Ο κόσμος κομμάτια

Σε όλες τις εποχές υπήρχε το παλιό πού έφευγε και το καινούργιο που ερχόταν. Κάποιες φορές δεν ήταν ευδιάκριτο, έπαιρνε χρόνο να αποκαλυφτεί το νέο ως νέο και το παλιό ως παλιό.

Όμως υπήρχε επαφή ανάμεσά τους, μπλεκόταν το ένα μέσα στο άλλο, είχαν κάποια κοινά υλικά και κάποιον κοινό τόπο. Έμοιαζε σαν μία διαδοχή που το καινούργιο επικοινωνούσε με το παλιό, άλλα τραβούσε χωριστό δρόμο.

Η αίσθησή μου – όχι μόνο δική μου- είναι πως ζούμε πια κάτι πρωτόγνωρο. Παράλληλοι κόσμοι που δεν εφάπτονται πουθενά, διαγράφουν τροχιές εντελώς ακανόνιστες και ξένες μεταξύ τους, χωρίς κοινούς αρμούς, δίχως κάποια σύνδεση, σαν να μην υπάρχει κοινό παρελθόν, σαν να έχει διαγραφεί από την συλλογική μνήμη. Ολόκληροι πλανήτες κάνουν του κεφαλιού τους. Σαν να μην υπάρχει παραδοτέα ύλη, λειτουργούμε σαν ασυμφωνίες του χρόνου, δεν είμαστε τα διαφορετικά παιδιά του ίδιου γονιού -του κοινού παρελθόντος μας- άλλα κάποιοι άσχετοι μεταξύ τους που έτυχε να ζούμε στην ίδια εποχή.

Υπάρχουν πληθυσμοί ολόκληροι που δεν εφαπτόμαστε πουθενά, δεν έχουμε ούτε κοινούς φίλους και γνωστούς. Το βλέπεις στα μικρά και στα μεγάλα. Όπως υπάρχουν τραγούδια με εκατομμύρια προβολές που κάποιοι δεν τα έχουμε ακούσει ποτέ στην ζωή μας έτσι υπάρχουν και κόμματα – ορισμένα εντός Βουλής – που δεν ξέρουμε κανέναν γνωστό γνωστού που να τα έχει ψηφίσει. Παλαιότερα διαφωνούσαμε αλλά τουλάχιστον γνωριζόμασταν. Κάτι είχε πάρει το αυτί μας, κάπως επικοινωνούσαμε ακόμη και για να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε. Τώρα μετεωριζόμαστε σε κενά αέρος και αιφνιδιαζόμαστε κάθε φορά που σκάνε δίπλα μας κύματα από πηχτό σκοτάδι, σε απόψεις, φιλοσοφίες, επιλογές, επιδιώξεις.

Δεν ξέρω τον βαθμό που υπήρχαν ήδη αλλά δεν το είχαμε συνειδητοποιήσει και εντοπίσει ή αν ορισμένες είναι απότοκο της τεχνολογικής εξέλιξης και των social media, που ενώ πιστεύαμε πως θα «ενοποιήσουν» τον κόσμο και θα ομογενοποιήσουν την πληροφορία στην ουσία έγινε το ακριβώς αντίθετο.

Σε έναν κόσμο τόσο συνδεδεμένο πια, πώς γίνεται να μην ξεφεύγει ούτε ένα μήνυμα που να μας προετοιμάζει; Πώς γίνεται να μην υπάρχει η παραμικρή σύνδεση;

Δεν το παρατηρούμε μόνο ανάμεσα σε ιδεολογίες και αξίες, το βλέπουμε και ανάμεσα σε γενιές. Σαν αν έχει κοπεί κάθε νήμα που ενώνει, να έχει χαθεί κάθε εκατοστό κοινού τόπου, να έχει διαρραγεί οποιαδήποτε έννοια διαδοχής. Οι νέοι γκρεμίζουν ένα παρελθόν που δεν το γνωρίζουν -είναι περισσότερο ενστικτώδης η αντίδρασή τους- και οι παλιότεροι δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει, χρησιμοποιώντας παλιά υλικά, όπου ανάμεσα στα παλιά υλικά είναι και η γλώσσα. Η γλώσσα δεν είναι πια επαρκής!

Η περίφημη φράση του Γκράμσι, «όταν το παλιό δεν έχει ακόμη τελειώσει και το καινούργιο δεν έχει γεννηθεί, είναι η εποχή των τεράτων» μοιάζει να χάνει την δυναμική της στην αποτύπωση και την ερμηνεία της πραγματικότητας, να είναι λίγη για να εξηγήσει το ρήγμα ανάμεσα, γιατί κι αυτή προϋποθέτει μία στοιχειώδη σύνδεση του παλιού με το καινούργιο, μία κάποια επαφή.

Ένα φίλος μού έλεγε τις προάλλες πως όταν το πάρεις απόφαση ότι μπορείς να ζήσεις χωρίς τέτοιες ανησυχίες τότε απελευθερώνεσαι πραγματικά. Νιώθεις ήσυχος και γαλήνιος. Δεν ξέρω πώς το εννοούσε, Είναι όμως η πιο παρήγορη φράση που άκουσα τελευταία.