Από την “εσοδοθηρία” στην ψηφοθηρία

Ας ξεκινήσουμε με κάποιες παραδοχές, που μπορεί να διευκολύνουν τη σκέψη μας.

– Προφανώς κανείς δεν πληρώνει ευχάριστα φόρους και αυτό δεν είναι κάτι, που όπως προσπαθούν να μας πείσουν ορισμένοι έχει να κάνει με το ελληνικό DNA. Οποιος έχει ζήσει στο εξωτερικό το είχε καταλάβει, πολύ νωρίτερα από τις όποιες αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών, που δείχνουν πόση φορολογική συνείδηση έχουν τελικά οι μεγάλες πολυεθνικές και τα εξίσου πολυεθνικά στελέχη τους.

– Για να ευημερήσει μια συλλογικότητα έχει αποδειχτεί, ότι απαιτείται ένα σταθερό και όσο γίνεται πιο δίκαιο φορολογικό καθεστώς, που μεταξύ των άλλων διασφαλίζει τη λειτουργία συνολικά σταθερών θεσμών και  θα λειτουργεί και σαν αντισταθμιστικός παράγοντας στις όποιες δημιουργούμενες κοινωνικές ανισότητες.

– Η μεγαλύτερη απόδειξη για την αποτυχία να γίνουν οι όποιες “αναγκαίες μεταρρυθμίσεις” μας… προσφέρεται από τους συνεχείς αυτοσχεδιασμούς, τις “γκάφες”, τις παλινωδίες των κυβερνήσεων της κρίσης να βάλουν μια στοιχειώδη τάξη στο φορολογικό σύστημα. Αν  και υποτίθεται ότι η φορολογική δικαιοσύνη και σταθερότητα ήταν από την αρχή ένα από τα πιο σημαντικά “προαπαιτούμενα” των δανειστών μας, η φορολογική πολιτική μετατράπηκε απλά σε ένα εργαλείο πρόσκαιρης “εσοδοθηρίας” (φυσικά και ψηφοθηρίας) που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις μας στη λογική της ελληνικής “πατέντας”. Της λογικής δηλαδή, που πάντα βρίσκει κάποιες “λύσεις της στιγμής” και μεταθέτει την ενασχόληση με την ουσία του εκάστοτε προβλήματος για… κάποτε. Οι φοροτεχνικοί έχουν καταντήσει  σαν τους μετεωρολόγους, οι πολίτες νοιώθουν απολύτως απροστάτευτοι και αυτό ισχύει και για τους μικρούς κυρίως επιχειρηματίες.

– Η μυθολογία, που συνοψίζεται στο πονηρά… αόριστο σλόγκαν “μειώστε τους φόρους και η οικονομία μόνη της θα λύσει όλα τα προβλήματα” αποδεικνύεται καθημερινά ανάξια να πείσει ακόμα και πρωτοετείς φοιτητές των οικονομικών επιστημών. Αν πιστέψουμε την εκτίμηση του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, ότι εξαιτίας φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και απάτης χάνονται στην Ευρώπη ετησίως περίπου 1 τρισ. ευρώ, τότε μπορούμε εύκολα να δούμε τη ρίζα του προβλήματος. Δεν είναι οι πολλοί φόροι, αλλά οι “απωλεσθέντες” φόροι, και οι ανισότητες στην κατανομή των βαρών, που αποτελούν μια από τις ρίζες της κρίσης. Με άλλα λόγια, όταν λές “γενικώς και αορίστως” να μειωθούν οι φόροι, μάλλον λαϊκίζεις. Πρέπει να πεις να για ποιούς να μειωθούν και τι θα κάνεις με εκείνους που το αποφεύγουν.

– Η πληγή δεν είναι λοιπόν, ότι οι εταιρείες γενικώς και αορίστως πληρώνουν “πολλούς φόρους”. Εχουν χίλιους δύο τρόπους να το αποφύγουν αυτό. Το πρόβλημα είναι πρόβλημα δικαιοσύνης. Οι απλοί πολίτες, σε όλη την Ευρώπη πληρώνουν πολύ περισσότερα, από αυτά που τους αναλογούν με βάση τον συνολικό πλούτο. Αλλοι είναι, που δεν πληρώνουν. Όσο πιο “καθυστερημένη” είναι μια χώρα τόσο μεγαλύτερη είναι αυτή η αδικία.

– Με μια δόση υπερβολής θα μπορούσε να πει κανείς ότι το σκάνδαλο με τα φορολογικά κατορθώματα του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας, της Ιρλανδίας και άλλων κρατών μοιάζει με μια “μεγέθυνση” των απανωτών φορολογικών σκανδάλων της Ελλάδας. Εξαιτίας ενός άδικου, δυσλειτουργικού, κακά οργανωμένου συστήματος, γεμάτου από παραθυράκια και εξαιρέσεις οι “έξυπνοι” και ισχυροί αποφεύγουν να πληρώσουν φόρους, συχνά μέχρι σημείου πρόκλησης και πολλαπλασιάζουν τον πλούτο τους με αυτό τον τρόπο. Η φοροαποφυγή μετατρέπεται σε “μαγκιά”, σε απόδειξη ισχύος και επιρροής. Και λειτουργεί διαλυτικά σε μια κοινότητα, όπου αναπόφευκτα κάποιοι αισθάνονται “ριγμένοι” ή ακόμα χειρότερα “κορόιδα”.  Το φορολογικό σύστημα αντί να αμβλύνει τις ανισότητες, τις διευρύνει και οδηγεί σε αποσύνθεση μια υποτιθέμενη κοινότητα.

– Με απλά λόγια: Οπως ακριβώς αποτελεί προϋπόθεση για την Ελλάδα ένα σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, που θα εγγυάται τη στοιχειώδη λειτουργία βασικών θεσμών, θα χτυπάει ανισότητες και δεν θα κάνει τους πολίτες να βλέπουν το κράτος σα “μπαμπούλα”, που τους θυμάται μόνο για να πληρώσουν, έτσι ακριβώς προϋπόθεση για να σταματήσει να ανοίγει η ψαλίδα στην Ευρώπη είναι η εναρμόνιση του φορολογικού συστήματος. Οσο κάποιες χώρες θα συνεχίζουν να λειτουργούν ως φορολογικοί παράδεισοι ή ως πλυντήρια χρήματος, τόσο η ιδέα της Ευρώπης θα μοιάζει με φάρσα…

*Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος κι έχει βραβευτεί για το δημοσιογραφικό του έργο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ίδρυμα Μπότση και την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ, αναδεικνύοντας κυρίως ευρωπαϊκά θέματα.