Η “πολυγλωσσία” του πολύγλωσσου κυρίου Γιούνκερ

Του Κώστα Αργυρού

Ήταν μια μεγάλη μέρα για τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και για αυτό βάλθηκε να εντυπωσιάσει το ακροατήριό του. Ο επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε στο Ευρωκοινοβούλιο, πείθοντας 422 από τα μέλη του να του δώσουν την ψήφο τους σε τρεις γλώσσες. Ξεκίνησε γαλλικά, συνέχισε στα γερμανικά και έκλεισε με αγγλικά. Η πολυγλωσσία είναι φυσικά πλεονέκτημα, όταν κατέχεις μια τόσο σημαντική θέση και έχεις να συνεννοηθείς με συχνά “πεισματάρηδες” αρχηγούς κρατών.

Όμως οι συνειρμοί με μια άλλη “πολυγλωσσία” έφεραν στο νου ένα δίστιχο που ξέρω από τα γερμανικά:

“Allen Menschen Recht getan

ist eine Kunst die keiner kann”

Σε ελεύθερη μετάφραση θα το απέδιδα κάπως έτσι:

“Ολους να τους ικανοποιείς

την τέχνη αυτή δεν την μπορείς.”

Γιατί βεβαίως ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου γνωρίζει ότι το έργο του, που προσπάθησε σχηματικά να εσωκλείσει στην υπόσχεση για μια πιο “κοινωνική Ευρώπη” αλλά και μια πιο “πολιτική Ευρωπαϊκή Επιτροπή” δεν θα είναι καθόλου εύκολο. Όπως και δεν θα είναι εύκολο να συμβιβάσει μια Γαλλία, που αναζητεί ένα άλλο δρόμο ανάπτυξης και μια Βρετανία που σκέφτεται πια σοβαρά το μέλλον της εκτός ΕΕ, με μια Γερμανία που θεωρεί ότι καλά πορευτήκαμε μέχρι τώρα απέναντι στην κρίση. Θα σπάσει λοιπόν αυγά ο κύριος Γιούνκερ, μιλώντας σε όλους με την ίδια σκληρή γλώσσα, που απαιτείται για να καταλάβουν ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα χρειάζεται ριζικό “φρεσκάρισμα” για να μπορέσει να επιβιώσει; Η θα ενδώσει στον πειρασμό της “πολυγλωσσίας” με την έννοια ότι άλλα θα λέει στους συνομιλητές από το Βερολίνο και σε άλλα σε εκείνους από το Παρίσι και το Λονδίνο; Αυτό είναι και το μεγάλο ερώτημα, στο οποίο είναι παρακινδυνευμένο να δώσει κανείς τώρα απάντηση. Οι υποψίες πάντως είναι δικαιολογημένες.

Ισως επειδή έχει επίγνωση των δυσκολιών αυτού του εγχειρήματος ο κ. Γιούνκερ προσπάθησε να πείσει το ακροατήριο του, και δεν εννοούμε μόνο τους παρόντες στην αίθουσα ευρωβουλευτές, ότι παρά τη συντηρητική του προέλευση, δεν θα διστάσει να περπατήσει και ριψοκίνδυνα μονοπάτια.

“Το μεγαλύτερο ρίσκο είναι να φοβάσαι να πάρεις ρίσκα” είπε, βάζοντας στο στόχαστρο εκείνους βολεύονται με τη στασιμότητα. Δεν είναι πάντως τυχαίο ότι οι αναφορές του σε πολιτικούς με ευρωπαϊκό όραμα, δεν περιείχαν κανένα σύγχρονο συνάδελφό του, αλλά γύρισαν πίσω στις δεκαετίες του 80 και του 90, τότε που το τέλος του ψυχρού πολέμου δημιουργούσε την πλαστή ευφορία μιας Ευρώπης με συνεχώς διευρυνόμενες αγορές, που θα δίνουν από μόνες τους λύσεις αυτορύθμισης στα προβλήματα της οικονομίας.

Αλλά επειδή αυτή η ευφορία ήταν ακριβώς “χάρτινη” δεν αρκεί πια να επικαλείται κανείς τους μεγάλους οραματιστές του παρελθόντος και να επικρίνει τους σημερινούς “κυνικούς”. Ούτε φτάνει να αραδιάζει νούμερα για λεφτά, που “υπάρχουνε” για να επενδυθούν σε δίκτυα και ψηφιακές τεχνολογίες. Ολα αυτά θα πρέπει να γίνουν πράξη και κυρίως να έχουν άμεσο αντίκρυσμα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, που συνεχίζουν να βασανίζονται από την ύφεση και την ανεργία.

Η Ευρώπη πράγματι χρειάζεται “αναδιοργάνωση”. Και η άμεση εκλογή από το Ευρωκοινοβούλιο εκείνου του υποψηφίου, που πήρε τις περισσότερες ψήφους στις ευρωεκλογές μπορεί να θεωρείται από ορισμένους ως ένα θετικό πρώτο βήμα. Αλλά είναι μικρό για να αλλάξει ριζικά το εδώ και χρόνια βαλτωμένο ευρωπαϊκό τοπίο. Αν ο (σε λίγους μήνες 60χρονος) Λουξεμβούργιος πολιτικός έχει το θάρρος και τα μέσα για “την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ιδέας”, αν έχει την ικανότητα να πείσει τους Ευρωπαίους, ότι “όλοι μαζί κερδίζουμε και όλοι μαζί χάνουμε” είναι κάτι για το οποίο δικαιολογημένα μάλλον πλειοψηφούν σήμερα εκείνοι που αμφιβάλουν.

* Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος. Στις ευρωεκλογές του Μαΐου ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με το “Ποτάμι”.