Πλειστηριασμοί ή κατάρρευση

Είναι προφανώς ξεκάθαρο σε όλους όσοι αντιτίθενται στην φυσιολογική λειτουργία της αγοράς των ενυπόθηκων δανείων, ότι στο τέλος κάποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό. Τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρο, ειδάλλως η στείρα άρνηση της πραγματικότητας θα προκαλέσει τεράστια βλάβη στο τραπεζικό σύστημα, στην οικονομία εν γένει και τελικά σε ολόκληρη την κοινωνία.

Γιατί είναι εύκολο να κραυγάζεις συνθήματα όπως “κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη”, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να εξηγήσεις πως θα γίνει αυτό, αν υπάρχει λογική εξήγηση. Όταν βρίσκεται κανείς στην αντιπολίτευση, είθισται να μην χρειάζεται να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις. Οι εμπνευστές όμως του συνθήματος έχουν βρεθεί στην εξουσία και καλούνται πλέον να διαχειριστούν τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος σε συνδυασμό με το σπόρο που φύτεψαν στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας.

Αυτό το πρόβλημα, της διαχείρισης των δανειακών χαρτοφυλακίων είναι ενδεχομένως το μεγαλύτερο που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στο προσεχές διάστημα. Ακόμη και αν κάποιοι δεν είχαν καταλάβει τη σοβαρότητα του, το διεμήνυσε ξεκάθαρα και ο πρόεδρος του Eurogroup, ο κος. Jeroen Dijsselbloem κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα. Οι ελληνικές τράπεζες -αν επιλυθεί το θέμα των κόκκινων δανείων- δεν θα έχουν ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης.

Το ίδιο πιστεύουν και οι αναλυτές. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα μοιάζει στο σύνολό του επαρκώς κεφαλαιοποιημένο, ενώ υπάρχει και ένα περίσσευμα άνω των 8 δισ. ευρώ. Σχηματικά όμως θα μπορούσε να πει κανείς ότι με την επιλογή της Κυβερνητικής αδράνειας σε θέματα όπως οι πλειστηριασμοί και ο εξωδικαστικός μηχανισμός, οι τράπεζες “τρώνε από τα έτοιμα”.

Και ως γνωστόν τα έτοιμα κάποτε τελειώνουν και τότε θα χρειαστεί να βάλουμε φρέσκο χρήμα στις τράπεζες. Αυτό θα αναδειχθεί από την διενέργεια των stress tests που θα διενεργηθούν νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό ώστε να έχουμε τα αποτελέσματα μερικούς μήνες πριν τη λήξη του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018. Αν παραστεί ανάγκη -έστω και για μια μόνο τράπεζα-  η ανακεφαλαιοποίηση θα γίνει εντός του τρέχοντος προγράμματος. Ο κανόνας λέει με bail in, ήτοι με κούρεμα καταθέσεων. Η λογική λέει ότι μια τέτοια πρακτική θα δυναμιτίσει όχι μόνο τα θετικά αποτελέσματα της ελληνικής δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά και την σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος εν γένει.

Οι ίδιες οι τράπεζες είναι έτοιμες από κάθε άποψη να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την πρόκληση των κόκκινων δανείων. Υπάρχει και το απαραίτητο νομικό καθεστώς αλλά και απτά αποτελέσματα σχετικά με την πώληση των χαρτοφυλακίων που περιέχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια, όπως επεσήμανε σε άρθρο του στους Financial Times και ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank κ. Φωκίων Καραβίας. Πιστεύει άλλωστε και ο ίδιος ότι η ορθή διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι η “λυδία λίθος” για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας.

Η Κυβέρνηση φέρεται να έχει υπαναχωρήσει από τις ακραίες θέσεις της αλλά ακόμη υπάρχουν αντικρουόμενες ενδείξεις σχετικά με το πώς πρόκειται να κινηθεί. Ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, κ. Φώτης Κουρμούσης εξέφρασε την αισιοδοξία ότι εντός του Οκτωβρίου θα είναι πραγματικότητα οι πρώτες ρυθμίσεις με βάση τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Την ίδια ώρα κάθε Τετάρτη δεν διενεργούνται πλειστηριασμοί και η αστυνομία δεν μοιάζει διατεθειμένη να προστατέψει τους συμβολαιογράφους και να επιβάλλει το νόμο.

Σαφώς και η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας θα ήταν καλύτερη αν αντί να κυνηγάμε ανεμόμυλους είχαμε αντιμετωπίσει σοβαρά το πρόβλημα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Στο σημείο που είμαστε όμως, δεν έχει σημασία τι συνέβη στο παρελθόν. Ο χρόνος είναι περιορισμένος και αν δεν λύσουμε το πρόβλημα με αποφασιστικότητα, τα χειρότερα είναι μπροστά. Η επιτυχία ή όχι του προγράμματος εξαρτάται από τη σταθερότητα των τραπεζών. Η Κυβέρνηση το γνωρίζει αλλά ακόμη ταλαντεύεται μεταξύ πραγματικότητας, παροιμιώδους άγνοιας και φαντασιώσεων. Από την επιλογή της θα εξαρτηθεί αν θα πετύχει και αν θα πληρώσουν ξανά οι πολίτες (ή οι καταθέτες) την επιλογή να μην κάνει τίποτε, όπως ακριβώς έκαναν οι προηγούμενοι.

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 247 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).