Νέοι, ταλαντούχοι και Έλληνες

Αν δεν γνωρίζετε τι είναι το brain drain τότε σίγουρα βρίσκεστε ακόμη εντός της χώρας. Θα έχετε όμως ακούσει για τη νεο-μετανάστευση. Όπως είθισται να λέγεται, τα καλύτερα μυαλά της Ελλάδας φεύγουν για το εξωτερικό. Είναι προφανώς αλήθεια. Οι περισσότεροι νέοι που αποφασίζουν να μεταναστεύσουν έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Επίσης πηγαίνουν κατά κανόνα σε “δυτικές” χώρες. Αν δεν πιστεύει κανείς σε εξωφρενικές συνωμοσίες, τότε κάτι δεν κάνουμε καλά. Το χειρότερο όμως είναι ότι αρνούμαστε να το αλλάξουμε.

Οι λόγοι για τους οποίους οι νέοι δεν βρίσκουν δουλειά, έχουν αναλυθεί επαρκώς στα χρόνια της ύφεσης. Μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας, αντιλαμβάνεται πλέον ότι δεν είναι το μνημόνιο που φέρνει τα βάσανα, αλλά τα βάσανα της οικονομίας που φέρνουν το διαρκές μνημόνιο. Τα λεφτά δεν φτάνουν. Πάρτε για παράδειγμα το ασφαλιστικό. Τα ταμεία, ενισχύθηκαν κατά την τελευταία δεκαπενταετία  από τον κρατικό προϋπολογισμό με 175 δις. ευρώ. Λεφτά που δανειστήκαμε δηλαδή, καθώς η χώρα είχε πάρει διαζύγιο με τα πλεονάσματα. Λίγοι δεν καταλαβαίνουν πλέον αυτό το συλλογισμό. Οι συσχετισμοί της κοινωνίας άλλαξαν σε σχέση με λίγο καιρό πριν αν δει κανείς το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι αναλύσαμε το πρόβλημα και συμφωνήσαμε, στην πράξη δεν αλλάζει κάτι. Οι νέοι συνεχίζουν να μην βρίσκουν δουλειές και θα συνεχίσουν, μέχρι την ώρα που θα αποφασίσουμε να γίνουμε μια κανονική χώρα. Σαν αυτές που προτιμούν να μεταναστεύουν “τα καλύτερα μυαλά”. Κανείς δεν επιλέγει την Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας ή την Βόρειο Κορέα. Πηγαίνουν σε χώρες που έχουν νόμους και θεσμούς σαν αυτούς που μας προτείνουν τα μνημόνια.

Η μετανάστευση αυτών των ανθρώπων κοστίζει πολύ περισσότερο απ’ όσο φαντάζεται κανείς στην ελληνική οικονομία και ακόμη περισσότερο στην ελληνική κοινωνία. Περισσότεροι από 200.000 “νέοι, ταλαντούχοι και Έλληνες” όπως τους χαρακτήρισε στο παρελθόν η Guardian έχουν μεταναστεύσει. Οι μισοί σχεδόν εξ αυτών, εργάσθηκαν προηγουμένως στην Ελλάδα σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ICAP,

Τα χρήματα που επενδύθηκαν με χίλια ζόρια για την εκπαίδευσή τους, αποδίδουν… μέρισμα στις χώρες προορισμού. Οι Γερμανοί υπολογίζουν ότι περισσότεροι από 35.000 καλά εκπαιδευμένοι Έλληνες γιατροί έχουν εγκατασταθεί στη χώρα τους. Το κόστος που αναλαμβάνει το κράτος για να πάρει πτυχίο ένας φοιτητής στην Ιατρική Αθηνών, αγγίζει τις 95.000 ευρώ, σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα της Καθημερινής (Φεβ 2013). Χώρια πόσα ξόδεψε η κάθε οικογένεια.

Ακόμη χειρότερα συμβάλλουν στην επιδείνωση των δημογραφικών χαρακτηριστικών της χώρας. Το 20% όσων έφυγαν στα χρόνια της κρίσης δεν θέλει να γυρίσει πίσω. Είναι βέβαιο ότι το ποσοστό αυτών που θα παραμείνουν τελικά “έξω” θα είναι δραματικά μεγαλύτερο. Άλλωστε θα φύγουν κι’ άλλοι. Είναι αυτονόητο ότι αυτό με τη σειρά του θα επηρεάσει και το ασφαλιστικό. θα φτάσουμε σύντομα στο σημείο που κάθε εργαζόμενος θα πληρώνει για έναν συνταξιούχο, χώρια τους ανέργους που θα θρέφει.

Αυτή η κατηγορία των καλά καταρτισμένων νέων θα μπορούσε να είναι μια διέξοδος από την κρίση. Από αυτούς περιμένει κάθε χώρα να δημιουργήσουν επιχειρήσεις, πλούτο και ευημερία για ολόκληρη την κοινωνία. Αυτοί όμως έχουν τα εφόδια να μεγαλουργήσουν και αλλού. Δεν είναι θέμα πατριωτισμού. Οι νέοι νιώθουν προδομένοι από τους ηλικιωμένους συμπατριώτες τους, οι οποίοι με νύχια και με δόντια προσπαθούν να διατηρήσουν το φαύλο παρελθόν με το οποίο βολεύτηκαν για δεκαετίες. Αφού τους χρέωσαν μέχρι τα μπούνια, τώρα ζητούν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους, εις βάρος -τουλάχιστον μίας- ολόκληρης γενιάς.

Είναι τουλάχιστον υποκριτικό να κόπτονται γι’ αυτούς, όσοι ανθίστανται στην αλλαγή. Σε μια αλλαγή που θα κάνει την πατρίδα μας να μοιάζει με τις χώρες που οι νέοι επιλέγουν για να πραγματοποιήσουν τα όνειρα τους. Ακόμη και αν καταφέρουν να διατηρήσουν στη φορμόλη το αναχρονιστικό σύστημα εξουσίας και διαφθοράς, οι νέοι αυτοί, οι ταλαντούχοι, οι Έλληνες δεν θα θέλουν να γυρίσουν πίσω. Άλλωστε σύμφωνα με την ICAP το 37% δήλωσε ότι φεύγει λόγω της επικρατούσας αναξιοκρατίας και διαφθοράς.

Υ.Γ. Όταν τελειώσουν όλοι οι “θλιμμένοι συγγενείς” με τα κλάματα για τους νέους που φεύγουν, ας τολμήσουν τουλάχιστον να τους δώσουν δικαίωμα ψήφου εκεί στην ξενιτιά όπου βρίσκονται…

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos)