Αυτή είναι όλη η αλήθεια για τους πλειστηριασμούς

Οι ελληνικές Κυβερνήσεις και ένα μέρος της κοινωνίας χρειάστηκαν σχεδόν 7 χρόνια για να κατανοήσουν ότι η διενέργεια πλειστηριασμού για ενυπόθηκα δάνεια και χρέη προς το δημόσιο είναι μια νόμιμη και σε γενικές γραμμές δίκαιη διαδικασία. Με στόχο των τραπεζών για τη διενέργεια 130 χιλιάδων πλειστηριασμών στα επόμενα τέσσερα χρόνια κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι όλοι αυτοί είναι μπαταχτσήδες ή στρατηγικοί κακοπληρωτές. Πολλοί εξ’ αυτών είναι άνθρωποι που απλώς αδυνατούν να αποπληρώσουν το δάνειό τους και το δύσκολο δεν είναι να πραγματοποιηθεί ο πλειστηριασμός αλλά να ολοκληρώσεις τη διαδικασία. Ήτοι να προχωρήσεις σε έξωση, που πολλές φορές θα χρειαστεί να είναι αναγκαστική.

Πρόκειται για μια πραγματικά σκληρή εικόνα που δεν μπορεί εύκολα να αντέξει καμία Κυβέρνηση. Ιδίως αν αυτοπροσδιορίζεται ως μια Κυβέρνηση με αριστερό πρόσημο. Ακόμη και στις ΗΠΑ όπου το νομικό σύστημα δίνει τη δυνατότητα απαλλαγής του οφειλέτη από τα χρέη που προκύπτουν από την υποθήκη, η εικόνα μιας οικογένειας που ξεσπιτώνεται με τη χρήση αστυνομικής βίας, πάντα προκαλεί οργή και θλίψη. Πολύ περισσότερο στην Ελλάδα όπου ο οφειλέτης που ξεσπιτώνεται μπορεί ακόμη και να συνεχίσει να χρωστά.

Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι οι θεσμοί θεωρούν τη διενέργεια πλειστηριασμών ως την κρισιμότερη εξέλιξη για τα επόμενα χρόνια. Στην έκθεση συμμόρφωσης που είδε χθες το φως της δημοσιότητας αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι “οι πλειστηριασμοί είναι κεντρικής σημασίας για την προσπάθεια που γίνεται για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η συμμετοχή των πλειστηριασμών για την επίτευξη του στόχου μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο οποίος αυξήθηκε σε 13,5 δισ. ευρώ, ανέρχεται σε 30%”.  Προφανώς το υπόλοιπο 70 θα καλυφθεί με άλλες δράσεις.

Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι πενιχρά. Στην ίδια έκθεση συμμόρφωσης αναφέρεται ότι τον τελευταίο μήνα του 2017 πραγματοποιήθηκαν 30 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και μέχρι τις 17 Ιανουαρίου μόλις 80. Μάλιστα τα περιουσιακά στοιχειά που εκπλειστηριάστηκαν μέχρι στιγμής εξαγοράστηκαν από τις τράπεζες. Όμως ο σχεδιασμός των τραπεζών αναφέρει ότι από τον επόμενο μήνα ο αριθμός των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών θα ανέβει σε 500 μηνιαίως, μετά τον Μάρτιο σε 100 και στο τελευταίο τρίμηνο προγραμματίζεται να πραγματοποιούνται 2000 πλειστηριασμοί τον μήνα. Από το 2019 ο σχεδιασμός προβλέπει 40.000 πλειστηριασμούς ετησίως ήτοι περίπου 3,300 πλειστηριασμοί το μήνα. Και όλ’ αυτά μόνο από τις τράπεζες. Θα πρέπει να προσθέσετε και τους πλειστηριασμούς που η Κυβέρνηση -ορθώς- συμφώνησε να γίνονται για χρέη προς το δημόσιο.

Το βασικό πρόβλημα στη διενέργειά τους δεν είναι ούτε οι δυνατότητες του συστήματος, ούτε οι διάφοροι γραφικοί (ακίνδυνοι και επικίνδυνοι) που τραμπουκίζουν συμβολαιογράφους και ρίχνουν αλατόνερα στους υπολογιστές. Γι’ αυτούς άλλωστε η Κυβέρνηση έχει λάβει ειδική μέριμνα καθώς έγινε γνωστό ότι καταρτίζεται ειδικό σχέδιο προστασίας των συμβολαιογραφείων που διεξάγουν ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Το σχέδιο θα υλοποιηθεί από την ΕΛΑΣ και θα περιλαμβάνει αυξημένες περιπολίες της ΔΙΑΣ και επιτήρηση από αστυνομικούς με πολιτικά.

Το πρόβλημα εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει όταν οι δικαστικοί επιμελητές, συνοδεία αστυνομικών δυνάμεων θα επιχειρήσουν να πετάξουν έξω τους προηγούμενους ιδιοκτήτες. Όπου συνέβη αυτό, οι αντιδράσεις ήταν σφοδρές. Ακόμη και σε περιπτώσεις που τηρήθηκε πλήρως η νομιμότητα, η δύναμη της εικόνας ήταν τέτοια που ερέθισε την κοινωνία. Πρόκειται όμως για μια διαδικασία από την οποία θα πρέπει να περάσει και η ελληνική κοινωνία. Η Κυβέρνηση θα έρθει αντιμέτωπη με τους χειρότερους εφιάλτες της αλλά δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά.

Οι δανειστές αναφέρουν ότι “πρέπει να αποκατασταθεί η κουλτούρα πληρωμών” που υπονομεύτηκε καθώς “δημιουργήθηκε στους πολίτες η προσδοκία ότι δεν θα ρευστοποιηθούν τα περιουσιακά τους στοιχεία”. Και είναι αλήθεια αυτό. Το τραπεζικό σύστημα και η οικονομική σταθερότητα της χώρας υπονομεύθηκαν από λαϊκιστές πολιτικούς που πώρωσαν την Ελληνική κοινωνία. Οι συνέπειες γίνονται ακόμη πιο εμφανείς αν αναλογιστεί κανείς ότι μετά τη διενέργεια των πρώτων -ελάχιστων- πλειστηριασμών, υπήρξαν σύμφωνα με τις τράπεζες αρκετοί που έσπευσαν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης, υπήρξε άτυπο μορατόριουμ στην Ελλάδα για τη μη διενέργεια πλειστηριασμών, ενάντια στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ήταν μια υπερβολική εξέλιξη αν αναλογιστεί κανείς ότι προ κρίσης και μνημονίων, το 2009, είχαν πραγματοποιηθεί 58,849 πλειστηριασμοί, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι και χωρίς να νοιάζει τους “ακτιβιστές” αν επρόκειτο να καταλήξουν σπίτια στα χέρια τραπεζιτών.

Η σημασία που αποδίδουν οι δανειστές στη διενέργεια των πλειστηριασμών είναι τεράστια και γίνεται εμφανής από το γεγονός ότι δεν πρόκειται να εκταμιεύσουν τη δόση, μέχρι να σιγουρευτεί το Euro Working Group  ότι όλα βαίνουν καλώς. Οι αρμόδιοι υπουργοί της  Κυβέρνησης μοιάζουν να κατανοούν τη σοβαρότητα του θέματος και εμφανίζονται έτοιμοι να προχωρήσουν. Από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο μέχρι τον Νίκο Τόσκα. Ούτως ή άλλως ακόμη και αν βρεθούν κάποιοι που υποστηρίξουν ότι είναι δίκαιο να χαρίσουμε τα σπίτια σε όσους ανεξαιρέτως δεν μπορούν να πληρώσουν, θα έρθει η σκληρή πραγματικότητα και θα τους προσγειώσει. Καθώς οι πλειστηριασμοί θα πρέπει να συμβάλλουν κατά 30% στην μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 13,5 δισ. ευρώ, όσα από αυτά τα χρήματα λείψουν θα χρειαστεί να δοθούν στις τράπεζες ως ανακεφαλαιοποίηση, με ότι και αν αυτό σημαίνει…

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 24/7 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos)