“Ο ταχυδρόμος χάθηκε”

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, από Δευτέρα (03/11) πρόκειται να κλείσουν 204 καταστήματα ταχυδρομείων σε όλη τη χώρα, στο πλαίσιο μετασχηματισμού και αναδιοργάνωσης που επιτελείται. Στην οργουελλιανή γλώσσα η συρρίκνωση και η αποδιοργάνωση ονομάζονται αναδιοργάνωση, ο πολίτης το γνωρίζει καλά. Δεν είναι κάτι πρωτοφανές, αφού από το 2020 μέχρι το 2023 στα ΕΛΤΑ όπως διαβάζω έκλεισαν 227 καταστήματα. Ήδη Δήμαρχοι από πολλές πόλεις της χώρας μας, ιδίως στην ύπαιθρο, διαμαρτύρονται. Ακόμη και σε μεγάλες πόλεις το κλείσιμο ενός ταχυδρομείου μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη κυκλοφοριακή ταλαιπωρία για την παραλαβή ενός γράμματος.

Το σχολείο, το νοσοκομείο, το αστυνομικό τμήμα και το ταχυδρομείο ήταν ανέκαθεν η ραχοκοκαλιά του προνοιακού κράτους. Θα μπορούσαμε να το πούμε και πιο απόλυτα: Του κράτους, του δημοσίου, αλλά και της κοινωνικής συνοχής. Μπορεί κάποιες από τις υπηρεσίες αυτές να συνδέθηκαν με καταχρήσεις (το νοσοκομείο με το φακελάκι, το αστυνομικό τμήμα με την καταπίεση) αλλά ακόμη και τότε η εξυπηρέτηση μιας ανάγκης ήταν ο κανόνας και οι καταχρήσεις η εξαίρεση.

Λόγω της μεγάλης ανάγκης οι υπηρεσίες ήταν δωρεάν ή με ελάχιστο αντίτιμο (ένα χαρτόσημο, ένα γραμματόσημο) και παρέχονταν στους πάντες. Σε πολλά χωριά της ελληνικής υπαίθρου, ιδίως στα βουνά και στα νησιά, ο δάσκαλος του μονοθέσιου, ο χωροφύλακας στο μεταβατικό τμήμα, ο ταχυδρόμος, ήταν οι μόνοι δημόσιοι υπάλληλοι. Το γράμμα από τον μετανάστη ήταν πολύτιμο όσο το φάρμακο για τον άρρωστο. Ο ταχυδρόμος, ο Postino, ενέπνευσαν τα ωραιότερα τραγούδια στον Χατζηδάκη, στον Bakalov. Την αξία των ταχυδρόμων την καταλάβαιναν όσοι είχαν στερηθεί τις υπηρεσίες τους, άλλοτε (ιδρύθηκαν το 1828 από τον Καποδίστρια, γράφει η ιστορία) ή και τώρα σε φτωχές ηπείρους.

Εντωμεταξύ ο νεοφιλελευθερισμός δεν αφήνει κενά στην κερδοσκοπία, ούτε συνηθίζει αγαθοεργίες. Μπορεί “φασούλι το φασούλι να γεμίζει το σακούλι”, τα γραμματόσημα να ήταν πολλά και τα έσοδα αρκετά, αλλά οι ευφυείς από το 1990 και ύστερα κατάλαβαν ότι μπορούν να κερδίζουν πολύ περισσότερα πουλώντας ακριβά σε λιγότερους, παρά αναπτύσσοντας υποδομές και πληρώνοντας μεροκάματα σε πολλούς εργαζόμενους για πολλούς φτωχούς καταναλωτές.

Έτσι κι έγινε. Στην αρχή οι αντιδράσεις για τις ιδιωτικές κλινικές ή τα ιδιωτικά σχολεία δεν ήταν πολλές, εφόσον οι αντίστοιχες δημόσιες δομές έμεναν αποτελεσματικές. Σήμερα όμως είναι καθαρό ότι η συστημικά προγραμματισμένη υποχρηματοδότηση των δημόσιων δομών στέλνει πελατεία στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στα ταχυδρομεία εξάλλου τα πράγματα κύλισαν με αργούς ρυθμούς. Πρώτα ο πολίτης κατάλαβε ότι το προσωπικό έλειπε, ότι τα γράμματα αργούσαν και κάποτε – κάποιο χανόταν. Ύστερα είδε τις καταργήσεις (στη γλώσσα του Όργουελ συγχωνεύσεις) των ταχυδρομικών καταστημάτων και βίωσε τις αυξανόμενες ταλαιπωρίες.

Στη συνέχεια ήλθαν οι υπηρεσίες των ιδιωτικών κούριερ, με πολλαπλάσιο αντίτιμο αλλά ευτυχώς πόρτα – πόρτα. Καλύτερες υπηρεσίες για λιγότερους. Και οι εξαιρέσεις συνεχίστηκαν. Κάποιες εταιρίες στέλνουν τα δέματα όχι σπίτι σου, αλλά πάντως κοντά στη γειτονιά σε θυρίδες. Αν δεν σπεύσεις στις ώρες που σου υποδεικνύουν να παραλάβεις, τα δέματα θα πάνε μακριά σε αποθήκες. Ταλαιπωρία, το θεωρείς; Έχουμε τη λύση! Ιδιωτικές εταιρίες γραμματοκιβωτίων, πληρώνεις για να έχεις κάπου ένα δικό σου. Δεν έχει σημασία αν ο αποστολέας έχει πληρώσει την αποστολή, η παραλαβή είναι άλλο θέμα, ξαναπληρώνεις. Αναπτυσσόμενος ο κλάδος των γραμματοκιβωτίων παραλαβής ιδίως στις ΗΠΑ, στην Αγγλία, αλλά και σε φτωχές ανοργάνωτες χώρες. Πώς είπες: Θέλεις δυνατότητα πρόσβασης στη θυρίδα οποτεδήποτε; Το έχουμε προβλέψει, φροντίζουμε για σένα πριν από σένα, διατίθενται σε περιορισμένο αριθμό, αλλά πληρώνεις ακόμη ακριβότερα.

Ρωτάς που θα καταλήξει όλο αυτό; Η φαντασία σου καλπάζει, αλλά σου έχουμε τη σωστή απάντηση, αρκεί να αποκτήσεις τρισδιάστατο εκτυπωτή. Τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο στον κόσμο του μέλλοντος, περίμενε να δεις.