Να γιατί δεν έχει καμία σημασία να βγούμε τώρα στις αγορές

Στο πρωθυπουργικό περιβάλλον το δόγμα που επικρατεί είναι ότι “πρέπει ν’ αφήνουμε όλα τα λουλούδια ν’ ανθίσουν”. Έτσι μόλις κλείσαμε μετά βίας και με καμία 20αριά μήνες καθυστέρηση την έρμη αξιολόγηση, επανέκαμψαν οι εμπειρικοί οικονομολόγοι που επιμένουν για άμεση έξοδο στις αγορές. Οι άλλοι, οι κανονικοί οικονομολόγοι (ακόμη και του ΣΥΡΙΖΑ) καταθέτουν διάφορα επιχειρήματα κατά του συγκεκριμένου timing για έξοδο στις αγορές. Οι εμπειρικοί όμως επιμένουν ότι “χρειάζεται η για επικοινωνιακούς λόγους”. Πρόκειται για ένα επιχειρημα-δόλωμα που μοιάζει ιδιαίτερα δελεαστικό. Ιδίως αν είσαι πολιτικός και όχι τεχνοκράτης.

Κυρίως διότι η ανάγκη επικοινωνιακής τόνωσης του καταρρακωμένου ηθικού των πολιτευτών της πρώτης φοράς αριστερά, είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Μόλις ψήφισαν τα σκληρότερα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν ποτέ στη ζώνη του ευρώ και μάλιστα χωρίς εγγυημένα αποτελέσματα. Μια κίνηση που θα πωληθεί ως “βήμα προς την έξοδο από τα μνημόνια”, όπως η έκδοση ομολόγου, θα επιτρέψει στους συντρόφους να πάνε για τα μπάνια του λαού, χωρίς να κινδυνεύουν να γίνουν περίγελως επειδή κατά την προηγούμενη έξοδο (αυτή του Πάσχα) είχαν υποσχεθεί ποσοτική χαλάρωση, λύση για το χρέος και κυρίως αντίμετρα.

Το νέο αφήγημα ωστόσο πατά επίσης σε σαθρές βάσεις. Οι αγορές δεν είναι σαν το Μεσολόγγι. Μια απονενοημένη έξοδος δεν αποτελεί ηρωική πράξη αλλά ανοησία. Ουσιαστικά θα διαταράξει εκ’ νέου την πορεία προς την κανονικότητα και θα σπαταλήσει πολύτιμο χρόνο.

Κατ’ αρχήν διότι η χώρα δεν χρειάζεται τα χρήματα. Το φημολογούμενο σχέδιο (που ευτυχώς διαψεύδουν κυβερνητικά στελέχη με γνώση του αντικειμένου) αφορά στην αναχρηματοδότηση του τριετούς ομολόγου του 2014. Πρόκειται για ένα ποσό της τάξης των 2,2 δις. ευρώ, που όμως συμπεριλαμβάνεται στα 7,7 δισ. ευρώ που έρχονται σήμερα ως συνέπεια του κλεισίματος της αξιολόγησης.

Θα μπορούσε βέβαια η χώρα να μαζεύει χρήματα, όπως μαζεύει ξύλα το συνετό μυρμήγκι στο μύθο του Αισώπου. Άλλωστε στελέχη που γνωρίζουν τη λειτουργία των αγορών καλύτερα από τους όψιμους καπιταλιστές της επικοινωνιακής ομάδας του Μαξίμου, αναφέρουν ότι οι πρώτες “τροχιοδεικτικές” απόπειρες έκδοσης νέων ομολόγων μικρής διάρκειας, θα είναι στην πραγματικότητα “καλυμμένες” από τους συμβούλους της ελληνικής Κυβέρνησης.

Η ελληνική οικονομία όμως δεν είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο. Λίγο μετά τις 20 Ιουλίου, το ταμείο θα έχει εκ’ νέου στερέψει (αφού θα αποπληρωθούν τα ομόλογα και ίσως κάποια ληξιπρόθεσμα) και θα περιμένουμε το κλείσιμο της επόμενης αξιολόγησης τον Οκτώβριο για να ανεφοδιαστεί με επιπλέον 5 δις. ευρώ. Ιδίως αν η Κυβέρνηση έχει στόχο να αρχίσει ξανά τις αέναες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, ακόμη και αν είναι επιτυχημένη η δοκιμαστική έκδοση ομολόγου, οι επενδυτές θα αποτυπώσουν ξανά τη δυσαρέσκειά τους στα επίπεδα των spreads. Το όποιο θετικό momentum από τις δοκιμαστικές εξόδους,  θα πάει κυριολεκτικά χαμένο.

