Να πως θα δούμε ποιοι Υπουργοί εργάζονται και ποιοι όχι

Αν και οι περισσότεροι πολίτες δυσκολεύονται να συνδέσουν τις κακές επιδόσεις της κρατικής μηχανής με την διολίσθηση του βιοτικού τους επιπέδου, ο πρωθυπουργός οφείλει να το κάνει και να λαμβάνει σοβαρά υπόψιν του τις υποδείξεις και τους δείκτες διεθνών οργανισμών προκειμένου να βελτιώσει τη ζωή των πολιτών. Ιδίως αν πράγματι σκέπτεται να ανασχηματίσει την Κυβέρνησή του.  Διότι τα αποτελέσματα μπορεί να μην είναι πάντοτε χρήσιμα σε όρους πολιτικού marketing, μπορούν ωστόσο να βοηθήσουν ώστε τελικά το παραγόμενο κυβερνητικό έργο να  βελτιωθεί.

Η νέα πτώση στην κατάταξη της έρευνας Doing Business 2018 της παγκόσμιας τράπεζας είναι από μόνη της ανησυχητική. Η Ελλάδα διολίσθησε από την 61η στην 67η θέση και βρίσκεται χαμηλότερα από χώρες όπως η Αλβανία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο αλλά και η ΦΥΡΟΜ που απολαμβάνει την 11η θέση παγκοσμίως. Βεβαίως η χώρα βρίσκονταν πολύ χαμηλότερα στην κατάταξη στην αρχή της οικονομικής κρίσης και πριν αρχίσει η εφαρμογή των μνημονιακών μεταρρυθμίσεων. Συγκεκριμένα το 2010 και το 2011 η χώρα βρίσκονταν στην 109η θέση. Με τις μεταρρυθμίσεις που αρνούνταν συνολικά το πολιτικό σύστημα, βελτιώσαμε τις επιδόσεις μας σχετικά με την ευκολία του επιχειρείν στη χώρα.

Μέχρι το 2008, απαιτούνταν 38 ολόκληρες ημέρες για να ξεκινήσει κανείς μια επιχείρηση. Ο χρόνος μειώθηκε δραστικά το 2012 σε μόλις 11 ημέρες για να αυξηθεί εκ νέου στις 12,5 ημέρες το 2018. Παρόμοιο δρόμο ακολούθησε και η φορολογία. Το 2006 η συνολική φορολογική επιβάρυνση υπολογίζονταν σε 54% του κέρδους. Το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο “ιστορικό χαμηλό” του 44% το 2014 για να επιστρέψει στο 51,7% το 2018.

Αντίθετα, ο σχετικός δείκτης που καταδεικνύει την ευκολία με την οποία γίνεται το διασυνοριακό εμπόριο, βελτιώθηκε σημαντικά. Παρά την αλλαγή της μεθοδολογίας, απαιτείται μόλις μία ημέρα για την εξαγωγή αγαθών ενώ 11 χρόνια πριν χρειαζόταν σχεδόν 20!

Αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης (Πηγή: InCiSE Index 2017)

Ανάλογα συμπεράσματα μπορεί να εξάγει κανείς και από την έρευνα του Blavatnik School of Government και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης σχετικά με την αποτελεσματικότητα της

δημόσιας διοίκησης. Από ένα “καλάθι” επιλεγμένων χωρών, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση από πλευράς αποτελεσματικότητας. Για τις δύο χώρες που έπονται, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, απλά δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Εντούτοις, και όσο και αν ακούγεται παράδοξο η Ελλάδα απολαμβάνει πολύ υψηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας αναφορικά με τη διοίκηση της κοινωνικής ασφάλισης. Ελαφρώς υψηλότερα από τον μέσο όρο. Ικανοποιητικά υψηλές είναι και οι επιδόσεις σ εότι ονομάζουμε διαχείριση κρίσεων.

Οι επιδόσεις δεν είναι ανάλογες στον τομέα της δημοσιονομικής και οικονομικής διαχείρισης όπως και στην νομοθέτηση ενώ σε σχέση με την “ακεραιότητα/τιμιότητα” των δημοσίων λειτουργών, τα πράγματα προφανώς και δεν είναι καλά. Εκεί που “πατώνει” η χώρα, είναι στις ψηφιακές υπηρεσίες, ο δείκτης των οποίων είναι οριακά μεγαλύτερος του μηδενός. Ανάλογα κακή εικόνα υπάρχει και σε ρυθμιστικά θέματα, με τις γνωστές παλινωδίες που ταλαιπωρούν πολίτες και επιχειρήσεις.

Η αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα (μπλε) και ο μεςος όρος των υπό εξέταση χωρών (ροζ διακεκομμένη γραμμή)  (Πηγή: InCiSE Index 2017)

Είναι λογικό σε  μια οποιαδήποτε διοικητική ομάδα, να μην τα καταφέρνουν όλοι το ίδιο καλά. Στην Ελλάδα, εκλαμβάνουμε ως προσβλητικό για έναν Πρωθυπουργό να παραδεχθεί ότι κάποιος συνεργάτης του δεν τα κατάφερε. Αν ρωτήσει κανείς τους πρωθυπουργούς της χώρας όταν βρίσκονται στο απόγειο της εξουσίας τους, αρνούνται οποιαδήποτε κριτική στην Κυβέρνησή τους. Όλοι διατυμπανίζουν ότι ασκούν σκληρό έλεγχο στους υπουργούς και βαθμολογούν τις επιδόσεις τους. Συνήθως με κριτήρια επικοινωνίας, όπως αν ο εκάστοτε Υπουργός έχει καταφέρει να κερδίσει τη συμπάθεια των πολιτών, επειδή χορεύει ωραίο ζειμπέκικο.

Αν θέλουμε να προχωρήσουμε και να βελτιώσουμε το επίπεδο διαβίωσης στη χώρα, πρέπει να αλλάξουμε πρακτική. Ο Πρωθυπουργός έχει βεβαίως τη δυνατότητα να αποκτά ίδια άποψη για τα καμώματα και τις επιτυχίες των υπουργών του. Πριν αποφασίσει όμως για τις κινήσεις του, ας ρίξει και μια ματιά στις έρευνες σοβαρών διεθνών οργανισμών. Μόνο να κερδίσει μπορεί μακροπρόθεσμα και ο ίδιος και η Κυβέρνησή του και σίγουρα η χώρα.

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 247 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos)