Νοέμβριος 1973: Οι αναγνωρισμένοι νεκροί

Ο αριθμός των θυμάτων της εξέγερσης του Πολυτεχνείου παραμένει έως σήμερα αμφιλεγόμενος. Οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις του τότε καθεστώτος αναφέρονταν σε λίγους νεκρούς, ενώ στη συνέχεια ο αριθμός αυξήθηκε σταδιακά. Παράλληλα, κυκλοφορούσαν ανεπιβεβαίωτες μαρτυρίες και φήμες που έκαναν λόγο για πολλαπλάσια θύματα και σκοτεινά περιστατικά βίας. Μετά την πτώση της δικτατορίας, εισαγγελική έρευνα κατέληξε σε 24 τεκμηριωμένους θανάτους και πάνω από 1.100 τραυματίες, αριθμοί που έγιναν αποδεκτοί από την επιστημονική κοινότητα ως το ελάχιστο τεκμηριωμένο μέγεθος των απωλειών.

Ο κατάλογος των νεκρών όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ στις 14/11/2009*

Σπυρίδων Κοντομάρης του Αναστασίου, 57 ετών, δικηγόρος (πρώην βουλευτής Κερκύρας της Ένωσης Κέντρου) κάτοικος Αγίου Μελετίου, Αθήνα. Στις 16/11/1973, γύρω στις 20:30-21:00 ενώ βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Γ. Σταύρου και Σταδίου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου. Μεταφέρθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Διομήδης Κομνηνός του Ιωάννη, 17 ετών, μαθητής, κάτοικος Λευκάδος 7, Αθήνα. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21:30-21:45, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ και Μάρνης, τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά που έριξαν εναντίον του άνδρες της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ, και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών (όπως λεγόταν τότε το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο)

Σωκράτης Μιχαήλ, 57 ετών, εμπειρογνώμων ασφαλιστικής εταιρείας, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21:00 και 22:30, ενώ βρισκόταν μεταξύ των οδών Μπουμπουλίνας και Σόλωνος, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί απόφραση της αριστεράς στεφανιαίας. Μεταφέρθηκε ημιθανής στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ (3ης Σεπτεμβρίου) όπου και πέθανε

Toril Margrethe Engeland του Per Reidar, 22 ετών, φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας. στις 16.11.1973, γύρω στις 23:30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο στήθος από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο ξενοδοχείο “Ακροπόλ” και αργότερα, νεκρή ήδη, στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΙΚΑ. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την αστυνομία ως “Αιγυπτία Τουρίλ Τεκλέτ” και η παρεξήγηση αυτή επιβιώνει ακόμη σε κάποιους “καταλόγους νεκρών”.

Βασίλειος Φάμελλος του Παναγιώτη, 26 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος από τον Πύργο Ηλείας, κάτοικος Κάσου 1, Κυψέλη, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 23:30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών.

Γεώργιος Σαμούρης του Ανδρέα, 22 ετών, φοιτητής Παντείου, από την Πάτρα, κάτοικος πλατείας Κουντουριώτου 7, Κουκάκι. Στις 16.11.1973, γύρω στις 24:00, ενώ βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή του Πολυτεχνείου (Καλλιδρομίου και Ζωσιμάδων) τραυματίστηκε θανάσιμα στον τράχηλο από πυρά της αστυνομίας. Μεταφέρθηκε στο πρόχειρο ιατρείο του Πολυτεχνείου, όπου απεβίωσε. Από εκεί μεταφέρθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΙΚΑ. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την αστυνομία ως “Χαμουρλής”.

Δημήτριος Κυριακόπουλος του Αντωνίου, 35 ετών, οικοδόμος, από τα Καλάβρυτα, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Κατά τις βραδινές ώρες της 16.11.1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια και στη συνέχεια χτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, συνεπεία των οποίων πέθανε, από οξεία ρήξη αοερτής, τρεις ημε΄ρες αργότερα, στις 19.11.1973, ενώ μεταφερόταν στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ.

Νικόλαος Μαρκούλης του Πέτρου, 24 ετών, εργάτης, από το Παρθένι Θεσσαλονίκης, κάτοικος Χρηστομάνου 67, Σεπόλια, Αθήνα. Κατά της πρωινές ώρες της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στην πλατεία Βάθη, τραυματίστηκε στην κοιλιά από ριπή στρατιωτικής περιπόλου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε την Δευτέρα 19.11.1973.

Σπύρος Μαρίνος του Διονυσίου, επονομαζόμενος Γεωργάρας, 31 ετών, ιδιωτικός υπάλλλος, από την Εξωχώρα Ζακύνθου. Κατά τις βραδινές ώρες της 16.11.1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, χτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Μεταφέρθηκε στο θεραπευτήριο Πεντέλης, όοπυ πέθανε την Δευτέρα 19.11.1973 από οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τάφηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου στις 9.9.1974 έγινε τελετή στη μνήμη του.

Αικατερίνη Αργυροπούλου σύζυγος Αγγελή, 76 ετών, κάτοικος Κέννεντυ και Καλύμνου, Άγιοι Ανάργυροι Αττικής. Στις 10:00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην αυλή του σπιτιού της, τραυματίστηκε στην πλάτη από σφαίρα. Διακομίστηκε στην κλινική “Παμμακάριστος” (Κάτω Πατήσια) όπου νοσηλεύτηκε επί ένα μήνα και κατόπιν μεταφέρθηκε στο σπίτι της όπου πέθανε συνεπεία του τραύματός της μετά από ένα εξάμηνο (Μάιος 1974)

Στυλιανός Καραγεώργης του Αγαμέμνονος, 19 ετών, οικοδόμος, κάτοικος Μιαούλη 38, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 10:15 το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στην οδό Πατησίων, μεταξύ των κινηματογράφων “ΑΕΛΛΩ” και “ΕΛΛΗΝΙΣ”, τραυματίστηκε από ριπή πολυβόλου που έριξε εναντίον τους περίπολος πεζοναυτών που επέβαινε ενός τεθωρακισμένου οχήματος. Μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ όπου πέθανε μετά από 12 ημέρες, στις 30.11.1973.

Μάρκος Καραμανής του Δημητρίου, 23 ετών, ηλεκτρολόγος από τον Πειραιά, κάτοικος Χίου 35, Αιγάλεω. Στις 10:30 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα πολυκατοικίας επί της πλατείας Αιγύπου 1, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του ΟΤΕ (αυτουργός ανθυπολοχαγός Ιωάννης Λυμπέρης 573ου Τάγματος Πεζικού). Μεταφέρθηκε στην κλινική “Παντάνασσα” (πλατεία Βικτωρίας), όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Αλέξανδρος Σπαρτίδης του Ευστρατίου, 16 ετών, μαθητής, από τον Πειραιά, κάτοικος Αγίας Λαύρας 80, Αθήνα. Στις 10:30 με 11:00 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Κότσικα, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του ΟΤΕ (αυτουργός ανθυπολοχαγός Ιωάννης Λυμπέρης 573ου Τάγματος Πεζικού). Με διαμπερές τραύμα μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ, όπου τον βρήκε νεκρό ο πατέρας του.

Δημήτριος Παπαϊωάννου, 60 ετών, διευθυντής ταμείου αλευροβιομηχάνων, κάτοικος Αριστομένους 105, Αθήνα. Γύρω στις 11:30 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην πλατεία Ομονοίας, προσβλήθηκε απο δακρυγόνα αέρια που έριχνε η αστυνομία. Μεταφέρθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του συνεπεία εμφράγματος.

Γεώργιος Γερατσίδης του Αλεξάνδρου, 47 ετών, εφοριακός υπάλληλος, κάτοικος Ελπίδος 29, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 12:00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητό του στα Νέα Λιόσια, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά που διέσχισαν τον ουρανό του αυτοκινήτου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.

Βασιλική Μπεκιάρη του Φωτίου, 17 ετών, εργαζόμενη μαθήτρια, από τα Αμπελάκια Βάλτου Αιτωολακαρνανίας, κάτοικος Μεταγένους 8, Νέος Κόσμος. Στις 12:00 το μεσημέρι της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα του σπιτιού της, τραυματίστηκε θανάσιμα στον αυχένα από πυρά. μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και στη συνέχεια στον “Ευαγγελισμό” όπου πέθανε αυθημερόν.

Δημήτρης Θεοδωράς του Θεοφάνους, 5 1/1 ετών, κάτοικος Ανακρέοντος 2, Ζωγράφου. Στις 13:00 της 17.11.1973 διέσχιζε με την μητέρα του τη διασταύρωση της οδού Ορεινής Ταξιαρχίας με τη λεωφόρου Παπάγου στου Ζωγράφου, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά στρατιωτικής περιπόλου με επικεφαλής αξιωματικό (πιθανόν ο ίλαρχος Σπυρίδων Σταθάκης του ΚΕΤ/Θ) που βρισκόταν ακροβολισμένη στο λόφο του Αγίου Θεράποντος. Εξέπνευσε ακαριαία και όταν μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο των Παίδων, απλώς διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Αλέξανδρος Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας, 43 ετών, Αφγανός, τουρκικής υπηκοότητας, ταχυδακτυλουργός, κάτοικος Μύρων 10, Άγιος Παντελεήμονας, Αθήνα. Στις 13:00 της 17.11.1973, ενώ βάδιζε με τον 13χρονο γιο του στη διασταύρωση των οδών Χέυδεν και Αχαρνών, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από ριπή μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε απευθείας στο νεκροτομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Αλέξανδρος Παπαθανασίου του Σπυρίδωνος, 59 ετών, συνταξιούχος εφοριακός, από το Κεράσοβο Αιτωλοακαρνανίας, κάτοικος Νάξου 116, Αθήνα. Στις 13:30 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε με τις ανήλικες κόρες του στη διασταύρωση των οδών Δροσοπούλου και Κύθνου, απέναντι από το ΙΣΤ αστυνομικό τμήμα, βρέθηκε εν μέσω πυρών, προερχομένων από τους αστυνομικούς του Τμήματος, με αποτέλεσμα να πάθει συγκοπή. Μεταφέρθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Ανδρέας Κούμπος του Στεργίου, 63 ετών, βιοτέχνης, από την Καρδίτσα, κάτοικος Αμαλιάδος 12, Κολωνός. Γύρω στις 11:00 με 12:00 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Γ’ Σεπτεμβρίου και Καποδιστρίου, τραυματίστηκε στην λεκάνη από πυρά μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ, κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και τέλος στο ΚΑΤ, όπου και πέθανε στις 30.1.1974.

Μιχαήλ Μυρογιάννης του Δημητρίου, 20 ετών, ηλεκτρολόγος, από την Λέσβο, κάτοικος Ασημάκη Φωτήλα 8, Αθήνα. Στις 12:00 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά περιστρόφου αξιωματικού του Στρατού (αυτουργός συνταγματάρχης Νικόλαος Ντερτιλής). Μεταφέρθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ, σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.

Κυριάκος Παντελεάκης του Δημητρίου, 44 ετών, δικηγόρος, από την Κροκέα Λακωνίας, κάτοικος Φερών 5, Αθήνα. Στις 12:00 με 12:30 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, τραυματίστηκε θανάσιμα από πυρά διερχομένου άρματος μάχης. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε στις 27.12.1973.

Ευστάθιος Κολινιάτης, 47 ετών, από τον Πειραιά, κάτοικος Νικοπόλεως 4, Καματερό Αττικής. Χτυπήθηκε στις 18.11.1973 από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, συνεπεία των οποίων πέθανε στις 21.11.1973.

Ιωάννης Μικρώνης του Αγγέλου, 22 ετών, φοιτητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών από την Άνω Αλισσό Αχαΐας. Συμμετείχε στην κατάληψη του Πανεπιστημίου Πατρών. Χτυπήθηκε μετά τα γεγονότα, υπό συνθήκες που παραμένουν ακόμη αδιευκρίνιστες. Συνεπεία της κακοποίησής του υπέστη ρήξη του ήπατος, εξαιτίας της οποίας πέθανε στις 17.12.1973 στο Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών, όπου νοσηλευόταν. Σύμφωνα με ορισμένες ενδείξεις, ο τραυματισμός του συνέβη στην Πάτρα, άλλες όμως πληροφορίες τον τοποθετούν στην Αθήνα. Η περίπτωσή του παραμένει υπό έρευνα. Σε ορισμένους καταλόγους νεκρών αναφέρεται ανακριβώς ως “Κώστας Μικρώνης”.

*ο κατάλογος είναι δημοσιευμένος στο “ήλιος” το αποθετήριο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών ύστερα από ενδελεχή έρευνα του Λεωνίδα Καλλιβρετάκη.

Πηγή: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ερευνητικό Έργο «Τεκμηριώνοντας τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973».