Αργοπορημένο θάρρος

Πολλοί αποκάλεσαν σχεδόν “ιστορική” την ομιλία του απερχόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο αυτές τις ημέρες στο Λονδίνο. Κυρίως γιατί ο άλλοτε πρωθυπουργός της Πορτογαλίας χρησιμοποίησε μια ξεκάθαρη γλώσσα, στην οποία δε μας είχε συνηθίσει μέχρι τώρα, για να προειδοποιήσει τους Βρετανούς ακροατές του, ότι θα ήταν “ιστορικό λάθος” αν αποφάσιζαν να ξεκόψουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο κύριος Μπαρόζο χρησιμοποίησε επίσης αρκετά σαφή γλώσσα για το θέμα της μετανάστευσης, ζητώντας ουσιαστικά από την κυβέρνηση Κάμερον να παρατήσει τη φτηνή αντιευρωπαϊκή δημαγωγία, στην οποία φαίνεται να στηρίζει τις όποιες ελπίδες της για μια επανεκλογή της την άνοιξη του 2015.

Ο κύριος Μπαρόζο έχει κάθε δίκιο να υποστηρίζει, ότι η απάντηση στους εθνικιστές κινδυνολόγους δε μπορεί να είναι η υιοθέτηση των θέσεων τους, αλλά η αντιμετώπισή τους με την προβολή της μεγάλης εικόνας. Και αυτή η εικόνα αποκαλύπτει, με βάση τα επιχειρήματα των πιο ψύχραιμων ότι ένα πιθανό “Brexit” θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες και για τη Βρετανία αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Όσοι πιστεύουν ότι είναι αμελητέα ποσότητα η αλληλεξάρτηση, που προκαλεί αυτή η σχέση, έστω και με τις ιστορικές ιδιαιτερότητές της κάνουν ένα πολύ απλοϊκό υπολογισμό. Και αυτό θα συζητηθεί υποχρεωτικά και θα φανεί ίσως και στους μήνες, που θα ακολουθήσουν μέχρι και τις βρετανικές εκλογές.

Το πρόβλημα με τον κύριο Μπαρόζο είναι ότι βρήκε αυτό το “θάρρος”, να μιλήσει ανοικτά δηλαδή αρκετά  αργοπορημένα. Σε δέκα μέρες θα είναι και επίσημα ένας “παλαίμαχος των Βρυξελλών”, που δεν θα έχει επίσημα λόγο και ρόλο στις εξελίξεις. Εχει κάθε δικαίωμα φυσικά να θεωρεί ότι μπορεί να αφήσει μια πολιτική παρακαταθήκη και να θυμίσει σε όλους πόσο γνήσιος “ευρωπαϊστής” υπήρξε. Θα έπρεπε όμως αυτό το θάρρος να μην του είχε λείψει και σε άλλες περιπτώσεις και σε άλλες εποχές. Η εικόνα μιας Ευρώπης, που οι φυγόκεντρες τάσεις είναι πολύ πιο εμφανείς από τις κεντρομόλες δεν είναι τωρινή. Η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν ξεκίνησε τώρα. Εδειχνε ήδη τα δόντια της από τα τέλη του 2008, αρχές του 2009, τότε που ο κύριος Μπαρόζο ασχολείτο σχεδόν αποκλειστικά με την επανεκλογή του, αποφεύγοντας να δυσαρεστήσει οποιαδήποτε μεγάλη κυβέρνηση κυρίως το δίδυμο Μέρκελ-Σαρκοζί. Την ίδια τακτική αποφάσισε να ακολουθήσει και στο μεγαλύτερο μέρος της δεύτερης θητείας του, ελπίζοντας για μεγάλο διάστημα να κάνει την “έκπληξη” και να προταθεί και για μια τρίτη πενταετία.

Μόνο όταν κατάλαβε ότι αυτό το σενάριο δεν υπήρχε περίπτωση να προκριθεί από τους Ευρωπαίους ηγέτες και πρωτίστως από την κυρία Μέρκελ, άρχισε να… λύνεται η γλώσσα του. Αλλά και πάλι οι παρεμβάσεις του ήταν συνήθως άνευρες και ανούσιες. Κανείς δεν θα θυμάται τον κύριο Μπαρόζο ως ένα πολιτικό, που έβαλε τη δική του σφραγίδα στην Ευρώπη. Εκτός αν αυτή η σφραγίδα μιλά για μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή απολίτικη, καθαρά διαχειριστική, σχεδόν φοβική απέναντι στους μεγάλους, που “λεονταρίζει” κάποιες φορές απέναντι στους μικρούς για να κρατά τουλάχιστον τα προσχήματα.

* Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος κι έχει βραβευτεί για το δημοσιογραφικό του έργο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ίδρυμα Μπότση και την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ, αναδεικνύοντας κυρίως ευρωπαϊκά θέματα.