Ουσιαστικά η χώρα θα πρέπει να “μαζέψει χρήματα” πριν βγει στις αγορές, όπως άλλωστε έκαναν και όλες οι άλλες σοβαρές χώρες που κατόρθωσαν να βγουν από τα μνημόνια, ενώ στο Βιλαμπάχο ακόμα τρίβουν. Το πώς θα το κάνει αυτό περιγράφεται εν ολίγοις στα μνημόνια. Αν η Κυβέρνηση συνεχίσει με αποφασιστικές κινήσεις να κλείνει τις αξιολογήσεις στην ώρα τους (5 σε 12 μήνες), θα περισσέψουν περίπου 10 δισ. ευρώ στο τέλος του προγράμματος το καλοκαίρι του 2018. Αν σ’ αυτά προσθέσει κανείς τα επιπλέον χρήματα που προκύπτουν απ’ την υπεραπόδοση του πλεονάσματος, το πόσο μπορεί να προσεγγίσει το αντίστοιχο “μαξιλάρι” που διασφάλισε η Πορτογαλία πριν βγει στις αγοράς. Ήτοι περί τα 15 δισ. ευρώ. Ακόμη και για τις όποιες πιθανές αποκλείσεις, υπάρχει η πρόβλεψη για εφεδρικές πιστοληπτικές γραμμές από τους …τοκογλύφους.

Επιπλέον σ’ αυτούς τους 12 μήνες η Κυβέρνηση θα μπορεί να επιταχύνει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και να μεταρρυθμίσει το κράτος. Τα δύο αυτά γεγονότα θα εκτιμηθούν ιδιαίτερα από τους επενδυτές που θα τιμολογήσουν καλύτερα τα ομόλογα. Τότε και με τη συμβολή των συμβούλων της η Ελληνική Κυβέρνηση θα μπορεί πράγματι να βγει “με το σπαθί της στις αγορές”, όπως έχει υποσχεθεί ο Πρωθυπουργός. Αυτή είναι μια κανονική πορεία. Την ακολούθησαν επιτυχώς όλες οι χώρες που βγήκαν από τα μνημόνια. Ας την ακολουθήσουμε και μεις και ανακαλύπτουμε τον τροχό μιαν άλλη φορά.

Το επικοινωνιακό γιουρούσι που προτείνουν διάφορα λουλούδια, ελάχιστα έχει να κάνει με μια ορθολογική προσέγγιση. Μ’ ένα σχέδιο. Πρόκειται δυστυχώς για μια απόπειρα εκ’ νέου πανηγυρισμών χωρίς καμία ουσιαστική επίπτωση στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας. Όσοι το υπερασπίζονται βασίζουν την άποψη τους στη βαθιά γνώση που απέκτησαν εσχάτως. Οι ίδιοι που παλαιότερα δήλωναν πολέμιοι του καπιταλισμού διατυμπανίζουν πλέον με περισπούδαστο ύφος ότι “οι αγορές είναι ψυχολογία”. Πράγματι η ψυχολογία παίζει σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις των επενδυτών, δεν υποκαθιστά όμως τους κανονικούς τρόπους αξιολόγησης.

Είναι μια ακόμη μπαρούφα. Όπως συνέβη και με όλες τις προηγούμενες, η Κυβέρνηση κινδυνεύει να διαψευσθεί και να αναγκαστεί στη συνέχεια να αποδείξει ότι αυτό που έλεγε προηγουμένως “δεν είναι ακριβώς έτσι”. Το έπαθε με για παράδειγμα με την ποσοτική χαλάρωση και το χρέος. Μήπως άλλωστε αυτές τις δύο προϋποθέσεις δεν είχε θέσει για την επάνοδο στις αγορές. Κανένα από τα δύο θέματα δεν διευθετήθηκε αλλά τώρα οι ίδιοι άνθρωποι προτείνουν “δοκιμαστική έξοδο”.

Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 247 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).