Είδα κι εγώ τη φωτογραφία του νεκρού

Είδα κι εγώ τη φωτογραφία του νεκρού
ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΜΟΔΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ-ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2009/2010.ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΣΛΑΝΗΣ(Α) ΚΑΙ Ο ΜΑΚΗΣ ΤΣΕΛΙΟΣ(Δ) (ΚΑΤΩΜΕΡΗΣ ΚΩΣΤΑΣ/EUROKINISSI) Eurokinissi

Ένα άρθρο για το "online τίμημα" του να είναι κανείς αναγνωρίσιμος και την καταδίκη των διάσημων ανθρώπων σε ανοχή του κανιβαλισμού της προσωπικής τους ζωής. Με αφορμή τη δημοσίευση της φωτογραφίας του νεκρού Μιχάλη Ασλάνη

Ο εναλλακτικός τίτλος αυτού του άρθρου ήταν ΄Το ίντερνετ μάς έχει κάνει αδίστακτους΄, αλλά επέλεξα τον πρώτο για να τραβήξει περισσότερα κλικ. Βλέπεις ότι όλο αυτό πηγαίνει στην παντοκρατορία των κλικ, δεν το βλέπεις;

Πολύ σωστά ο Φώτης Νάκος ήδη αναρωτήθηκε για τα όρια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας που έχουν ξεχειλώσει πια, με αφορμή τη δημοσίευση της φωτογραφίας του νεκρού Μιχάλη Ασλάνη. Μόνο για τον Ασλάνη δεν θέλω να μιλήσω εδώ. Άλλωστε και ο ίδιος, παρά το ‘ανεπίτρεπτο λάθος’ του να είναι πιο αναγνωρίσιμος από εσένα κι εμένα, δεν ήθελε τα φώτα πάνω του.

Βέβαια, αρκετά χρόνια πριν το θάνατό του, ένας εκ των  ‘σπουδαιότερων’ δημοσιογράφων-λαγωνικών αυτού του τόπου, φρόντισε να ενημερώσει το πανελλήνιο για τις σεξουαλικές προτιμήσεις του σχεδιαστή, χλευάζοντας τον αρκετά ώστε ο τελευταίος να εξαφανιστεί από τα ‘φώτα’ και να θέλει να ανοίξει η Γη να τον καταπιεί, για αρκετά χρόνια μετά. Όπως καταλαβαίνεις, ο Ασλάνης –και ο κάθε Ασλάνης-celebrity-βορά στα media- είχε πεθάνει κι άλλες φορές πριν την περασμένη εβδομάδα.

Με αφορμή το φυσικό του θάνατο και τη φωτογραφία, που φυσικά φροντίσαμε να δούμε όλοι πριν δηλώσουμε στα προφίλ μας πόσο αηδιασμένοι είμαστε και πόσο ψηλά έχει ανέβει ο εμετός στον οισοφάγο, αναδύονται ένα σωρό προβληματικές. Το ίντερνετ. Η άγρια ομορφιά του, η ‘ελευθερία’ και η άγρια ασχήμια του. Ο Celebrity. Καταδικασμένος σε ισόβια έκθεση ή χλεύη (αν απλά ‘έτσι μας αρέσει’) από το πρώτο πρωτοσέλιδο στα gossip περιοδικά ή την πρώτη εμφάνιση διαρκείας στην TV.

Μόνο στην Ελλάδα, έχουμε υιοθετήσει αυτό το θρασύτατο «celebrity είναι, θα πρέπει να ανέχεται να κανιβαλίζουμε πάνω στην προσωπική του ζωή» ως το απόλυτο επιχείρημα (τρίτης δημοτικού). Άσε που ο όρος celebrity στην Ελλάδα τείνει δειλά-δειλά να έχει την ίδια βαριά ηχώ με αυτή του ‘σατανιστής’ στα μέσα των 90s. Κοινώς, δεν έχουμε ιδέα τι είναι ο celebrity. Ακόμη κι αν πολλοί τέτοιοι θα πουλούσαν και τους γονείς τους για λίγη δημοσιότητα παραπάνω, τίποτα δεν μειώνει το δικαίωμα τους στην προστασία και τη μη χλεύη από τα Μ.Μ.Ε.

Όσον αφορά τις ειδήσεις, τη δημοσιογραφία και  σύσσωμο τον πληθυσμό της Γης, το ίντερνετ δεν έχει αλλάξει απλά τις ζωές μας (‘έρωτες και γάμοι από το Facebook’ ή ‘καριέρες στο τραγούδι μέσω Youtube’), αλλά ενδεχομένως και τον θάνατό μας.

