Όλα όσα έμαθα δουλεύοντας (και) Κυριακές

Όλα όσα έμαθα δουλεύοντας (και) Κυριακές

Γιατί ο θόρυβος για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές είναι πολύ πιο μεγάλος από το ίδιο το γεγονός

Από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου να δουλεύει, δούλευα και Κυριακές. Ως παιδί αγροτικής οικογένειας δεν μπορείς να μην ποτίσεις τα χωράφια γιατί είναι Κυριακή ή να μην μαζέψεις την καλλιέργεια για να την δώσεις στον χονδρέμπορο – που και αυτός δουλεύει Κυριακή – να την συγκεντρώσει σε ένα φορτηγό – που και ο οδηγός του δουλεύει Κυριακή – για να την στείλει σε ένα σούπερ μάρκετ που θα ανοίξει την Δευτέρα.

Αργότερα ως σπουδαστής έβγαζα το χαρτζιλίκι μου δουλεύοντας στα McDonald’s και στα Pizza Hut έπρεπε να κάνω βάρδια κάποιες φορές και Σαββατοκύριακο. Αμέσως μετά πιάνοντας δουλειά σε εφημερίδα τα περισσότερα χρόνια εργαζόμουν και Κυριακές. Και όχι μόνο Κυριακές, και Πρωτοχρονίες, και Πρωτομαγιές και σίγουρα όλες τις Κυριακές των εκλογών. Στο εκλογικό τμήμα του χωριού ήμουν πάντοτε ο πρώτος που ψήφιζα και μετά καρφί πίσω για την Αθήνα. 
Στην δουλειά μου μπορώ να θεωρούμαι και από τους τυχερούς καθώς δεν χρειάζεται, σε αντίθεση π.χ. με τους συναδέλφους του αθλητικού ρεπορτάζ να δουλεύω όλες τις Κυριακές. Οι συγκεκριμένοι ακόμη και τους γάμους τους τους κάνουν Παρασκευές ή Δευτέρες ώστε να μπορούν να παραβρεθούν οι συνάδελφοι τους. Κάτι που κάνουν άλλωστε και οι αθλητές, οι ηθοποιοί, οι τραγουδιστές και άλλοι τόσοι που η μοίρα τους έριξε να δουλεύουν Κυριακές. 
Μέχρι στιγμής έχω αραδιάσει, καμιά δεκαριά επαγγέλματα που εργάζονται και Κυριακές, θα πρέπει να τα πολλαπλασιάσουμε, δεν ξέρω επί πόσο, καθώς γύρω τους δορυφορικά υπάρχουν πολλά περισσότερα (τεχνικοί, φυσιοθεραπευτές, κομμωτές, καμεραμάν, οδηγοί, σερβιτόροι, ταξιθέτες κ.α.). 
Τις Κυριακές που δεν εργάζομαι και μπορώ να απολαύσω τον καφέ μου στο μπαλκόνι, θα πετύχω να βγαίνει πρωί πρωί από την είσοδο τον γείτονα του δευτέρου με την στολή παραλλαγής για να πάει στο στρατόπεδο. Με στολή έφευγε και τα πρωινά από τον πρώτο ο αστυνομικός πριν συνταξιοδοτηθεί. Πολύ πριν καν τον δω στο δρόμο θα το καταλάβω από την πόρτα που κλείνει στον όροφο μου και τον γείτονα που δουλεύει στην ΕΥΔΑΠ. Θα χαιρετηθεί με την κυρία που έρχεται να φροντίσει μία ηλικιωμένη στον τρίτο και λίγη ώρα αργότερα, η κόρη της ηλικιωμένης που είναι γιατρός θα φύγει και αυτή για το νοσοκομείο. 
Όλοι οι παραπάνω θα πρέπει να θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς αν συγκρίνουμε τις συνθήκες εργασίας με αυτές κάποιων άλλων. Μια πρώην συνάδελφος μου στα περιοδικά, που έμεινε άνεργη μου αφηγούνταν για τα 16ώρα που χτυπάει 7 ημέρες την εβδομάδα από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο δουλεύοντας σε μία μπουτίκ στην Μύκονο. Τα ελάχιστα ρεπό που έχει και στα οποία θα μπορούσε να ανέβει για να δει τα παιδιά της δεν τα εκμεταλλεύεται λόγω των πανάκριβων εισιτηρίων. Στην κατάσταση της υπάρχουν κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες “αόρατοι” εργαζόμενοι σε εστιατόρια, ξενοδοχεία, καταστήματα, ταξιδιωτικά γραφεία, σκάφη, κρουαζιερόπλοια και δεν ξέρω εγώ που αλλού. Στην ίδια κατάσταση και ίσως και χειρότερη οι ναυτικοί που βρίσκονται για μεγάλο διάστημα μακριά από την οικογένεια τους.
