «Τίποτα δεν είναι καινούριο. Το παν είναι να θυμάσαι…».

*Ο Χαράλαμπος Πουλόπουλος Καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης