Κουτιά για τα Χριστούγεννα του άλλου (ή, 12+1 βήματα για να ξεφύγετε από τη μελαγχολία των ημερών)

Μια παλιά αραβική παροιμία λέει πως όση θλίψη κι αν έχετε, αν δώσετε χαρά σε πέντε ανθρώπους γύρω σας, στο τέλος η χαρά θα έρθει και σε σας. Ακόμη  και ανακρίβεια να είναι, δε χάνετε τίποτα να δοκιμάσετε.

1. Πάρτε από το χέρι όποιον έχετε, κατά προτίμηση μικρό: παιδί, ανηψάκι, βαφτιστήρι. Στην ανάγκη, πάρτε το παιδί του γείτονα που βλέπει όλη μέρα τηλεόραση, πιο καλά θα περάσει έξω. Τα παιδιά – ακόμα κι αν είναι των άλλων – μεταγγίζουν χαρά. Κοντά τους, όλα γίνονται πιθανά. Πού ξέρετε, μπορεί να συναντήσετε το πόλαρ-εξπρές ή το ευχόπτερο. Μπορεί και όχι. Για φέτος τα Χριστούγεννα, αντί για ψώνια και θεάματα, μάθετέ τα να “φτιάχνουν” και να “μοιράζονται”. Και μαζί τους, μάθετε κι εσείς.

2. Χρησιμοποιήστε ότι έχετε στα  ντουλάπια σας. Θα χρειαστείτε: ένα αυγό, ένα φλυτζάνι λάδι ή λιωμένο βούτυρο, ένα φλυτζάνι γάλα, ενάμισι φλυτζάνι ζάχαρη, δύο φλυτζάνια  αλεύρι που φουσκώνει  μόνο του.

3. Η συνταγή είναι  απλή: σε ένα μπολ ανακατεύετε τα στερεά υλικά, σε ένα άλλο μπολ τα ρευστά, και έπειτα τα αναμειγνύετε μεταξύ τους. Σε κάθε δόση να προσθέσετε και κάτι διαφορετικό: βανίλια, σοκολάτα, ξύσμα πορτοκαλιού, κομμάτια μήλο, κανέλα και γαρύφαλλο. Μοιράζετε το μείγμα στα ατομικά φορμάκια, και τα ψήνετε για 20´ στους 200°. Κάθε δόση βγάζει δώδεκα.

4. Πάρτε επίσης κόλλα, ψαλίδι, ένα κουβάρι σπάγγο και ένα ρολό βυσσινί – ή ότι χρώμα  προτιμάτε – υφασμάτινη κορδέλα. Μαζέψτε κουτιά μονόχρωμα, ακόμα και χρησιμοποιημένα, κολλήστε πάνω τους κομμάτια από ύφασμα ή χρωματιστά χαρτιά, χαρτιά γκοφρέ, χαρτιά βελουτέ, κόλλες γλασέ, εφημερίδες κλπ, σε ακανόνιστα σχήματα.  Αν πάλι βαριέστε τη χειροτεχνία, πάρτε απλώς καφέ χαρτί του μέτρου.

5. Όση ώρα ψήνονται τα κέηκ, ζωγραφίστε τρία, πέντε, ή και περισσότερα σπίτια, και πάνω γράψτε τα ονόματα αυτών που τα κατοικούν: φίλοι μικροί και μεγάλοι, φίλοι κοντινοί, φίλοι όχι και τόσο κοντινοί αλλά αγαπημένοι, φίλοι που δε βλέπουμε όσο συχνά θα θέλαμε να βλέπουμε και που καμμιά φορά μας λείπουν. Ακόμα φίλοι που έχουμε κακοκαρδίσει.

Μην ξεχάσετε παππούδες, γιαγιάδες, καλούς γείτονες, αλλά και  ανθρώπους που μπορεί να μην είναι  φίλοι, αλλά είναι κομμάτι της  ζωής σας: ο κύριος Αντώνης που  κάθε απόγευμα διαβάζει την εφημερίδα  του στο παγκάκι, ο κύριος Ανατόλ που βοηθάει με τις σακούλες του σούπερ-μάρκετ, η κυρία Ουρανία που ταίζει τις γάτες της γειτονιάς.

Γράψτε μια ευχή, ή, αν δε θέλετε να γράφετε και να ξαναγράφετε τα ίδια κάθε χρόνο, απλώς  ζωγραφίστε κάτι. Ή καλύτερα, αναθέστε αυτό το κομμάτι στον μικρότερο. Και η τελευταία παιδική μουτζούρα μοιάζει έργο τέχνης μέσα στη μελαγχολία που φέρνουν σε μερικούς οι γιορτές. Οσο περισσότερα χρώματα, τόσο καλύτερα. Αλλά και μαύρες ακανόνιστες γραμμές που θυμίζουν καλικάντζαρους πάνω σε χρωματιστό χαρτί, κάνουν επίσης.

6. Δώρα πάρτε μόνο στα παιδιά. Στους μεγάλους, και μόνο όπου χωράει, βάλτε άλλα μικροπράγματα αστεία, χρήσιμα ή άχρηστα, κατά προτίμηση όχι  χριστουγεννιάτικα (0.50-3€): βαζάκια μαρμελάδα ή βαζάκια Vicks για εντριβή, καζαμίες, ημερολόγια τοίχου με στιχάκια στο πίσω μέρος της κάθε μέρας, ΙΟΝ αμυγδάλου, καραμέλες γάλακτος, παστίλιες για το πονόλαιμο ή “για τον πόνο του άλλου” (1.60€), μπουγιότες, σπόρους για τις γλάστρες και άλλα είδη που μπορείτε να προμηθευτείτε ακόμα και σε περίπτερα ή εφημερεύοντα φαρμακεία.

Αν τώρα θέλετε να πάρετε απαραιτήτως δώρα και στους  μεγάλους, πάρτε τους παιχνίδια (σβούρες, γιο-γιο, γυάλινους βόλους, 0.50-5€) και  παιδικά βιβλία (1-10€) με τους αγαπημένους  τους ήρωες, ή τους ήρωες που σας  θυμίζουν. Ξεντύστε τους από τα  ενήλικα  ρούχα τους και ξαναντύστε τους στο μυαλό σας όπως σας κατέβει: Πίπη Φακιδομύτη, Πίτερ Παν, Πολυάννα, Μόγλη, Κοκκινοσκουφίτσα, Ταρζάν, Ζορό, Μαφάλντα, Μικρό Νικόλα, Σπάιντερμαν, Μαίρη Πόππινς, Μιχαήλ Στρογκώφ. Αν ξεμείνετε από ήρωες, ψάξτε τους Τρεις Ληστές (εγχειρίδιο επιβίωσης σε δύσκολες καταστάσεις), ή τη Φρικαντέλα (τη μάγισσα που μισούσε τα κάλαντα). Αντί να τα τυλίξετε ξεχωριστά, βάλτε τα μέσα στα κουτιά με όλα τα υπόλοιπα. Κάθε κουτί να έχει κάτι από σας και κάτι από αυτούς (κάτι που μπορεί να τους αρέσει, ή να επιθυμούν). Δέστε το σπάγγο μαζί με την κορδέλα, και ξεκινήστε.

7. Ντυθείτε ζεστά και χαρούμενα. Δε χρειάζετε να κρεμάσετε κουδούνια  ή λαμπιόνια, αλλά αν γίνεται, βάλτε κάτι χρωματιστό. Τα παιδιά μπορούν να φορέσουν στην πλάτη τα φτερά αγγέλου που μπορεί να έχουν ξεμείνει από καμμιά παλιά αποκριάτικη στολή. Αν είναι λίγο μεγαλύτερα και ντρέπονται, ας φορέσουν ότι θέλουν, ένα χρωματιστό κασκόλ αρκεί (άντε και μαύρο με γκρι νεκροκεφαλές, περί ορέξεως…)

8. Χτυπήστε τα κουδούνια των  φίλων σας, ή συναντήστε τους στα πάρκα και τις πλατείες. Αν σας πουν αδιάκριτους που μπουκάρατε απροειδοποίητα, μισή ντροπή δική τους. Σε κάθε σπίτι καθήστε από λίγο, πείτε μια κουβέντα, βάλτε τα γέλια, αγκαλιαστείτε, σφιχταγκαλιαστείτε, ανταλλάξτε υποσχέσεις (ακόμα κι αν κατά βάθος ξέρετε ότι πιθανότατα δε θα μπορέσετε να τις τηρήσετε).  Αν τώρα εκκρεμεί και καμμιά συγνώμη, πείτε την, ακόμα κι αν δεν το έχετε πολυαποφασίσει. Χρονιάρες μέρες, θα πιάσει τόπο. Ξαναδέστε την κλωστή πριν προλάβει να λυθεί.

9. Η μέρα θα είναι αρκετά κουραστική, γι αυτό μπορείτε να φάτε ότι σας κάνει κέφι: τυρόπιτα πρωί-πρωί, ψητά κάστανα σε κάθε γωνία, σοκολάτες από το περίπτερο. Επίσης, ότι σας φιλέψουν οι φίλοι σας. Κρίση-ξεκρίση, όλο και κάτι θα τους βρίσκεται…

10. Ενδιαμέσως, σταματήστε και σε μια εκκλησία. Τέτοιες μέρες, πολλοί άνθρωποι που έχουν βρεθεί να ζουν στην Αθήνα, γιορτάζουν τα Χριστούγεννα με τον δικό τους τρόπο. Ακόμη κι αν δεν διακατέχεστε από θρησκευτικό συναίσθημα, δείτε το σαν ένα ταξίδι στην άκρη της γης, χωρίς να απομακρυνθείτε από την πόλη. Στον Αγιο Διονύσιο της Πανεπιστημίου, στον Άγιο Δημήτριο στο Πολύγωνο, σε όλες τις Καθολικές εκκλησίες ή στην Κόπτικη, στην Ορθόδοξη Ρώσικη εκκλησία της Φιλελλήνων ή στη διπλανή Αγγλικανική, θα βρείτε το εορταστικό πρόγραμμα και κατανυκτική ατμόσφαιρα. Μπορεί να ακούσετε μέχρι και Αφρικανικά γκόσπελ. Ακόμα κι αν δεν προλάβετε, πάντα υπάρχει και η Χριστουγεννιάτικη λειτουργία της Γεωργιανής κοινότητας στον Αγιο Παντελεήμονα, που γίνεται στις 7 Ιανουαρίου λόγω παλαιού ημερολογίου. Και μην ξεχνάτε ότι οι περισσότεροι βρίσκονται μακριά από τους δικούς τους. (Ας μην τους επισκέπτεται μόνο η Χρυσή Αυγή και στήνεται απ´έξω, ας πηγαίνουμε κι εμείς κι ας μπαίνουμε μέσα). Να ξέρετε ότι θα σας καλοδεχτούν. Και ότι σας φιλέψουν, να το φάτε.

11. Οταν τελειώσετε, θα έχει πια έχει νυχτώσει. Μπορεί και να μην τους έχετε προλάβει όλους. Κάποιους μπορεί να μην τους βρήκατε. Άλλοι μπορεί να μην ήρθαν εκεί που τους περιμένατε, να μην πρόλαβαν ή να το ξέχασαν. Κι εσείς να έχετε μείνει να περιμένετε για ώρα στο ίδιο σημείο, με το κουτί στο χέρι. Μην απογοητευθείτε. Και προπαντός, μη θυμώσετε. Ακόμα κι αν σας έρχεται να τους τρίψετε το κέηκ στα μούτρα, κρατηθείτε. Η στιγμή επιβάλλει αισιοδοξία και μεγαλοψυχία. Κρατήστε το χαμόγελο όσο μπορείτε, ακόμα κι αν τα δόντια σας από κάτω τρίζουν.

12. Τα κάστανα θα κρατήσουν τα χέρια σας ζεστά  μόνο για λίγο. Οταν ξανακούσετε την  καμπάνα, θα έχετε πια ξεπαγιάσει. Γι’αυτό καλύτερα μην περιμένετε άλλο. Ούτε να σας πάρει το παράπονο. Χαρίστε το τελευταίο κουτί  στον άστεγο της πλατείας – αυτόν με τα καταμπλέ φωτεινά μάτια που κοιμάται κάτω από τη θολωτή πόρτα – μπορεί να μην του χάρισε κανείς άλλος τίποτα για φέτος. Ή καλύτερα, μοιραστείτε το μαζί του για συντροφιά. (Πού ξέρετε, μπορεί σ´αυτόν να αρέσει περισσότερο το κέηκ πορτοκάλι…)

12+1. Όταν απομακρυνθείτε, μη γυρίσετε να κοιτάξετε πίσω.

Καλά Χριστούγεννα!

* Η Ναντίνα Χριστοπούλου είναι ανθρωπολόγος