Έχει και χειρότερο; Έχει, και είναι κάτι που βιώνουν οι πιο νέες γενιές. Αυτοί που πρέπει να αφήσουν πίσω φίλους και οικογένεια για να ψάξουν να βρουν δουλειά στο εξωτερικό. 
Εάν ρωτούσες όλους τους παραπάνω, το εάν εργάζονται τις Κυριακές ή κάποιες από αυτές είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουν στην εργασία τους ή στην οικογενειακή τους ζωή, οι περισσότεροι θα σου απαντούσαν μάλλον όχι. Το ότι μπορεί να εξέφραζαν ένα παράπονο, μπορεί, αλλά μέχρι εκεί. Αυτός που δουλεύει σε εμπορικό στην Αθήνα θα σου επισήμαινε ότι περισσότερο τον ενοχλεί το “σπαστό ωράριο” που δεν προλαβαίνει να γυρίσει σπίτι και αναγκαστικά κάθεται στην δουλειά χωρίς να πληρώνεται και αυτός που εργάζεται εποχικός μακριά από το σπίτι του για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και το ακριβό κόστος ζωής. 
Σε μία προσπάθεια σύνοψης όλων των παραπάνω, αυτοί που εργάζονται (τουλάχιστον) Κυριακή, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, είναι πολύ περισσότεροι από όσους μπορεί να φαντάζεται κάποιος και κυρίως δεν είναι μόνο οι κληρικοί, οι σερβιτόροι και οι ψησταριές. Είναι (είμαστε) παιδιά ενός κατώτερου θεού που δεν έχουν δικαίωμα στο “Ποτέ την Κυριακή”;
Πάμε όμως στην προκειμένη κατάσταση όπως αυτή έχει δημιουργηθεί από τον περασμένο Μάιο με την ψήφιση του νέου μνημονίου που προβλέπει την δυνατότητα ανοίγματος των καταστημάτων των Κυριακών την θερινή περίοδο σε τουριστικές περιοχές σε Αττική και Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μία τεράστια αλλαγή σε σχέση με αυτό που συνέβαινε μέχρι πριν από την ψήφιση του; Εάν ρωτήσεις τον υπάλληλο ενός σούπερ μάρκετ στην Χερσόνησο στην Κρήτη θα σου πει πως όχι γιατί αυτός όπως και σε μερικές χιλιάδες σούπερ μάρκετ και εμπορικά καταστήματα σε άλλες τουριστικές περιοχές της χώρας τα καταστήματα είναι ανοιχτά 7 ημέρες την εβδομάδα. 
Σίγουρα από αυτά τα καταστήματα έχουν μπει και έχουν ψωνίσει στις διακοπές τους και αρκετοί από τους “ποτέ την Κυριακή” και είναι λογικό καθώς όταν είσαι σε διακοπές οι μέρες δεν έχουν νόημα, δεν θυμάσαι καν αν είναι Κυριακή ή Δευτέρα. Είσαι σε ωραίο σημείο, έχεις καλή διάθεση, είσαι χαλαρός και – όπως επιστημονικά έχει αποδειχθεί όταν συντρέχουν όλα τα παραπάνω – ψωνίζεις πολύ πιο άνετα. Θα μπεις σε ένα κατάστημα και θα πάρεις ένα ρούχο, ανάλογα με την οικονομική σου δυνατότητα και την αισθητική σου από ένα χαϊμαλί έως ένα διαμαντένιο περιδέραιο στην φίλη σου. Το ίδιο θα κάνει και ο ντόπιος, θα πάει στο σούπερ μάρκετ και ας είναι Κυριακή. Αυτό που λοιπόν μπορείς να κάνεις εσύ στις διακοπές σου δεν μπορεί να το κάνει ο τουρίστας στην Αθήνα εκτός και αν σκοπός των διακοπών του ήταν να αγοράσει περικεφαλαίες και μαρμάρινα σκάκι από την Πλάκα. 
Ο Κινέζος, ο Ινδός ή ο Ρώσος που θα βρεθεί στο Μεγάλη Βρετάνια, ή στα άλλα πολυτελή ξενοδοχεία του κέντρου αν αποφασίσει ότι η Κυριακή είναι η μέρα που θα αφιερώσει στα ψώνια (μερικών χιλιάδων ευρώ) σε Βουκουρεστίου και  Attica μάλλον ατύχησε και μαζί με αυτόν ατυχήσαμε και εμείς γιατί οι φόροι μόνο που επιβαρύνουν τα προϊόντα που αγοράζουν είναι πολύ περισσότερα από τους τζίρους που κάνουν οι Έλληνες καταναλωτές στα καταστήματα. Ενδεικτικά για την αγοραστική κουλτούρα των ανθρώπων αυτών μπορείς να διαβάσεις το σχετικό θέμα
Όπως και να έχει ο θόρυβος για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές είναι πολύ μεγαλύτερος από ότι θα έπρεπε να είναι αλλά και λίγο άκαιρος. Προσωπικά μου θυμίζει την περίπτωση στον χώρο της παιδείας. Ασχολούμαστε ακόμη για το πως θα είναι το βιβλίο των θρησκευτικών όταν σε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έχουν εντάξει την ρομποτική. 
Εδώ συζητάμε αν θα πρέπει, που, πόσο και γιατί να ανοίγουν τα καταστήματα όταν σε άλλες χώρες το μέτρο έχει δοκιμαστεί πετύχει και μάλιστα θεωρείται ξεπερασμένο καθώς έχει κάνει τον κύκλο του σε ορισμένες μη τουριστικές περιπτώσεις. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ που άνοιγαν 24 ώρες το 24ώρο 7 ημέρες την εβδομάδα μειώνονται καθώς πλέον αναπτύσσεται το ηλεκτρονικό εμπόριο. Η νοικοκυρά στο Λονδίνο που θα έβαζε ρολόι για να πάει σούπερ μάρκετ 6 πρωί, για να προλάβει τα ψώνια πριν ξυπνήσουν τα παιδιά, πλέον μπαίνει στο e-shop του σούπερ μάρκετ κάνει την παραγγελία από την προηγούμενη το βράδυ και το πρωί τα παραλαμβάνει στην πόρτα της. 
Στην Ελλάδα μεγάλη πολυεθνική στον χώρο του ενδύματος με καταστήματα στην Ερμού και σε όλη την χώρα για πρώτη φορά στην δεκάχρονη παρουσία της παρουσίασε μείωση τζίρου. Μείωση που πιθανολογείται ότι οφείλεται στο ηλεκτρονικό κατάστημα που άνοιξε και το οποίο δεν προσθέτει τζίρο στην ελληνική θυγατρική αλλά απευθείας στον ισολογισμό της μητρικής. Σε μερικά χρόνια αν συνεχιστεί αυτή η τάση αντί να πληρώνει ενοίκια, υπαλλήλους και φόρο στο ελληνικό κράτος δεν αποκλείεται να κρατήσει μερικά μεγάλα καταστήματα της ως εκθετήρια και για τους τουρίστες και να προωθεί για λόγους κόστους το ηλεκτρονικό της κατάστημα.
Όσο εμείς εδώ καθόμαστε, το συζητούμε και τον αναλύουμε, έξω οι εξελίξεις τρέχουν. Η Amazon αγοράζει την δεύτερη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ στις ΗΠΑ και όλοι περιμένουν να δουν ποια είναι η επόμενη μέρα αυτού του γάμου. Το ηλεκτρονικό εμπόριο που δεν γνωρίζει ημέρες και ώρες καλπάζει, τα ρομπότ και τα drones απειλούν να μπουν μαζικά στις υπηρεσίες και να μας φέρνουν, για παράδειγμα, τον καφέ και το φαγητό στο γραφείο στέλνοντας εκατομμύρια κόσμου στο σπίτι τους και τις επτά ημέρες. 
Για άλλη μία φορά θα πέσουμε στην παγίδα να δούμε το δέντρο και να χάσουμε το δάσος;

*O Κωστής Χριστοδούλου, είναι αρχισυντάκτης του επιχειρηματικού ρεπορτάζ του News 24/7

(Φωτογραφία: Sooc.gr)

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα