Από τις Πρέσπες στις κάλπες: Ο Πρόεδρος, το Νόμπελ, η Κεντροαριστερά

Κυβερνητικές πηγές φέρουν, εδώ και αρκετό καιρό, τον Αλέξη Τσίπρα να αποφασίζει για τον χρόνο διεξαγωγής των εθνικών εκλογών περί τα μέσα Μαρτίου όταν θα έχει στα χέρια του δημοσκοπήσεις σχετικές με το πιθανό αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών.

Το σενάριο είναι απλό. Εφόσον οι μετρήσεις δείχνουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει από τη Ν.Δ με διαφορά μεγαλύτερη των πέντε μονάδων είναι περίπου αναγκασμένος να στήσει τριπλές κάλπες (αυτοδιοικητικές εκλογές σε δύο γύρους, ευρωεκλογές και βουλευτικές εκλογές), είτε στις 19 και 26 Μαΐου, είτε στις 26 Μαϊου και 2 Ιουνίου. Η Singular Logic είναι πανέτοιμη –σε πείσμα κάποιων διαρροών σκοπιμότητας που ανέφεραν πρόσφατα το αντίθετο– και το έχει διαμηνύσει τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου και τον υπουργό Εσωτερικών Αλέξη Χαρίτση, όσο και στη Ν.Δ στο πλαίσιο του εκλογικού “fair play”.

Για να μην υπάρχει, μάλιστα, καμία αμφισβήτηση από κανέναν έχει επιστρατευτεί, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, και επιστημονικό προσωπικό αδιαμφισβήτητου κύρους και ευρείας αποδοχής με πολύ μεγάλη εμπειρία σε εκλογικές αναμετρήσεις.

Σύμφωνα με το ίδιο σενάριο, ο πρωθυπουργός θα εξετάσει σοβαρά την πιθανότητα εξάντλησης της κυβερνητικής θητείας και διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών τον Οκτώβριο, εφόσον η διαφορά υπέρ της Ν.Δ είναι μικρότερη από τις πέντε μονάδες. Κάτι που, άλλωστε, το επιθυμεί για μια σειρά πολιτικούς και άλλους λόγους.

Η κύρωση, ωστόσο, της Συμφωνίας των Πρεσπών από την Βουλή με την αρκετά άνετη πλειοψηφία των 153 βουλευτών και η ψήφος εμπιστοσύνης με 151 ψήφους νωρίτερα, καθιστά την κυβέρνηση πολιτικά σταθερή και επιτρέπει στον Αλέξη Τσίπρα να επιλέξει με μεγαλύτερη ευχέρεια το εκλογικό momentum. Αυτό το αντιλαμβάνεται και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν σπατάλησε το κοινοβουλευτικό όπλο της πρότασης δυσπιστίας και επενδύει τώρα στην ανεξέλεγκτη μεταβλητή που ακούει στο όνομα Πάνος Καμμένος. Όπως δεν είναι τυχαίο πως στο συμπόσιο του Economist ο πρόεδρος της Ν.Δ κατέβασε αρκετά τους τόνους λέγοντας πως “δεν θα χαρακτήριζε ποτέ προδότες αυτούς που στήριξαν τη συμφωνία”.

“Εφόσον επικυρωθεί μία συνθήκη λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν για να αλλάξει”, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης και παρέπεμψε στις δυνατότητες που θα έχει στο μέλλον μια κυβέρνηση της Ν.Δ να μπλοκάρει την ενταξιακή διαδικασία της “Βόρειας Μακεδονίας” στην Ε.Ε, εάν παρατηρηθούν αποκλίσεις από τα συμφωνηθέντα (κάτι που όμως το προβλέπει ούτως ή άλλως η ίδια η συμφωνία…).

Στην οδό Πειραιώς γνωρίζουν πως το κόμμα τους θα εξαργυρώσει αναμφίβολα κάποια εκλογικά οφέλη λόγω των Πρεσπών, από την άλλη, όμως, ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης οφείλει να διορθώσει το προφίλ του που επλήγη διεθνώς από την διολίσθηση του κόμματός του σε μια εθνικιστική και λαϊκιστική ρητορική.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την δική του πλευρά, έχει προεξοφλήσει τις πολιτικές συνέπειες στο εσωτερικό -κυρίως στην Βόρεια Ελλάδα-, πιστεύει, ωστόσο, πως μπορεί να τις αντισταθμίσει επειδή οι Πρέσπες του προσφέρουν και κάποια διόλου αμελητέα πλεονεκτήματα.

Σε μια σχετικά πρόσφατη καταγραφή της έγκυρης γαλλικής “Le Monde” για τον λαϊκισμό στα πολιτικά συστήματα των κρατών της Ε.Ε, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται μεταξύ εκείνων που διακρίνονται για τον ρεαλισμό τους και την ευρωπαϊκή τους προσήλωση (όπως η Γερμανία, η Γαλλία και άλλες)!

Εάν σκεφτεί κανείς πως αντιμετωπιζόταν η Ελλάδα το 2015 μπορεί να αντιληφθεί το διεθνές πολιτικό κεφάλαιο που κατόρθωσε να δημιουργήσει ο Αλέξης Τσίπρας με μια σειρά γεωπολιτικές πρωτοβουλίες και εν τέλει με την επίλυση της εκκρεμότητας του Μακεδονικού. Μπορεί τα συλλαλητήρια και η αντιπολίτευση να έχουν διαφορετική γνώμη, οι πολιτικές ομάδες της Ευρώπης, οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο, η Ουάσιγκτον και τα διεθνή ΜΜΕ πλέκουν, από την άλλη, το εγκώμιο του Έλληνα πρωθυπουργού. Και θεωρούν τη Συμφωνία των Πρεσπών ένα γεωπολιτικό “case study” που πρέπει να διαφυλαχθεί και να αποτελέσει οδηγό επίλυσης παρόμοιων συγκρούσεων.

Η εύκολη απάντηση σε όλα αυτά είναι πως στις εθνικές εκλογές δεν θα ψηφίσουν ο Ούντο Μπούλμαν και η Σκα Κέλερ, ούτε καν η Άνγκελα Μέρκελ, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και το Στέϊτ Ντιπάρτμεντ. Σωστό, αλλά δεν πρέπει να υποτιμά κανείς τη δυναμική που δημιουργείται. Μπορεί κάποιοι στο εσωτερικό να ειρωνεύονται την σχετική αναφορά των Financial Times και την κυοφορούμενη πρόταση των Ευρωσοσιαλιστών, των Πρασίνων και της Αριστεράς για μια υποψηφιότητα Τσίπρα και Ζάεφ για το Νόμπελ Ειρήνης, όμως οι συσχετισμοί στην Ευρώπη ίσως τους διαψεύσουν.

Πρόωρο και σε κάποιο βαθμό (ακόμα) αυθαίρετο, ωστόσο μπορεί κανείς να φανταστεί τι θα συνέβαινε εάν ο Αλέξης Τσίπρας κατόρθωνε να φτάσει σχετικά αλώβητος σε εθνικές εκλογές περί τις 20 Οκτωβρίου, έχοντας στα χέρια του μια υποψηφιότητα για Νόμπελ Ειρήνης; Για τους μη γνωρίζοντες, τα Νόμπελ ανακοινώνονται κάθε χρόνο στις αρχές Οκτωβρίου (…) και η απονομή τους από την Σουηδική Ακαδημία γίνεται στις 10 Δεκεμβρίου.

Η εύκολη απάντηση και σε αυτό θα μπορούσε να παραπέμπει στον Ουίνστον Τσόρτσιλ που κέρδισε έναν πόλεμο αλλά έχασε τις εκλογές, ίσως αγνοεί, όμως, ότι ο Αλέξης Τσίπρας φαίνεται να έχει χαράξει μια στρατηγική που υπερβαίνει τις επόμενες εκλογές και κοιτάζει μάλλον (και) προς τις μεθεπόμενες. Σε αντιδιαστολή με τον Κυριάκο Μητσοτάκη που στοχεύει σχεδόν μονοσήμαντα είτε στην αυτοδυναμία, είτε σε μια ευρεία νίκη που θα του επιτρέψει να βρει κυβερνητικό εταίρο (στο πρόσωπο της Φώφης Γεννηματά, αλλά πάντοτε υπό την αίρεση του ποσοστού που θα συγκεντρώσει το ΚΙΝ.ΑΛ).

Οι Πρέσπες επιτρέπουν, πλέον, στον Αλέξη Τσίπρα να διερευνήσει με άνεση τις δυνατότητες αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού, όπως αυτές έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνονται. Η πρόσφατη “πρόβα” των υποστηρικτών της συμφωνίας στο Μέγαρο Μουσικής και η ψηφοφορία κύρωσής της στη Βουλή είναι δείγματα των ρευμάτων που δημιουργούνται και μόνο σοβαρά σφάλματα τακτικής της κυβέρνησης θα εμποδίσουν μια τέτοια προοπτική.

Πρέπει, επίσης, να επισημανθούν δύο σοβαρές παράμετροι αυτού του υπό διαμόρφωση νέου τοπίου:

Πρώτον, ακόμα κι αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης κερδίσει τις εκλογές και σχηματίσει κυβέρνηση είναι μάλλον απίθανο να σταθεί εφικτό να αλλάξει τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε 200 ψήφους για να ισχύσει ένας νέος νόμος για τις μεθεπόμενες εκλογές. Με 151 ψήφους μπορεί βεβαίως να τον αλλάξει, ωστόσο το πολιτικό σύστημα θα βρεθεί αντιμέτωπο με μία (τουλάχιστον) εκλογική αναμέτρηση με απλή αναλογική. Κι αυτό είναι κάτι που θα δημιουργήσει εντελώς διαφορετική δυναμική. Και ένα εκλογικά πληγωμένο ΚΙΝ.ΑΛ δεν είναι εύκολο να κάνει το ίδιο λάθος για δεύτερη φορά.

Δεύτερον, υπάρχει και το θέμα της προεδρικής εκλογής. Η θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου λήγει συνταγματικά στα μέσα Φεβρουαρίου του 2020. Εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης κερδίσει τις εκλογές (είτε τον Μάϊο, είτε ακόμα περισσότερο τον Οκτώβριο) μπορεί να ελπίζει πως ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα εκβιάσει να του αφαιρέσει τη νωπή -τότε- λαϊκή εντολή. Άλλωστε έχει συνταγματικά τη δυνατότητα να φέρει αρκετά νωρίτερα την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας- ίσως τον Δεκέμβριο του 2019.

Ως προς τούτο, όμως, οι Πρέσπες έχουν δημιουργήσει μία νέα μεταβλητή. Πέρυσι το καλοκαίρι, αμέσως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο Αντώνης Σαμαράς προέβη σε μια δήλωση που εγείρει σοβαρό ζήτημα σχετικά με τον Προκόπη Παυλόπουλο.

«Δεν είναι μόνο μια κακή συμφωνία.
Είναι ένας αχρείαστος και ταπεινωτικός συμβιβασμός.
Οι πανηγυρισμοί του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορούν να καλύψουν την καθολική απογοήτευση του Ελληνικού λαού.
Η ανιστόρητη σύμπλευση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον κ. Τσίπρα, δεν είναι ικανή να σβήσει από την εθνική μνήμη τις παρακαταθήκες των Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου”, είχε πει ο πρώην πρωθυπουργός.

Μόλις προ ημερών (με δήλωσή του στον Σκάϊ αλλά και μετά από το βήμα της Βουλής), ο πολύ στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού, βουλευτής Δημήτρης Σταμάτης, επιτέθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη στάση του και τον κάλεσε να αναπέμψει τη συμφωνία ακόμα και μετά την κύρωσή της στη Βουλή. Εάν λάβει, δε, κανείς υπόψη του και τις κλιμακούμενες τελευταία επιθέσεις στον κ. Παυλόπουλο από μέσα ενημέρωσης και αρθρογράφους που πρόσκεινται στη Ν.Δ και έχουν ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με τον Αντώνη Σαμαρά, μπορεί να αντιληφθεί πως κάποιοι επιχειρούν να περιχαρακώσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε μια “λογική” συνυπευθυνότητας του Προέδρου της Δημοκρατίας για την “επαίσχυντη” συμφωνία και στην ταύτισή του με τα σχέδια του πρωθυπουργού.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ενώ ο Αλέξης Τσίπρας έχει τοποθετηθεί εγκαίρως και ευκρινώς υπέρ μιας δεύτερης θητείας του Προκόπη Παυλόπουλου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει πράξει ακόμα κάτι ανάλογο. Η πλευρά των “Σαμαρικών” τον πιέζει για το αντίθετο, ενώ στην πιθανότητα συγκυβέρνησης της Ν.Δ με το ΚΙΝ.ΑΛ είναι μάλλον βέβαιο πως θα υπάρξουν σχετικές αντιρρήσεις και από την Φώφη Γεννηματά. Ήδη, λέγεται, πως έχουν φτάσει εισηγήσεις στον πρόεδρο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης για άλλα πρόσωπα.

Κάτι τέτοιο, όμως, θα μπορούσε να είναι αιτία μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την επόμενη Βουλή –ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιμείνει στον Προκόπη Παυλόπουλο και μάλλον αποκλείεται να δεχθεί άλλη πρόταση ακόμα κι αν αυτή προερχόταν από τον χώρο της Αριστεράς. Και ως εκ τούτου η χώρα θα οδηγούνταν σε νέες εκλογές. Με απλή αναλογική!