Η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκό κράτος;

Τα τελευταία έξι χρόνια η Ελλάδα είναι ένα κράτος υπό χρεοκοπία. Όπως ήταν και τα προηγούμενα. Η διαφορά από την υπάρχουσα κατάσταση σε σχέση με την προηγούμενη είναι ότι τότε το γνώριζαν οι επαΐοντες, το υποψιάζονταν ορισμένοι, ενώ οι περισσότεροι ζούσαν σε μια εικονική πραγματικότητα.

Γι αυτό και σήμερα, παρά τα όσα έχουν συμβεί σε βάρος του κύρους της χώρας και της δραματικής υποβάθμισης του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της, το πολιτικό σύστημα δεν έχει τη τόλμη να αναγνωρίσει ότι η κρίση έφερε τα Μνημόνια και όχι τα Μνημόνια τη κρίση. Αυτή είναι η κυριότερη από τις αιτίες που η χώρα παραμένει εγκλωβισμένη στα Μνημόνια(επί της ουσίας πρόκειται για ένα τύπο “ιδρυματισμού”) και στα δυσβάσταχτα μέτρα που τα συνοδεύουν. Απλά γιατί η Ελλάδα, εδώ και δεκαετίες, στερείται των στοιχειωδών χαρακτηριστικών αναγνώρισης ενός κανονικού ευρωπαϊκού κράτους.

Πορεύεται μέσα στο χρόνο χωρίς προσανατολισμό, χωρίς ταυτότητα και με την αυταπάτη ότι για τα δικά μας λάθη υπεύθυνοι είναι οι ξένοι. Όλοι αυτοί που κατά παράδοση καιροφυλακτούν προκειμένου να… λεηλατήσουν την… πλουσιότερη οικονομία της ευρωζώνης. Η αλήθεια βέβαια είναι εντελώς διαφορετική από αυτή που θέλουμε να πιστεύουμε. Και δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να γίνει αντιληπτή. Αρκεί κανείς να αφιερώσει μια ημέρα από τη ζωή του ώστε να καταγράψει την εσωτερική ειδησεογραφία και να τη συγκρίνει με τις ειδήσεις που απασχολούν τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης. Στην Ελλάδα, κράτος μέλος της ΕΕ και της ευρωζώνης, ακόμα και πριν από τα Μνημόνια η ειδησεογραφία περιστρεφόταν γύρω από τα προβλήματα που δημιουργούσε το κράτος στους πολίτες. Η γραφειοκρατία, οι φόροι, οι φοροφυγάδες, η Παιδεία, η Δικαιοσύνη, τα νοσοκομεία και τόσα άλλα δεν προέκυψαν την τελευταία εξαετία.

Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ κανονικό κράτος. Πρόκειται για ένα χάλι που υποφέρει(όπως εύστοχα είχε παρατηρήσει ο Βασίλης Ραφαηλίδης) από έλλειψη ιστορικής ειλικρίνειας. Πορεύεται προς τα 200 χρόνια από την ίδρυσή του με ψέματα και φαντασιώσεις, διχασμένο ανάμεσα σ’ έναν διαρκώς μεταλλασσόμενο μεσσιανισμό- καθαρό δημιούργημα της Ανατολής- και τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό. Προφανώς αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος στην Ευρώπη που αντιβαίνει τις αρχές και τις αξίες του διαφωτισμού. Αλλά αυτός είναι ένας παραπάνω λόγος για τον οποίον η Ελλάδα, με την ιστορία και τον πολιτισμό της, θα όφειλε να δείχνει το σωστό δρόμο στα κράτη που παρεκκλίνουν από την ιδρυτική πράξη της ΕΕ. Και ασφαλώς δεν αρκούν οι υποδείξεις του Έλληνα πρωθυπουργού, όταν η κυβέρνηση του αποδεικνύεται επιεικώς ανεπαρκής να εφαρμόσει ένα σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης, βάζοντας σε τάξη τα του οίκου της.

Το πρόβλημα με τη κυβέρνηση δεν είναι ότι αυτοπροσδιορίζεται ως  Αριστερή. Και να μην ήταν πάλι θα ήταν προβληματική. Άλλωστε τα κόμματα που κατά καιρούς κυβέρνησαν, για το μόνο που δεν μπορούν να κατηγορηθούν είναι ότι εφήρμοσαν δεξιά ή αριστερή πολιτική. Διαχείριση του κρατικού κορβανά έκαναν, πελατειακό κράτος έστησαν, και αυτό συνεχίζει σήμερα να κάνει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ. Όλες οι κυβερνήσεις- χωρίς εξαίρεση- με προεξάρχουσα την παρούσα, ευθυγραμμίζονταν στο αφήγημα της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας, αλλά στο εσωτερικό υπονόμευαν οτιδήποτε επιβαλλόταν ως αυτονόητο προκειμένου η λειτουργία του κράτους να προσομοιάζει έστω με τα αντίστοιχα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου(πχ Ιταλία, Κύπρος, Ισπανία). Ακόμα και αυτό που γίνεται με τη δίωξη Γεωργίου αποτελεί κραυγαλέα περίπτωση κράτους που ως αντίληψη κινείται εκτός ευρωπαϊκής λογικής και αντίληψης.

Ενδεχομένως κάποιοι να εξανίστανται μ’ αυτές τις απόψεις. Τους κατανοώ, αλλά φρονώ ότι θα έπρεπε να έχουν εξαναστεί από καιρό με τον διαχρονικό εκπεσμό των θεσμών και εσχάτως με τη διάλυση του κράτους. Συμβαίνει μάλιστα το πρωτοφανές, τις διαδικασίες διάλυσης του κράτους, να τις κατευθύνουν οι υπουργοί και οι συνεργάτες τους. Από την Υγεία μέχρι την Παιδεία και από τη Δικαιοσύνη μέχρι τη Δημόσια Τάξη, η εικόνα αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα ενός κράτους σε αποσύνθεση. Και πάντως ενός κράτους που δεν έχει την παραμικρή σχέση με άλλα κράτη της Ευρώπης που βρίσκονται στην ίδια δύσκολη θέση με την Ελλάδα. Κι αν έχει κάτι απομείνει να θυμίζει ότι η Ελλάδα παραμένει μέλος της ΕΕ και της ευρωζώνης, πέραν των σημαιών που κυματίζουν στα δημόσια κτίρια, αυτό είναι η είσπραξη των δόσεων και η επαιτεία μέσω… σκληρών διαπραγματεύσεων.

*Ο Χάρης Παυλίδης, είναι δημοσιογράφος.