Σύντροφοι, δεν είναι εχθρός η αμερικανιά του Black Friday

Οι φωτογραφίες με τις ουρές των καταναλωτών έξω από τα καταστήματα που συμμετέχουν στο Black Friday πουλάνε στα ειδησεογραφικά site περισσότερο και από τις ίδιες τις προσφορές των καταστημάτων. “Που έφθασε ο Έλληνας; να κάνει ουρά για ένα δωρεάν κραγιόν”. Ποιος, ο Έλληνας, που πριν από δέκα χρόνια θα φόρτωνε την κάρτα 24 δόσεις για να πάρει κουστούμι από συγκεκριμένη μπουτίκ του Κολωνακίου, να καθίσει στην συνέχεια στο Jacksons και κάτω από τα γυαλιά ηλίου του (αυτά αγορασμένα με 12 δόσεις) να παρατηρεί εάν θα περάσει κάποιος γνωστός να τον φθονήσει θανάσιμα που ψώνισε από το συγκεκριμένο ακριβό μαγαζί.

Αυτά όμως όλα ανήκουν στο παρελθόν. Τόσο το Jacksons όσο και οι μπουτίκ του Κολωνακίου που στις βιτρίνες τους (όσες δεν έχουν γίνει σουβλατζίδικα) το «Ενοικιάζεται» έχει ξεκολλήσει από την πολυκαιρία. Ένα κατάστημα για το οποίο, είχαν δοθεί πάνω από 10 ακριβά ενοίκια «αέρας» για να βγει ο προηγούμενος μαγαζάτορας και να εισέλθουν κάποιοι που θα πουλούσαν ακόμη πιο ακριβά απλά … γιατί μπορούσαν.

Αυτή την Ελλάδα κλαίμε με μαύρο δάκρυ σήμερα, ανήμερα Μαύρης Παρασκευής. Της μπουτίκ συνοικιακής και Κολωνακίου που οι Αμερικανιές των μεγάλων αλυσίδων έχουν βάλει στο μάτι. Αυτές που για να σου δώσουν έκπτωση θα σε καταστήσουν συνένοχο στην φοροδιαφυγή ή που θα εμφανίσουν ως ανιψούλα την πωλήτρια στον έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας απλά … “γιατί δεν βγαίνει αλλιώς”.

“Δεν βγαίνει αλλιώς”, γιατί οι περισσότεροι ζουν ή αυθυποβάλλονται ότι ζουν ακόμη στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Εκεί τουλάχιστον έχουν κολλήσει οι φορείς που τους εκπροσωπούν και λαϊκιστικές κομματικές φωνές που τους χαϊδεύουν τα αυτιά. Δεν θέλουν να δουν πλέον ότι αυτός που διαβάζει αυτό το κείμενο μπορεί να αγοράσει οτιδήποτε θέλει 24 ώρες το 24ώρο, 365 μέρες τον χρόνο από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη σε τιμή καλύτερη από αυτή που του προσφέρει ο ίδιος σε περιορισμένα χρονικά περιθώρια.

“Ναι αλλά αυτά τα κάνουν οι πολυεθνικές” θα σου αντιτείνει. Ένας ακόμη μύθος. Το κάνει όποιος αισθάνεται ευθύνη για αυτούς με τους οποίους συνεργάζεται είτε αυτοί είναι υπάλληλοι είτε προμηθευτές και θέλει να δουλέψει, να προσαρμοστεί, να εξελιχθεί και να εξασφαλίσει ότι η δουλειά του θα συνεχίσει να υπάρχει, είναι η σωστή απάντηση.

Το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό φαρμακείο στην Ελλάδα δεν είναι της πολυεθνικής Boots ή κάποιο γνωστό της Αθήνας αλλά κρύβεται σε κάποια κωμόπολη της Μακεδονίας πραγματοποιώντας σημαντικές εξαγωγές σε Ρωσία, Γερμανία και Ουκρανία. Οι αλυσίδες ηλεκτρικών δεινόσαυροι έχουν κλείσει όμως νέες ευέλικτες και εξειδικευμένες ξεπετιούνται συνέχεια μέσα από online καταστήματα. Οι ξένοι δεν ήρθαν ποτέ στην Ελλάδα και δεν το σκέφτονται να έρθουν στην αγορά του παιχνιδιού γιατί κάποιος Έλληνας φρόντισε να μην τους αφήσει περιθώριο.

Δεν έκλεισαν τα περίπτερα (μόνο) γιατί ο κόσμος στράφηκε στα μεγάλα σούπερ μάρκετ για να αγοράσει τσιγάρα. Έκλεισαν κυρίως από κρατική παρέμβαση. Γιατί ο υψηλός φόρος στα χρόνια της ύφεσης (ή τελευταία του αύξηση έρχεται 1/1/2017) έστειλε τους καπνιστές να αγοράζουν λαθραία τσιγάρα δεξιά και αριστερά. Προφανώς για αυτούς τους μικρομικρούς – περίπου 10.000 περίπτερα – δεν θα χυθεί κανένα δάκρυ καθώς τους φόρους τους έβαλαν όλοι όσοι πέρασαν ή είναι ακόμη στην εξουσία.

Παραδείγματα για το ότι δεν φταίνε για όλα οι “κακές πολυεθνικές” υπάρχουν πολλά. Μπορεί να θέλουμε να βρίσκουμε δαίμονες να ρίχνουμε τις ευθύνες της αποτυχίας μας αλλά στον συγκεκριμένο τομέα όσοι βλέπουν την «αμερικανιά» χάνουν το δάσος.

Για όσους ακόμη δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί ο κόσμος κάθισε στην ουρά της Black Friday, η απάντηση είναι απλή. Γιατί ήταν κάτι που κερδίζουν και οι δύο πλευρές την στιγμή που το θέλουν και οι δύο. Ο καταναλωτής επιθυμεί να αγοράσει ένα ωραίο ρούχο- σε τιμή που σηκώνει η τσέπη του –  να έχει να το φορέσει στις γιορτές και ο καταστηματάρχης τον τζίρο που είναι το πρώτο και μεγαλύτερο γρανάζι στην επιχείρηση και αυτός με τον οποίο θα μπορέσει να κλείσει τρύπες και θα πληρώσει, προσωπικό, προμηθευτές και εισφορές.

Ο έμπορος που είχε “παραιτηθεί” και απλώς ανέβαζε ρολά μέχρι να βγει στην σύνταξη έχει “πεθάνει” μαζί με τον πελάτη που ψώνιζε ασταμάτητα για να καλύψει ανασφάλειες. Το εμπόριο αλλάζει ραγδαία και δυναμικά και δεν μπορεί κανένας όσο και αν θέλει να το κατευθύνει. Το θέμα είναι πόσο γρήγορα θα το καταλάβουμε ή θα κοιμόμαστε πίσω από ξύλινες ανακοινώσεις ή χαϊδέματα αυτιών.

*Ο Κωστής Χριστοδούλου είναι αρχισυντάκτης του news247