Μακεδονία ξακουστή

Θυμάμαι το στρατό. Να πηγαίνω με βήμα, εν-δυο, εν-δυο, και να τραγουδώ «Μακεδονία ξακουστή, του Αλεξάνδρου η χώρα». Θυμάμαι τους Έλληνες, μάλλον Βορειοελλαδίτες, στο καζίνο της Δοϊράνης, στην «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Προφανώς, στα σύνορα είχαν βγάλει από το πέτο τους την καρφίτσα με την Ήλιο της Βεργίνας, που φορούσαν ως γνήσιοι «Μακεδονομάχοι», για να πάνε να παίξουν στα καζίνα των «Γυφτοσκοπιανών», μοστράροντας στις δίμετρες γκαρσόνες τα κλειδιά του Καγιέν που ήταν παρκαρισμένο απέξω.

Θυμάμαι το σύνθημα «Το όνομά μας είναι η ψυχή μας». Οκέι. Είμεθα όλοι κατευθείαν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, άλλωστε. Θυμάμαι τα πανό, στις μαζικές διαδηλώσεις της δεκαετίας του ’90. Η Μακεδονία είναι ελληνική; Ασφαλώς, η ελληνική Μακεδονία είναι ελληνική – ούτε λόγος επ’ αυτού. Όμως, η Μακεδονία είναι μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή, είναι σαν μια εθνογεωγραφική εξίσωση, με πολλούς αγνώστους… Σίγουρα πάντως ο ευρύτερος χώρος της Μακεδονίας υπερβαίνει τα ελληνικά σύνορα – δεν είναι όλη στην Ελλάδα. Και σίγουρα δεν είναι όλη ελληνική. Στο κάτω – κάτω, ο Αλέξανδρος έφτασε με τους Μακεδόνες του μέχρι την Ινδία. Μήπως κι η Αίγυπτος είναι ελληνική επειδή έγινε μέρος του Μακεδονικού Βασιλείου, του αρχαίου κράτους της Μακεδονίας;

Θυμάμαι τα αγάλματα του Μεγαλέξανδρου στα Σκόπια. Ο Αλεξάνταρ Φιλιπόφσκι, ο Μακεντόνσκι, καβάλα στον Βουκεφάλωφ… Η εθνικιστική βλακεία δεν είναι προνόμιο των Ελλήνων. Είναι απαράδεκτο και ύποπτο να κατακεραυνώνεις τον εθνικισμό των συμπατριωτών σου, καταπίνοντας αμάσητο, την ίδια στιγμή, τον εθνικισμό των άλλων. Οι Μακεδονομάχοι της Ρουλέτας, που λέγανε «η λύση είναι μία, σύνορα με τη Σερβία», είναι τα ανεστραμμένα είδωλα των Σκοπιανών ομολόγων τους, που φαντασιώνονται τη Μεγάλη Μακεδονία, που υποστηρίζουν στα σοβαρά πως οι Σλάβοι πρόγονοί τους είναι τα δισέγγονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάτι που είναι απορίας άξιον, το πώς δηλαδή τα κατάφεραν να σχετίζονται εξ αίματος με τον Μακεδόνα στρατηλάτη, εφόσον τα σλαβικά φύλα, από τα οποία κατάγονται, κατέβηκαν στην περιοχή εννιά αιώνες μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου…

Θυμάμαι στα Σκόπια μια πινακίδα να λέει «Αθήνα 700 χλμ», αλλά δε θυμάμαι κάποια με τη σήμανση «Θεσσαλονίκη 240 χλμ». Για τους Σκοπιανούς, μία είναι η πρωτεύουσα της Μακεδονίας, και σίγουρα αυτή δεν είναι η Θεσσαλονίκη.

Θυμάμαι όμως και τον αγρότη με το κάρο, να μου δείχνει έξω από τη Δοϊράνη ένα νεκροταφείο, και να μου λέει πως εδώ είναι θαμμένος ο παππούς του. Ο παππούς του, που θεωρούσε τον εαυτό του Μακεδόνα, πολίτη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, που ιδρύθηκε το 1946, ως μία από τις συνιστώσες της Ομόσπονδης Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Αυτός ο παππούλης του αγρότη θεωρούσε εαυτόν νέτα σκέτα Μακεδόνα: ούτε Φυρομίτη, ούτε Σκοπιανό, ούτε υπήκοο της Δημοκρατίας του Βαρδάρη. Είχε λάθος ο γέρος; Ήταν ανιστόρητος; Ασφαλώς. Όμως, τί να γίνει τώρα; Να ξεθάψει ο αγρότης τον παππού και τη γιαγιά και να πει στους σκελετούς «ξέρετε, δεν είστε Μακεδόνες, όπως νομίζατε όλη σας τη ζωή, αλλά Φυρομίτες ή Σκοπιανοί»; Είναι δυνατόν το όνομα ενός κράτους να περιέχει τη λέξη «πρώην», ή να ορίζεται από την πρωτεύουσά του; Θα ήταν ποτέ δυνατόν να ονομαστεί η Ελλάδα «Πρώην Οθωμανικό Δοβλέτι των Ρωμιών», ή οι Αλβανοί να ονομάζονταν «Τιρανέζοι»;

Θυμάμαι το στρατό. Θυμάμαι τους βασιλικούς τάφους στη Βεργίνα με τις ελληνικές επιτύμβιες στήλες. Θυμάμαι τη Μακεδονία. Την ξακουστή, του Αλεξάνδρου τη χώρα, που τραγουδούσα, αλλά και την άλλη. Τη Νέα, ας πούμε, Μακεδονία.

*Ο Παύλος Μεθενίτης είναι δημοσιογράφος του Ραδιοφώνου 24/7.