Όλα έχουν  γίνει συγκλονιστικά γρήγορα. Δεν  προλαβαίνεις να χαρείς πολλά, πολύ και  για πολύ. Ευτυχώς δηλαδή που αυτά που μετράνε ακόμη (δεν παίρνω όρκο ότι θα μετράνε και μετά από 10 χρόνια) είναι όλα όσα παραμένουν εκεί όταν κλείνεις το smartphone. Οι φίλοι σου, ο/η σύντροφός σου, τα παιδιά σου, ένα καλό φαγητό, μια αστεία ή σοβαρή κουβέντα.

Στο ίντερνετ τι; Είδες ένα έξυπνο τουήτ; Σε ελάχιστα λεπτά ψάχνεις για ένα καλύτερο. Διάβασες ένα ωραίο άρθρο; Σιγά μην το θυμάσαι μέχρι το βράδυ. Κανένας χορτάτος. Το κέντρο του ενδιαφέροντος όλο ξεγλιστράει. Ωπ, όχι πάντα. Η φωτογραφία του νεκρού Μιχάλη Ασλάνη θα είναι εκεί στο μυαλό σου και το επόμενο πρωί. Κάποιος ‘γάτος’ του μέσου τα κατάφερε, μας κράτησε το ενδιαφέρον.

Όπως όλα τα νομίσματα στον γνωστό κόσμο, έτσι και το ίντερνετ έχει δυο όψεις. Για κάθε φορά που γκρινιάζουμε για το πόσο ευτελώς χειρίζονται κάποιοι το θάνατο ενός ανθρώπου, θα πετάγεται κάποιος που θα εξάρει το πόσο πιο γρήγορα τρέχει η online ενημέρωση και ούτω καθεξής. Σαφώς. Αλλά πότε θα καταφέρει ο Έλληνας να μην φλερτάρει με την κάτω, καταστροφική όψη του νομίσματος; Και με ποιο δικαίωμα αυτός που το κάνει παίρνει μαζικά κι άλλους στο λαιμό του;

Με κανένα δικαίωμα. Με την συνειδητοποίηση  ότι το ίντερνετ μάς έχει κάνει αδίστακτους. Από τον νεκρό Σαντάμ μέχρι τη δημόσια διαπόμπευση του Καντάφι κι από την τρύπα στο σώμα του βομβιστή της Βοστώνης, Ταμερλάν Τσαρνάεφ, μέχρι τις εικόνες ενός νεκρού μικρού παιδιού στη Δαμασκό, το ίντερνετ είναι εκεί για να εξασφαλίσει ότι η αθλιότητα και η σκληρή εικόνα θα φτάσει asap* στα μάτια μας.

Όχι, δεν είναι  ενημέρωση αυτή. Και το χειρότερο  είναι ότι δεν πλασάρεται και σαν ενημέρωση. Υπάρχει στο χώρο και η ταμπέλα ‘breaking’ που δεν σου αφήνει περιθώρια να σκεφτείς. Σε αγχώνει, σου βγάζει τα κατοχικά σου και εσύ πατάς το κλικ και με τα δέκα δάχτυλα.

Αναμφίβολα, μπορείς να ζήσεις-ενημερωθείς και χωρίς την εικόνα ενός νεκρού. Διάσημου ή μη. Από εκεί και πέρα, το να βρεις το λόγο να μην πατήσεις το κλικ για να δεις το πτώμα του θέλει πολλή προπόνηση με τον εαυτό σου. Δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα και η άνεση του κλικ εκμηδενίζει τις αντιστάσεις μας.

Το ίδιο μαζικά θα έτρεχε ο κόσμος να αγοράσει μια  εφημερίδα που θα είχε μια αντίστοιχη εικόνα, αν το ίντερνετ ήταν ακόμα στο  μυαλό του Εφευρέτη; Μέχρι να μάθαινε ότι κυκλοφορεί κάτι τέτοιο, θα είχε αισίως σουρουπώσει και τα φύλλα της ημέρας θα μαζεύονταν από τα περίπτερα. Θα άκουγε για την εικόνα, αλλά δεν θα την έβλεπε ποτέ.

Μακάρι κάποτε, όχι δεκαετίες μετά, πιο σύντομα, λοιπόν, ο τίτλος του άρθρου να λέει ‘Εγώ δεν είδα τη φωτογραφία του νεκρού κι ας ήμουν ένα μιλισεκόντ μακριά της’. Ευχές για ένα πιο ανθρώπινο ίντερνετ;  Γιατί, υπάρχει προς το παρόν κάτι πιο χειροπιαστό εκτός από αγνές (και αφελείς) ευχές για μια πιο κόσμια επόμενη μεταχείριση ενός ανθρώπου που πέθανε; Κοίτα τι φτάσαμε να αναλύουμε, έ;

*asap: as soon as possible (ίντερνετ, απλώς)

* Ο Ηλίας Αναστασιάδης σπούδασε στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε για χρόνια σε περιοδικά του Πηγάσου, πριν ενταχθεί στο δυναμικό της 24 Media (www.cosmo.gr, www.oneman.gr) τον Αύγουστο του 2011.

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα